Gerolamo Bologni Candidae libri tres 1, 7

Testo base di riferimento: C. Griffante, 1993

Cura dell'edizione digitale: Ketty Peruch


7. luxum quo puellae superbiunt detestatur
vetustissimae aetatis aureae temporibus commendatis

Sidonio vestes primus qui murice tinxit

      Eripuit miseris, heu, bona quanta viris!

Coepit Erythraeo mitti cum litore concha

      Gemmaque in Eoa quam legit Indus humo.

5

Ex illo vexare procos didicere puellae

      Cogere et a duro limine ferre pedem.

Tum primum assistens foribus custodia clausis

      Opposita miseros iussit abire sera.

Candida dum viles humilis mea gessit amictus

10

      Quem proba se dignum crederet unus eram.

Mi faciles uni semper patuere fenestrae

      Inque meo nullam vidit amore notam.

Ast ubi nubilibus facta est maturior annis

      Et de corrupto pectore pulsa fides,

15

Texit honoratum tunica Sidonide corpus

      Intempestivis sollicitata procis.

Mox ego qui, fastu nondum retegente latentem

      Perfidiam, cunctis charior unus eram

Pellor et occluso fiunt mihi iurgia poste:

20

      Ceu nunquam vultus viderit illa meos!

Qui modo prae cunctis fidus credebar amator

      Crimine nunc coepi perfidus esse novo

Et mea me centum iactat servire puellis

      Femineo fraudes Candida more parans.

25

Nam simul incertae venere in taedia menti

      Causa repellendis haec solet esse procis,

Scilicet innumeros peperit nova vestis amantes

      Et nobis comptas praetulit illa comas,

Quaeque suos mulier cultu rnetitur amores

30

      Et fit ab ornatu quaeque superba suo.

Ah genus inconstans et nulla mobile causa!

      Dispeream perstat si qua in amore diu.

Felices nimium quos aurea protulit aetas:

      His data perpetuis est pia vita bonis.

35

Antra domus fuerant rigido pendentia topho

      Sylvaeque communes omnibus alta casae.

Corpora sub divo durantes nuda ferebant

      Cuncta nec obproprio membra videre fuit.

Mora dabant victum dumoso excussa rubeto,

40

      Difficilis querna glande soluta fames.

Illis nulla fuit telluris cura colendae,

      Terra sua cunctas sponte ferebat opes.

Omnibus unda sitim potu sistebat inempto

      Haustaque de gelido flumine nectar erat.

45

Errabant per agros nullo custode puellae

      Sylvestri passim simplicitate rudes.

Vna sibi solum satis esse putabat amantem,

      Tunc erat infandum crimen habere duos.

Saepius umbrosis Venerem iunxere sub antris

50

      Natura insuetos percipiente modos.

Saepe aliquis niveam tauro subigente iuvencam

      Optata didicit coniuge posse frui.

Curabant magni mortalia pectora divi,

      Virgo nec exoso cesserat orbe pia.

55

Iuppiter errabat per amoenos maximus agros

      Gratior huic caelo terra fuitque diu.

Simplicibus mixti superi mortalibus ibant

      Noxius et nullo crimine mundus erat.

Tum Venus insontem non corrumpentibus orbem

60

      Insidiis magnos iussit amare deos.

Iuppiter Inachidem per florida prata vagantem

      Pressit et Europam trans freta salsa tulit.

Tunc etiam Euanne dilecto fida marito

      Misit in ardentis se peritura rogos.

65

Iactatum dubiis longinqua per aequora ventis

      Excepit reducem Penelopea virum:

Lusit amatores pietas uxoria Graios

      Estque Ithacum mendax tela morata ducem.

Occidit Alcestes pro charo fida marito

70

      Ne Stygias coniux aeger adiret aquas.

At mala nescio quos servant haec saecula mores,

      Antiquis similis nulla puella viget.