Gerolamo Bologni Candidae libri tres 1, 5

Testo base di riferimento: C. Griffante, 1993

Cura dell'edizione digitale: Ketty Peruch


5. queritur se amore tanto affici ut ferre
non possit veritus ne alteri sua Candida spondeatur

Ecquid erit quandoque meo modus ullus amori?

      Ecquid erit lachrimis ultima meta meis?

An mihi nascenti Clotho dedit impia sortem

      Semper ut in nostro pectore regnet amor?

5

Iam mihi nulla quies grata est, iam nulla voluptas,

      Nulla mihi siccis ducitur hora genis,

Sive dies agitur medioque vagantur Olympo

      Quos Phaehon quondam non bene rexit equi,

Cincta papavereis seu tempora frondibus atra

10

      Invehitur fuscis nox taciturna rotis.

Nil nisi flere iuvat nec quae prius esse solebant

      Grata placent, pectus sed grave virus edit.

Non libet arboreos indagine cingere saltus,

      Ducere non celeres per iuga summa canes.

15

Frigida frondosae nil me iuvat arboris umbra,

      Aut crepitans rivi praetereuntis aqua,

Phoebeumque licet possim sedare calorem

      Nulla Cupidineas sublevat umbra faces.

Si tamen interdum stimulis agitatus amoris

20

      Rura peto, curas ut via longa levet,

Candida succurrit flavis spectanda capillis

      Ante oculosque, absens, creditur esse meos.

O quotiens viridi descripta in cortice gratae

      Arboris est gladio Candida chara meo!

25

Et quoniam dominam cupidis retinere lacertis

      Non datur, in nomen brachia vincta fero

Hoc ego complector supplex, huic oscula iungo,

      Sed rigidus cortex ulteriora vetat.

Demens, Dryadesque videntur

30

      Tum sine fine queror demens, Dryadesque videntur

Commotae nostris ingemuisse malis,

      Arbor et a summo concussa cacumine nutat

Vtque potest gemitus fundere, fronde gemit.

      Infelix tandem male languida membra repono

35

Herbaque dat fesso molle cubile mihi.

      Multa super pharetra duroque Cupidinis arcu

Perpetuos gemitus pectore dante queror.

      Candida mi cunctis formosior una puellis,

O praestans vultu candidiore nive,

40

      O eadem asperior saeva mihi facta leaena,

O de montano nata puella lupo.

      Anne meis unquam cingam tua colla lacertis,

Colla quidem Gnidia candidiora dea?

      Oscula num potero Paestanis floribus aequa

45

Ferre vel a magno principe digna peti?

      Anne unquam dabitur tantos narrare labores

Languenti in gremio, Candida chara, tuo?

      O nimium felix teneri cui munera floris

Cuique feres thalami gaudia prima novi!

50

      At quantum felix alius, te coniuge, fiet,

Infelix sine te, lux mea, solus ero!

      Hora mihi tanti veniet cum nuntia luctus

Alterius fies qua nova nupta viri,

      Tum mea dissolvant fatales fila sorores,

55

Sic detur lachrymis ultima meta meis.

      Nam sine te nolim minimam vixisse vel horam,

At tecum Pylii saecula cana ducis;

      Deiphobes vellem curvae tibi longa daretur,

Laomedontei vel mihi vita senis.

60

      Tempore mox pariter fidi moreremur eodem,

Iacturam socii questus uterque tori.

      Ante tamen morerer, manibus tu tristis ocellos

Formares tremulis iam moritura meos,

      Perlueresque meum fontano rore cadaver

65

Extincto et capiti myrtea serta dares,

      Osculaque apposito figens suprema feretro

Sidera clamares nomen ad alta meum.

      Marmoreo condens tum corpus inane sepulchro

Disposito, lachrymas cunctaque iusta dares.

70

      Ipsaque mox moriens extrema voce iuberes

Misceri nostris ossibus ossa tua.

      Dehinc tumulo carmen iussus superadderet heres

Grandibus atque foret littera caesa notis:

      "Hic quos una fides olim servavit amorque

75

Mutuus extinctos condidit urna duos".

      Heu mihi quam fallax miserum spes tollit amantem

Aeolii rapiunt iam mea vota Noti.

      Nescio quem praeferre mihi te Phama susurrat

In tota rumor iam malus urbe volat.

80

      Iam mihi nescio quis dixit: "Tua vita marito

Iungitur, alterius sponsa futura viri,

      Quae te sollicitat curas noctesque diesque

Qua sine te nunquam vivere posse putas".

      Rumor ad invitas pervenerat impius auris

85

Attonitum gelido frigore pectus erat.

      Anne meis aliquem patiar succedere regnis?

Sint potius vitae tempora summae meae.

      Ismarius quondam per mille pericula vates

Pro chara haud timuit coniuge ferre pedem,

90

      Non Phlegethonteas flammis torrentibus undas

Expavit, fuscas non Acherontis aquas.

      Abstulit Hippodamen audaci Isione natus

Fortiter a furiis, Eurice saeve, tuis.

      Pro gemina fortes Leucippide frater et Idas

95

Tristia collata bella tulere manu.

      Quam grave sit iuvenem chara spoliare puella

Testis erit Gaio diruta Troia dolo.

      Hanc animam potius per vulnera mille profundam

Alterius quam sis ipsa puella viri.

100

      Tu prior insuetum sentire Cupidinis arcum

Fecisti: ut phas est, tu mihi finis eris.

      Quod mihi si pro te sint bella gerenda verebor

Dum potiar thalamis vulnera nulla tuis.