4. Oceano

Quo te, profundi rector, Oceane, aequoris,

Rerum pater sanctissime,

Quo carmine, inquam, nunc mihi, quibus vocem

Gratus Camaenarum sonis,

5

Impar, tot olim solvar in linguas licet,

Quot ipse in alta flumina?

Verum nec ipsi visa coelitum patri

Indigna Baucis hospita,

Cum supplicarent plurimi passim aureo

10

Cratere et extis pinguibus.

O quadriformis machinae altor unice,

Seu fonte iugi profluis

Ipsisque terris editus terras alis

Gemino cohercens ambitu,

15

Stagnante nutris cuncta seu potius vado

Tot saeculis tamen manens,

Nec te perusti minuit aut fervor soli

Divesque arenarum Aethiops

Aut ipse sanctis pastus aestuariis

20

Aether tot ignium face.

Nam quid Charybdis impias dicam minas

Ausisque Rhoeti par scelus,

Cum bis resorbens cuncta adhuc tegens fretum,

Bis Nereo extrema minitans,

25

Non ante visa tot aetheri ostendit sola,

Iam pene votorum rea,

Ni tertio haustu faucibus patentibus

Instar Laconici specus,

Misso tridente guttur horrendum ferae

30

Fixisset aequoris arbiter?

Illa et dolore percita et rabie sua,

Hostem acrius contra movens,

Haustumque pontum evomuit et telum simul

In ora bellantis dei;

35

Quod ni canorae buccinae obiectu patrem

Triton obumbrasset citus,

Insignis ille clade funesta dies

Neptunno et undis fulserat.

Tunc fama primum cognitum littus salo

40

Visosque Nereo margines:

Nam saeva pugnae damna praeter asperae

Gravavit et Tethys malum,

Quae clade monstri territa inopina novi

Sibique iam timens dea,

45

Vastis aquarum septa circum molibus

Terrarum in ima fugerat.

Nam mox maritae et ipse Neptunnus prece,

Quanquam repressa belua

(Quid non venena uxoria atque artes queunt?)

50

Huc vim liquentum transtulit

Locumque Phoebo cuncta turbandi dedit

Amore Terrae saucio,

Seu mallet aequor rapere seu corrumpere

Flammis perustum torridis,

55

Donec tot aegra patrui Phoebe malis,

Postquam monendo haud proficit,

Conversa in iras "Ecquid et nos contra" ait

"Artes valebunt pellicis?

Quod nisi alienis abstinet frater manus,

60

Sciet esse non uni iecur:

Non sic profana sacra miscuit dies

Errorque longus coelitum,

Vt ipsa quoque iam regna Saturni senis

Cedant probrosis noctibus."

65

Sic fata, aquarum concitabat agmina

Rogantia ultro ut duceret:

Tantum impotentis imperi Phoebus sibi

Odiique et irae fecerat!

Sed vetuit ultra Carpathi procedere

70

Prudens futurorum senex,

Virtute multum qui ducis pro tempore

Sermone laudata gravi,

Iussisque posthac fluctibus meritam optime

Quocunque Phoeben subsequi,

75

Olim haec deorum debita docuit omnia

Fatis moveri nesciis:

Neque enim vel aras aliter aeternis deis

Vel thura sperandum pia

Meritisque tandem victimas dignas suis,

80

Longis dierum amfractibus.

"Quin te quoque" inquit versus ad ducem "manent,

Manent honores debiti,

Potensque Deli dicta, non tamen potens

Deli fereris unius."

85

Haec ille, et altum desilit in aequor senex,

Parentibus cunctis deo.

At tu, beate Oceane, pars rerum optima,

Idem creator omnium,

Idem altor, adsis dexter et precantium

90

Benignus exaudi preces.