1. Pani
Divae, supremi progenies Iovis,
Tuque, o choreae, Pieri, dux sacrae,
Sortita frondosum cacumen,
Calliope, nemorosi Olympi,
5
Adsis canori pectinis arbitra,
Sive hoc sub antro sive sub ilice hac
Motura concentus loquaces,
Dum medio tacet aura sole,
Quos foeta tygris, quos leo Parthicus,
10
Mixti maritis innocui gregis,
Mirentur, offensae prioris
Immemores solitaeque praedae,
Ruptoque praeceps Arnus ab aggere
Sistat citatum cursibus impetum,
15
Longis et ad vocem resultent
Carminis aeriae cupressus:
Seu tu Gigantas fulmine praepeti
Coelo repulsos dicere seu velis
Cantare Latonae potentem
20
Progeniem celeris sagittae
Seu bellicosae Pallados aegida
Victas et urbes seu potius iugis
Gaudentem intonsi Lycaei
Pana, vagi pecoris magistrum,
25
Qui per nivosi devia verticis,
Qua nulla presso stat pede semita,
Rupesque inaccessas capellis
Virgineas agitat choreas,
Novisque semper concitus ignibus
30
Blandum novena cantat arundine,
Auditus a primis Eoi
Sedibus Hesperio colono,
Quod nec virenti tecta sub arbore
Aequet volucris garrula nec citas
35
Cantando consuetae morari
Voce rates triplici puellae.
At, cum renidens Hesperus os sacrum
De matris unda Tethyos extulit
Spargitque Lethaeos per orbem
40
Nox tenebris adoperta somnos,
Tum vero quantus coelicolis patet
Modo huc citatis curribus, huc modo,
Quaecunque sub coelo salubri
Mente pater peragrat fovetque!
45
Quem pone longo scilicet ordine
Ingens deorum subsequitur chorus,
Censi sub undenis magistris,
Aede bonam remorante Vestam;
Donec sereni verticibus sacris
50
Accepti Olympi, corpora de via
Lassata succussuque longo
Ambrosiae dapibus refirmant:
Illic vicissim nunc epulis diem
Terunt, soluti morsibus asperis
55
Curarum et insomnis querelae,
Nunc pateras iterant capaces,
Largoque blandi nectare carminis
Donante vires, te recinunt patrem
Terraeque ventosique Nerei,
60
Pan bone, te genialis Aethrae.
At ipse inertis nunc pigra machinae
Fulcisque alisque et foedere mutuo
Triplex et hinc triplex per artus
Fusus habes agitasque molem,
65
Nunc consonanti dissona semina
Quiete firmas, nunc nitida infimis
Diversa non una catena
Consolidas et aquarum et aurae,
Nunc plena Baccho pectora fertilis
70
Chaos tenebris multivolum explicas,
Nunc caeca tot mundi malignis
Membra modis operosus ornas,
Cunctisque largus, nec tamen ullius,
Fixis coherces omnia legibus,
75
Nec fine finis nec priore
Seminio, pater omnium idem.
Salve, deorum maxime, Pan pater,
Pan rite et idem rite Diespiter,
Molisque securis caducae
80
Da, pater, ingenium salubre.