67. ad Laurentium Dandolum aegrotantem

Nox erat, et pigras somnus diffuderat alas,

      Claraque roranti luna nitebat equo.

Cum mihi visus eram Parnassi scandere collem,

      Sidera qui gemino vertice celsa petit.

5

Hinc tibi, Bacche pater, rauco sonat aere Citheron,

      Hinc Helicon claro pectine, Phoebe, tibi.

Labitur in medio vitreis fons lacteus undis,

      Bellerophontaei fons pede natus equi,

Campus, ubi aeterni fulget nova gratia veris,

10

      Circuit et sparsis terra benigna comis.

Hic crepitans lenes mollit Favonius auras,

      Et leve frondoso vertice cantat avis;

Concors Eoa ludit cum tigride dama,

      Mollior et placido iungitur agna lupo.

15

Sanguineo splendore rosas, rubigine tinctas

      Fert violas; solo culta seges Zephyro.

Hic casiae molles, et olentis vimen achanti,

      Flebilibusque rubes moeste hyacinthe notis.

Hic micat Assyrio, floret quod gramine, quodque

20

      Dives odorato cardine servat Arabs.

Quidquid ab Eois pinus vehit Itala, quicquid

      Vnica vivaci perdit avis tumulo.

Haec generosa sacri sortiti rura poetae,

      Lenia gramineo cespite membra fovent.

25

In medio Phrygiis domus est effulta columnis,

      Clausa adamantaeo valva riget chalybe.

Limina berillo quum et iaspide lubrica surgunt,

      Flerus onyxque micat Iliacusque silex.

Calcaturque solo magnetica gemma nitenti,

30

      Venaque caeruleis concolor albet aquis.

Ingredior Paphii manibus fabricata mariti

      Culmina, iudicio semper amanda meo.

Stabat inornatis moerens Elegia capillis,

      Pallebat claudis vecta Thalia rotis.

35

Nec minus est confusa sacrae dux ipsa cohortis,

      Quam celer Odrysiam dum vehis Hebre lyram.

Obstupui, ut presso trepidans pavet angue viator,

      Et dubios fudi voce tremente sonos.

Quippe Dionaeo Titon gemis ustus aheno,

40

      Quique aliis curas vulnera, vulnus habes.

Turpiter aeger ades medicae male conditor artis;

      Hinc est Aonii moesta corona gregis.

Num fugiens celeres Daphnes Peneia gressus,

      Laurea frondoso cortice membra tegit?

45

Admetine greges herboso pascis in agro,

      Atque humilem dura construis arte casam?

Irrita quis poscet dubiis oracula rebus,

      Facundumve sacro pectine tanget ebur?

Haec ego: ferali tunc victa Polymnia taxo,

50

      Dum tulit haec, gemitu lingua retenta pio est.

Nulla Dionaeae laeserunt corda sagittae,

      Tristior extinctis errat amor facibus

Dandolus aestivi correptus sidere morbi,

      Heu iacet, et laeti triste timemus iter.

55

Hunc gremio primum tenera de matre cadentem

      Suscepi nostris presse puer manibus.

Morbe ferox vatis teneros iam desere vultus,

      Si nescis, geminum pectus acerbe premis.

Heu, heu, quam vario mutat sors omnia casu,

60

      Et certam praesens vix videt hora Deam.

Bellua non rapto citius volat Indica foetu,

      Piseove fugit carcere liber equus;

Vt mare mobilior, flavisque incertior Austris,

      Instabili celerem sors movet orbe rotam.

65

Quid genus, aut virtus, quid doctae Pallados artes,

      Nobileque a prisco ducere nomen avo,

Pactolique iuvat, quos perluit unda liquores,

      Sparsa vel ostrino concha Erycina toro?

Nam quis divitiis infirmo pectore gaudet?

70

      Non ego cum morbo Lucius esse velim.

Huc ades intonso, Pean formose, capillo,

      Huc ades, et placidus pectora fessa leva!

Aspice, ut informis teneros color inficit artus;

      Imminet ut vacuo Parca sinistra colo.

75

Lanigeras Pan curat oves, fovet alma Dione,

      Si quis Acidaliis bella gerit calamis.

Tu regis infirmas vates nisi vatis habenas,

      Serviet exemplo quis tibi, Dive, suo?

Ecce Venus densa Nympharum stante corona,

80

      Arida Nectareo membra liquore levat.

Cymodoce violas, roseos dat Philis odores,

      Spargit odoratas caerula Nais aquas.

Ergo veni, et tenero morbos expelle poetae,

      Vrna tuum leviter sic Phaetonta premat.

85

Sic te defessum longis erroribus orbis

      Excipiat placido Thetis aquosa sinu.

Non faciles tractare lyras mollesve choreas,

      Non opus est, densas flectere dente comas.

Ipse rosas, violas, et semina lactucarum,

90

      Quique levent succos torrida membra geras.

Praemia digna manent, toto Laurentius aevo

      Culta Maronaeis ora rigabit aquis.

Audit vota pater, succos tulit ille, tibique

      Purpureus roseo candor in ore micat.

95

Ergo age, Smyrnaea carmen modulare sub umbra,

      Sic eris Adriaci gloria rara soli.

Teque vehet rumor candenti gemmeus ala,

      Cum tenuis fient ossa perusta cinis.

Nam Mausolaeum tangit iactura sepulchrum,

100

      Altaque nobilium culmina pyramidum.

Longa dies Geticae compescit tigridis iras,

      Longa dies cogit sub iuga panda boves.

Ferreus exigua teritur rubigine mucro,

      Frangitur et tenui dura liquore silex,

105

Tempus edax meritos rebus subducit honores;

      Sola tamen gelida carmina morte carent.

Non senio squallet Nemesis cantata Tibullo,

      Nec longaeva situm pulchra Lycoris habet.

Cumque metallifero Simois miscebitur Hermo,

110

      Cum fluet Armeniis barbarus Ister aquis.

Mordaci vivet iuvenescens carmen in aevo,

      Nobile Pieridum stat sine fine decus.