Ugolino Verino Flametta 1, 4

Reference basis text: L. Mencaraglia, 1940

Editing of the digital edition: Ketty Peruch


4. ad Flamettam

Ne, Flametta, tuum mireris carmina vatem

      Tam subito sumpta concinuisse lyra,

Non haec aonides dictant, pia turba, puellae,

      Quae iuga gorgoneo fonte rigata colunt,

5

Non mihi Parnasi gemino sub vertice Phoebus

      Dictitat, aetherei qui regit astra poli,

Sed mea qui flavis confodit pectora telis,

      Purpureus nobis verba ministrat Amor.

Nam te cum vidi subito, o pulcherrima rerum,

10

      Quam sensi ardentes ire per ossa faces!

Inscius obstupui tanti quae causa furoris

      Esset, et insomnis cur ego semper eram,

Donec acidalia pulcher cum matre Cupido

      Dixit, et ardoris reddita causa mihi est.

15

Sydereas postquam aspexi, tua lumina, flamas,

      Quae mihi phoebeae lampadis instar erant,

Cum faciem vidi nitidam flavosque capillos,

      Phoebe, tuas possent qui superare comas,

Principium hinc lacrymae nostrique habuere dolores,

20

      Nequitiae inde meae tristis origo fuit.

Me miserum! Quid agam? Magno pudor obstat amori.

      Me sancti mores, me tua forma rapit.

Sed timeo famam, terrent me scommata vulgi,

      Iactor ut in tumidis concita navis aquis,

25

Quam gelidus vexat Boreas Eurusque protervus,

      Quam tepidus Zephirus, quam niger Auster agunt.

Sic agor infelix, variis sic pectora curis

      Vexantur, misero non datur ulla quies.

Ante meos oculos fulgens semper tua imago est,

30

      Formaque mente mea cernitur usque tua,

Et dulces risus moresque in cuncta venustos,

      Denique quicquid agis mens mea semper amat.

Seu pia virgineam cum festis viseris aedem,

      Templa Reparatae tunc coluisse iuvat.

35

Ah, quotiens furtim spectavi numquid adesses,

      Cum vos urgeret turba proterva procum.

O si mixta viris spartanae more palestrae

      Tractaret varios tusca puella iocos,

Tunc flava solus tecum luctarer arena,

40

      Et sine te nullum perficeretur opus.

Seu nos Pyeridum studiis aleremur in isdem,

      Tunc ego quae legeres carmina multa darem.

Pocula plena daret nobis formosus Apollo,

      Ippocrineas combiberemus aquas.

45

Femineas vates non dedignata Thalia est,

      Saepe harum lauro cinxit Apollo comas,

Carminibus sacrae cecinerunt multa. Sybillae,

      Carmine responsum pythia virgo dabat.

Ingenuas spretis tractarunt vilibus artes,

50

      Nec par materiae his defuit ingenium.

Nonne diserta suos docuit Cornelia Gracchos?

      Chrysippum erudiit quam bene docta parens.

Lesbia non Sapho (quid enim lascivius illa est?)

      Dulce pharetrati lusit amoris opus?

55

Versibus haec lyricis fidibus modulata canoris

      Dixit et alternos docta puella modos.

Nemo dat huic vitio quod amaverit illa Phaonem,

      Vel quia trinacrias oderit illi nurus.

Sed quid ego haec frustra? Rumpunt suspiria pectus.

60

      Me miserum! Inque dies saevius urget amor.

Non amor est herbis, non est medicabile arte,

      Decipit ille viros, decipit ille deos.

Aeripedes tauros domuit vigilemque draconem

      Et messem armatam Phasis iniqua virum,

65

Omnia carminibus superavit praeter amorem;

      Sic scelerum poenas sanguinolenta dedit.

Dulichios Circes mutavit carmine nautas:

      Hic lupus, iste ursus et ille leo est.

Philtra cupidineas minime vitare sagittas

70

      Vnius pueri non potuere dolos.

Non opis inventor medicae deceptus amore

      Admeti niveas pavit Apollo boves!

Quis deus et quantus qui nobis tempora ponit,

      Quique altum rapidis aethera currit equis.

75

Hei mihi, nulla cibi est, placidae nec cura quietis,

      Somnus abit, lentus crescit in ore cibus.

Saepe mihi genitor Cur es maestissimus?, inquit,

      En age, dic taciti quae tibi causa mali est.

Erubui tacuique diu, capitisque dolores

80

      Post finxi, vetuit dicere vera pudor.

Saepe tuum nomen carae pro nomine matris

      Excidit, et verbis prodor ab ipse meis.

Forsitan et minimo dum nocte sopore quiesco,

      Prodidit arcanos inscia lingua sonos.

85

Mens vigilat semper, curisque obpressa diurnis,

      Per somnos solita est multa tacenda loqui.

Heu nimis insidiosa meae, Cytherea, iuventae,

      Num desunt alii quos tua tela petant?

Quid tibi laudis erit miserum vicisse Verinum

90

      Arte, Venus? summum dedecus istud erit.

Tuque, puer Veneris, solus qui saeva Tonantis

      Fulmina contemnis, cur mea fata petis?

Parcite ne moriar primis ego miles in annis,

      Vostra sequi ut possim signa, Cupido, senex.

95

Tu quoque quam mollis fortassis epistola laedet,

      Parce, haec insanus scribere cogit amor.

Ardentis iuvenis carmen miserabile tange,

      Ad lacrimas nostras ferrea semper eris?

Tu quoque penneia si Daphne immitior esses,

100

      Flecteris precibus, flamea virgo, meis.

Pulchra verecundo tua tinges ora rubore:

      Et mea, si nescis, ora pudore rubent.

Carmina quae sint dedecoris preconia nostri

      Scribam, sed nullum carmine crimen erit.

105

Hoc grai atque itali plures scripsere poetae,

      Damnat et hos nemo, cur ego plectar amans?

Ne falsa insani timeas dicteria vulgi,

      Hic tantum biduo rumor acerbus erit.

Si bene celetur canos adolescet in annos,

110

      Et nisi mors nostri finis amoris erit.