Callimaco Esperiente carmina, 13

Testo base di riferimento: F. Sica, 1981

Cura dell'edizione digitale: Barbara Zlobec


13. in reuma Fannia dolente oculos

Quid minime credes posthac tibi, reuma, licere

      Cum vexes domine sidera bina mee?

Palladis aut Veneris turgentia lumina reddes

      A te nec coniunx tuta Tonantis erit:

5

Et facinus minus est oculos torquere dearum

      A superis vires nec cohibere suas,

Quam tam formose faciem violare puelle

      Ac forme humane detenuare decus.

Aspice turgidulos sanies ceu fecit ocellos,

10

      Vtque dolore gravi pupula queque rubet;

Nec dormire licet, radios nec cernere solis,

      Flammaque candele quantulacumque nocet;

Nec oculos tantum dolor urget, serpit in omne

      Iam caput et totum corpus ab inde dolet.

15

Dextra remittit opus versandi pollice fusi

      Et cadit a plena languida facta colo!

Nec iacuisse iuvat, nec mento subdere palmam,

      Nec caput in gremium deposuisse suum!

Sederit afficitur, surgit comitatur euntem

20

      Langor et est quevis hora quietis inops!

Quo scelere emeruit tam diras solvere penas?

      Quove potuit facto luminis esse rea?

Numina contempnunt alii regnumque deorum

      Illesisque oculis sidera clara vident!

25

Non est periuro cuiquam sic lumen ademptum

      Sacrilegusque sue conspicit acta manus!

Et saga horrendas maculas in lampade lune

      Dum videt hec dicit: "Nunc rubet arte mea!"

Est qui pulsavit faciem pectusque parentis,

30

      Orba tamen visu non habet ora suo.

Quid mea quid gravius commisit, reuma, puella

      Quo sibi non liceat cernere posse diem?

Illa quidem merita semper pietate parentes

      Et coluit summa religione deos!

35

Nec tulit in vulgus, sed nec sibi querere cura

      Vlla fuit sacris si qua tacenda latent!

Non Iovis uxorem lesit sermone procaci,

      Non oculos dixit Palladis esse malos,

Cumque ipsam Veneri multi preponere vellent

40

      Se tamen inferior iudice semper erat!

An quia vere oculos vicit splendore dearum,

      Invidie illarum prelia, reuma, geris?

Turpe sed est divis odio exardere puelle

      Mortalisve oris concupiisse decus.

45

Pulchrius hac fuerat facie celestia regna

      Ornare, e terris si removenda fuit!

Sed timuit fortasse virum regina deorum

      Quam spretam, forma sepe minore, ferunt!

At modo non homini nedum placitura Tonanti:

50

      Gratia nam periit quanta decoris erat!

Cumque ornare prius foret apta palatia divum,

      Vix est in parvo conspicienda lare.

Reuma, quid invisum facies? His livor ocellis

      Parcere, si nosset parcere, iure velit!

55

Si sapis, in facies vires converte seniles,

      Ora ferant dire turgidiora socrus!

Et quantum possis potius videatur in illis

      Quam iuvet in vultu crimen habere bono!

Et sine consuetis splendere nitoribus ora,

60

      In quibus exacuit spicula torvus Amor.