10. ad Albam

Este procul, lyrici versus, procul esto puellis

      Conveniens blandis, turba iocosa, modis,

Nam mihi nunc elegi duros meditantur amores,

      Conveniunt lachrimis carmina maesta meis.

5

Ter sol immensum radiis iam circuit orbem

      Et geminis novies luna recurrit equis,

Ex quo tam tristes urunt mea pectora curae,

      Improbus et nullo tempore cessat Amor.

Qualis Amor Phoebum tenuit, cum pectore telum

10

      Senserat, heu, iaculis plus valuisse suis,

Cum Daphnem blandus totiens humilisque precari

      Sustinuit, caeli qui modo rector erat.

Me miserum quantis iuvat obiectare periclis,

      Dum puto me dominam flectere posse meam,

15

Ante tua, ah, quotiens crudelia limina demens

      Postibus immeritis florea serta dedi?

Carmina quot surdae cecini male grata puellae?

      Lingua quot argutos est modulata sonos?

Interea, dum te fidum deludis amantem

20

      Irridesque meos, dura puella, modos,

Abs te non aestus rapidi me vellere possunt

      Octipedis cancri sole tenente domum.

Languentes urit gravior dum Sirius agros,

      Assideo duras ianitor ante fores.

25

At postquam tristi concreta est sidere tellus

      Brumaque nimboso torruit arva gelu,

Quid referam, tunc me quotiens Aurora quadrigis

      Vidit in horrenti procubuisse nive?

Si quis in hac fessos coepit tum somnus ocellos,

30

      Pervigil en tristi corde resurgit Amor

Nec sinit heu, placidae tandem dare membra quieti,

      Dum furiis agitant me mea visa malis.

Nam modo nec verbis gravibus ridere videris,

      Improba, dum dicis quis Furor urget eum.

35

Te modo in alterius videor spectare lacertis,

      Vt dolor inde magis lumina nostra premat.

Heu, quas tunc lachrimas aut quantos edere planctus

      Conspexit radiis Delia pulchra suis?

Sic mihi, quem tribuunt superi mortalibus aegris,

40

      In requiem torques corpora fessa, Sopor,

Ast, ubi terribili stimulis gravioribus actus

      Excutior somno, me mage vexat Amor.

Sentio nam, quanto concretum frigore pectus

      Haereat et quanta stent mea membra nive,

45

Cum mihi frigentes tantus rigor occupet artus,

      Vt nequeam surgens inde redire domum.

Sic ego do, gravius quod fit spectacula vulgo,

      Et sum nequitiae causa pudenda meae.

Tu tamen haec oculis nimis, ah, nimis aspera siccis

50

      Conspicis in nostris facta proterva malis.

At, me si nulli possunt mutare labores,

      Heu, quia nulla mei sit medicina mali,

Saltem, quod spernor, poterat suadere misello,

      Vt fugerem tristes, Alba superba, minas.

55

Et quid agis? Caram reprehendere, Nalde, puellam

      Desine, nanque tibi mitior illa foret.

Sed tua Saturnus subvertit vota malignus

      Disiungens radiis astra propinqua malis.

Nam iungi poteras Marti, Cytherea, furenti,

60

      Obstet ni veteris stella maligna dei.

Quin etiam Titan, Phrixei vellera signi

      Dum subit et Martem comprimit orbe ferum,

Efficit, ut nostri ne tu, Venus aurea, possis

      Monstratrix Marti concubuisse tuo.

65

Nam bona Gradivus monstrat dum vota puellae,

      Combustas vires perdidit ille suas.

Quid mirer solem cupidos seducere amantes?

      Sunt haec invidiae crimina prisca suae.

Liquerat informem quondam Cytherea maritum,

70

      Iret in amplexus ut dea pulchra novos.

Hanc deus aspiciens, qui conspicit omnia, Phoebus

      Invidit sorti, Mars violente, tuae.

Ergo, ubi purpureo posuisti membra cubili,

      Instruit insidias Lemnius arte graves;

75

Nam tenues adeo laqueos deduxit in orbem,

      Ne Venus iniectos sentiat esse dolos.

Post haec caelicolas spectatum, Phoebe vocasti,

      Fabula ne caelo notior ulla foret.

Improbe, quid faceres, nisi saeva Cupidinis arma

80

      Tu quoque sensisses victus Amore gravi.

Exhausta nam cum Pythonem paene pharetra

      Fixisses iaculis, Phoebe superbe, tuis,

Tunc insultantem nimium puer ille repressit,

      Iussit et in castris aera merere suis.

85

Nec te prima tui defendit regia caeli,

      Saturne, aut quod tu vel loca prima tenes,

Tu quanquam nimiumque senex nimiumque verendus

      Aegro sensisti fervere corde faces

Teque hominum patrem iussit divumque parentem

90

      Philaris in monstrum condere, dive, novum.

Testis adest Chiron stupri monumenta nefandi

      Semivir aetherei semine natus equi.

Sed vos, si tantum potuistis ferre laborem

      Ac timet aeternos mors temerare deos,

95

Parcite mortali saevos augere furores,

      Frangeret haec humeros sarcina tanta meos.