11. EPISTVLA HEROIS
Alphonsina Petro Medici
Alphonsina dari petit hanc sibi, Petre, salutem,
Quam, nisi tu venias, nemo dedisse queat.
Cum tibi iuncta fui, nostras pervenit ad aures
Rumor ut optares visere qualis eram,
5
Vtque meo cuperes circum dare bracchia collo,
Accipere ut cuperes oscula, ut apta dare.
Nunc visam refugis, coniunx, visamque recusas!
Cur, nisi quod videor te tibi digna parum?
Certe, ubi vidisti, me sic laudare solebas
10
Iurares ut me pulchrius esse nihil;
Lumina laudabas nitido certantia Phoebo
Atque oculos natos in tua vota meos;
Laudabas niveasque genas faciemque decoram
Labraque purpureis aequiperanda rosis,
15
Collaque dicebas humeris exstantia nostris
Pectoraque intacta candidiora nive;
Laudabas dentes etiam miratus eburnos
Vtque pari constent ordine utrimque pares.
Quin, mea visa manus quam sit tibi pulchra referrem
20
Ni verear laudes ponere inepta meas.
O, quotiens longas noctes remoratus es in me
Spectanda et longos iam, vir amate, dies!
Ah, quotiens somno<s> stellae suasere cadentes
Atque graves oculos repserat alta quies!
25
In roseis quotiens surgebat lutea bigis
Aurora ut superos expetat axe polos!
Cum vigil usque meas pergis dimittere in aures
Verba quibus faceres mitia corda feris,
Verba quibus miseram me tunc ita reddis amantem,
30
Nulla sit ut morbi iam medicina mei!
Haec dum continuas, cum iam gravioribus alis
Adveniens peteret lumina fessa sopor,
A me non suaves poterant te vellere amici,
Non soror, atque tibi tam veneranda parens,
35
Non citius princeps, in te licet omnia possit,
Compulit optatos deseruisse sinus.
Pontificis summi necnon haud mollia iussa,
Cum grave quid voluit forte referre tibi,
Aspectu nequeunt quoquam divellere nostro,
40
Coniuge neve sinunt te procul ire tua.
Haec ita cum faceres aut cum dicentis ab ore
Talibus audirem verba relata sonis,
Constantem in nostro te rebar amore futurum,
Te mihi perpetuum rebar adesse virum,
45
Posse nec inde tibi quicquam cecidisse putabam
Tam grave quo fierem destituenda tibi,
Non tibi si pretium vel Persica regna darentur,
Miscenda Etruscis Persica regna tuis,
Non tibi si quae nunc Florentia mater habetur
50
Te vocet imperio crescat ut illa tuo:
Nam fore dicebas Tiberina ut flumina fontem
Ante petant, ego quam sim tibi facta levis!
Nunc ubi sancta fides, qua linquere posse negabas
Me, tibi si Darii conduplicentur opes?
55
Dicere quin memini, si quis te causas Etruscas
Cogeret invitum forte redire domos:
"Coniuge non horam possem spirare relicta;
Hac sine nec vitae consuluisse queam!"
Tu tamen hinc abiens miseram me linquis amantem
60
Tam cito ne possim tam grave ferre iugum,
Tam cito ne mediter quae sit medicina furori
Danda meo nec quae pharmaca danda putem.
Nec tenet Vrsino quod sim de sanguine creta,
Vnde tot egregii prosiluere duces;
65
Nec tenet aut regum quod sum nutrita sub aula
Auspiciis quorum stat pia Parthenope.
O, saltem spatii tantum mihi, Petre, dedisses
Ne mihi discessus tam gravis iste foret,
Discere quo possem, quod non tamen esse futurum
70
Credideram, sine te tempora dura pati,
Nam - grave praeceptum - si grandis epistula venit
De patre, qui Tuscas temperat arte domos,
Vt statuas rediens patrias invisere sedes
Vtque velis Medicos iam repetisse Lares,
75
Consilium laudo, quoniam parere necesse est
Non homines tantum cui placuisse velint
Sed cui iam toto quae splendent sidera caelo,
Sed cui iam tellus paret et unda maris.
Hinc tamen optassem tunc, Petre, modestius isses:
80
Dixisses subitae quae tibi causa fugae;
Nam, fatale fuit si te procul ire relicta
Coniuge, si fatis numina fixa manent,
Duxisses tecum me; spem, velut ante, dedisti:
Hoc mihi quam volui rite tulisset opem.
85
Hoc potuit tanto solacia ferre dolori
Atque modum lacrimis imposuisse meis
In quibus, heu, versor: nil me iuvat aula parentum
Ampla nec Vrsini nominis alta domus;
Solantur non me Latiae - pia turba - puellae,
90
Nec mea solatur, maxima cura, parens,
Neve Maria bonis solatur regia verbis
Haec te discipulum quae vocat usque suum
Et tibi quae fuerat, dum me petis, ante magistra
Sis ut in uxorem ne rudis inde tuam;
95
Patria nec, quamquam rerum caput exstitit olim
Orbis et imperiis illa potita fuit,
Non tamen ipsa queat nostrum lenire dolorem
Te propter capio quem, vir amate, gravem:
Nam, licet admonitus cuncti meditemur honestos,
100
Nil tamen effectus verba monentis habent.
Omnibus his, coniunx, potes esse salubrior unus;
Vocibus his reliquis vox tua plura feret,
Omnibus aspectusque tuus mihi gratior unus:
Tu mihi cunctorum pondus et instar eris.
105
Ergo redire velis, Medices, ita, Petre, rogamus
Vt magis ex animo nil petiisse queam:
Nam me laetitiae statues, vir amate, priori;
Corde meo cedet qui fuit ante metus.
Nam tuus adventus sic quae mihi maesta fuere
110
In nova convertet gaudia, crede mihi,
Vt magis aspicias homines mihi rursus ovantes
Quam maesti fuerint dum mihi lentus abes:
Tristia nam veluti te discendente fuerunt
Omnia, de lacrimis tristia facta meis,
115
Mutabunt faciem te sic redeunte priorem
Vt tibi laetitiae maxima signa ferant,
Non aliter quam cum maternam invisit Apollo
Delon et arva suo numine laeta facit.
Vt sine te Latiam squalebant cuncta per urbem,
120
Omnis ager veluti te sine maestus erat,
Sic, tu Romanos repetes ubi, Petre, Quirites
Inque meos referes te, vir amate, sinus,
Depictae variis ridebunt floribus herbae,
Terraque abundantes fundet in arva fruges,
125
Arboribusque comae quae iam cecidere virebunt,
Cumque nova proprius fronde redibit honor;
Flumina quae fuerant graviori exhausta dolore
Decurrent undis turgidiora novis.
In viridi quae iam latuerunt Tibridis alveo
130
Advenient Nymphae, turba iocosa, tibi,
Quaelibet ac placidos extollet in aera saltus,
Laetior adventu reddita, Petre, tuo.
Obvius adveniet Romanae conditor urbis
Te patribus similem cernat ut esse suis,
135
Cernat ut esse tibi duo quae Romanus habebat,
Fortior ut reliquis, doctior utque foret,
Vt quae gessisset patriis robustus in armis
Scriberet ingenio facta notanda gravi.
Hinc aderunt Graiaeque tibi Latiaeque Camenae,
140
Illud idem ut sis quod Caesar et ante fuit,
Cum spes et ratio studiorum in Caesare tantum
Sic fuit ut Musis portus et aura foret.
Quin ego, quae tristis te sic cedente fuissem
Esset ut in Latia tristius urbe nihil,
145
Omnibus efficiar tanto tibi laetior una,
Omnibus exsistam blandior una tibi,
Omnibus et reliquis quanto mihi carior unus,
Omnibus atque magis semper amatus eris.