1. ad Eridanum

Coeruleis generose vadis, rex divitis agri,

      Gallica qui medio flumine regna secas,

Heliades cui serta parant, venerantur et amnes,

      Nereus et placidis accipit hospes aquis,

5

Nympharum cui dia choros Ferraria mater

      Ducit, et ad thalamos uxor amata canit

(Non Charites desunt illi, non carmina Musae

      Culta negant, dulcis gratia in ore sonat;

Tum tibi per tacitas serpit nova flamma medullas,

10

      Vreris, et medio fervet in amne calor),

Salve, amnis, salve, hesperidum regnator aquarum,

      Cuius et in coelo flumina nota micant.

Te propter fontesque tuos nitet aureus ille,

      Vina Iovi gelidis qui sua miscet aquis,

15

Te propter iaculumque ferus clipeumque reliquit,

      Dum stupet ad Veneris gaudia prima deus.

Siccabat madidos Venus aurea forte capillos

      Nuda quidem, si non parte tegatur aquis;

Pectus aquis tegitur, cervix humerique superstant,

20

      Sullevat effusas sedula dextra comas,

Ima papillarum tegitur pars, eminet illa,

      Punicea Charites quam coluere rosa;

Candorem referunt undae, micat aura capillo,

      Singula sub vitrea membra notantur aqua.

25

Ipsa sua dea dote sibi blandita superbit:

      "Mirum, ait, est, nostro si quis amore calet?

Mirum, si coelo regnat Venus, inter et arma

      Conqueritur nostras ferreus ille faces?

Quid nunc, si videat? Quos sentiat ipse calores,

30

      Abiiciat vel nunc arma quirimque suam."

Dicebat, siccamque comam studiosa ligabat,

      Nam Charites molli litore somnus habet.

Prodit ab insidiis iuvenis, prensatque paventem,

      Implicat et cupida candida colla manu;

35

Ter collo dentem impressit, ter utrunque labellum

      Strinxit, et audaces huc agit, hucque manus.

Illa dolet gaudetque simul, refugitque, cupitque,

      Vim nollet, vellet sed sua furta tegi,

Oscula nunc offert, nunc aversatur amantem,

40

      Et miscet blandis tristia verba iocis.

Ad votum properabat amans. Strepuere salicta

      Proxima, sollicitum qua movet aura nemus:

Expavere simul, simul et latuisse volebant,

      Sed nec quo fugiant quove tegantur habent.

45

Ipse deos miserans atram de gurgite nubem

      Obiicis, et latebris abdis opace tuis.

Illic securo venere ad gaudia cursu,

      Mille modos matri dulce retexit Amor.

Dic, Mars, dic, Gradive, potens ubi cuspis, ubi hasta?

50

      Scit Venus; ad ripas illa relicta iacent,

Illa puer Veneris tractat, ridetque; sed ipse

      In Veneris mavis bella movere sinu.

Bella move, nunc, dive, sapis, nunc consere pugnas;

      Hostis adest, tamen est praeposuisse torum

55

Deliciasque tori molles placidamque quietem,

      Et dominae in tenero molle cubare sinu.

Salve iterum, Eridane; nam tu quoque iungis amantes,

      Tu quoque concilias, quos suus urget amor;

Tu vatem teneraeque senem placare puellae,

60

      Et cupis, et ducis muneris esse tui.

Ergo perpetuos Ticinus et Abdua fontes

      Certatim et famulas Mela ministret aquas,

Volvat et assiduos Benaci e gurgite fluctus

      Mincius, andaeo pota fluenta seni,

65

Ipse perennis eas, superesque et flumina et amnes,

      Imperium norint aequora et ipsa tuum.