Giovanni Gioviano Pontano de amore coniugali 1, 8

Testo base di riferimento: B. Soldati, 1902

Cura dell'edizione digitale: M. Montalto


Queritur de expeditione obeunda

Musarum quondam Bacchique domestica cura

      Ipse tuam colui, candide Phoebe, lyram,

Assuetus rivisque sacris et rure beato

      Compositae mentis ocia grata sequi,

5

Cum Veneris placidos componebamus in usus

      Carmina, quis esset conciliandus amor.

Nunc vates ad bella trahor Martemque cruentum:

      Heu pharetris parcas, hostis acerbe, tuis,

Parce, pater Gradive, levisque averte sagittas;

10

      Extincto quaenam est gloria vate tibi?

In trucibus fera tela viris consumere oportet;

      Praeterit imbelles ira leonis oves.

Te quoque movit amor: prosit mihi nomen amantis,

      Et supplex et amans noscat amantis opem.

15

Imbellis mihi fila lyrae, non letifer arcus,

      Et placet apposito plurima mensa mero,

Et placet, arenti sitiunt cum rura Leone,

      Vmbra, sonat placidae qua leve murmur aquae,

Aut tenuem visco praedam vel arundine piscem

20

      Excipere, aut alta tendere valle plagas.

Arma viros ac bella decent: nos grata Camoenis

      Ocia et in molli culcitra picta toro;

Et tamen instructasque acies ac signa videre

      Cogimur, et patria tam procul esse domo.

25

Me miserum, poterone tuis, Ariadna, lacertis

      Longius et facie sic caruisse tua?

Et poterone oculis? Non haec constantia nostra est.

      Vincat amor; iam iam, turbide Sene, vale,

Castraque turrigero valeant circumdata vallo:

30

      Meme amor audaces cogit inire vias.

Ille per oppositas secreto limite turmas

      Ducit et hostiles praeterit insidias,

Ille iter in tenebris explorat et obvia monstrat;

      Hoc duce per Syrtes sit via tuta mihi.

35

Heu heu, quam pleno decurrit margine Senus,

      Heu heu, quam ripas non capit ipse suas,

Non rapidas capit amnis aquas, trahit arva domosque,

      Et iuga divulsis montibus hausta vehit.

Sors igitur plus quam vel Amor vel numina possunt,

40

      Exercet vires casus ubique suas;

Casus abidenis iuvenem demersit in undis

      Cum petit amplexus, sesta puella, tuos;

Casus threicio consortem sustulit Orpheo,

      Errat dum nudo prata per huda pede;

45

Omnia casus agit; quod non dat Amorve Venusve,

      Eveniet, quotiens casus et ipse volet.

Frustra igitur divos miseri veneramur amantes;

      Numen Amor nullum est, numen inane Venus.

Orta mari cum praesit aquis, cur flumina parent

50

      Nulla, nec est misero qui ferat amnis opem?

Et quondam fontes et quondam flumina amarunt:

      Saevire haec una est gloria, Sene, tibi.

Saeviat in te atroxque Canis rabiesque Leonis,

      Atque hiemis medio tempore siccus eas.