Elegiam alloquitur

Huc ades et nitidum myrto compesce capillum,

      Huc ades ornatis, o Elegia, comis,

Inque novam venias cultu praedivite formam,

      Laxa fluat niveos vestis ad usque pedes.

5

Molle micet tenues inter dilapsa papillas

      Quae legitur Rubro lucida gemma mari,

Perque humeros levi demissa monilia collo

      Addeceant; aurum serica vestis amat.

Aurea subductum constringat fibula pectus,

10

      Aureaque in limbo fila rigente micent.

Quaque moves, arabum spires mollissima nardum,

      Lenis et assyrio sudet odore liquor.

Tecum etiam Charites veniant, tua cura, puellae,

      Et iuvet insolita ducere ab arte choros;

15

Tu puerum Veneris primis lasciva sub annis

      Instruis et studio perficis usque tuo,

Et quotiens lasso ducit reses ocia nervo,

      Huc placido refoves, candida nympha, sinu.

Hinc tibi perpetuae tribuit Cytherea iuventae

20

      Tempora, neu formae sint mala damna tuae,

Hinc iuvenum curis et dulci conscia furto

      Blanditiisque capis pectora cuncta tuis.

Ergo ades et cape, diva, lyram, sed pectine molli,

      Sed moveas dulci lenia fila sono;

25

Nam tibi Mercurius pater est, tibi sedula mater

      Eurymie cantus nosse lyramque dedit.

Quin etiam tu, experta novos (ni fallor) amores,

      Dulcia supposito gramine furta probas:

Nanque ferunt patrios vectam quandoque per Vmbros

30

      Clitunni liquidis accubuisse vadis,

Hic iuvenem vidisse, atque incaluisse natantem,

      Et cupiisse ulnas inter habere tuas:

"Quid tibi lascivis, puer o formose, sub undis?

      Deliciis mage sunt commoda prata tuis;

35

Hic potes e molli viola iunxisse coronam,

      Et flavam vario flore ligare comam,

Hic potes et gelida somnum quaesisse sub umbra,

      Et lassum viridi ponere corpus humo,

Hic et adesse choris Dryadum, et saliisse per haerbas,

40

      Molliaque ad teneros membra movere modos."

His iuveni succensus amor, formamque secutus

      Et facilem cantum, quo capis ipsa deos,

Tecum inter salices, sub amicta vitibus ulmo,

      In molli iunxit candida membra toro,

45

Inter et amplexus lassi iacuistis uterque,

      Et repetita venus dulce peregit opus.

Quo mage pauca meo, nymphe, concedis amori,

      Quosque legat versus nostra puella cane.

Haec ego; cum subito visi ridere penates,

50

      Et nova fulgenti lumina adesse domo:

Astitit, et risu facilem confessa, deditque

      Adveniens animi nuntia signa sui,

Deque sinu fluxere rosae mollesque hyacinthi

      Et violae et rubro lilia mista croco;

55

Tum cecinit plectroque fidem percussit eburno,

      Et liquidam socio temperat ore chelyn:

"Desine divitias versu conferre beato,

      Et faciem pretio vendere velle tuam;

Non ego laudarim, cupias si, vate relicto,

60

      Divitis argentum, culta puella, sequi.

Forma bonum coeleste, auro quam vendere non est;

      Nam miser e terra fodit avarus opes.

Et canos, formosa, time celeremque senectam,

      Ante diem cupidis quam deus esse iubet.

65

Aurum crimen habet, aurum prae carmine dulci

      Sordeat; ingenii fide, puella, bonis.

Odi etiam fastus; quid enim fastidia prosunt?

      Hinc odii veniunt semina mille procis.

Dum temnit Glaucum formae confisa superbae,

70

      Dum latet et surda reiicit aure deum,

Cermenis obriguit, saxoque in membra recepto,

      Perpetitur tumidi verbera saeva maris;

Nunc quoque signa manent patriis malefida carinis,

      Quae procul abducto vela rudente ferunt.

75

Neu studium tibi sit peregrinos quaerere cultus:

      Contenta est facies simplicitate sua.

Sint compti crines, nitido sit vestis amictu:

      Munditiis capitur deliciosus amor.

Pauca loqui studeas; verum tibi pauca loquenti

80

      Sit pudor et, niveo qui decet ore, rubor;

Libertas oculis neu sit: fac tempora serves,

      Quis capitur, captus quis retinetur amans.

Sitque uni placuisse satis: crudelius ures.

      Artibus ingenuis forma iuvanda bona est.

85

Forte aderam, cum laeta Venus dodonide silva

      Sedula non solita poneret arte comam;

Dum fingit crines, speculum dum consulit, illi

      Ludebant similes ante pedes volucres,

Et modo plaudebant pennis, modo dulcia miscent

90

      Oscula, cumque suo murmura grata sono.

Laudavit dea mitis aves ab amore fideque:

      Exemplum certi, dixit, amoris erunt.

Sed neque te capiat iuvenis, cui picta capillum

      Sit coma, cui nimia quaeritur arte decor:

95

Hic vanas captatque auras, mutabilis huic est

      Mens, et in incerto qui levis errat amor.

At vates, cui numen adest, cui delphica serpit

      Laurus et arguto carmen in ore sonat,

Illi tibi coniuxne velis? Non esse recuset;

100

      Anne comes? I.ateri sit comes usque tuo.

Dumque tibi placuisse velit, non horrida vitet

      Praelia, non scythici litora adire maris;

Non illum gelidi remorentur signa Bootae,

      Non usta assiduo sole libystis humus;

105

Coniugiique fidem seros perducet ad annos,

      Tecum amet, et socio vivet amore senex.

Et tibi sint faciles anni, nec amara senectus,

      Obsequio dulcis functa puella viri.

Anne iuvet residem frustra duxisse iuventum

110

      Expertem grati credula coniugii?

Quin potius laudanda fores, si coniuge caro,

      Si Veneris placidis ipsa fruare bonis.

Vt sine aqua fluvius utque est sine frondibus arbor,

      Vt sine sole dies, nox sine luminibus,

115

Sic turpis sine amore pari, sine coniuge lectus:

      Deliciis ille est illecebrisque locus.

Ipsa meum teneris noctu complexa lacertis

      Clitunnum cupido demoror usque sinu.

Nocte etiam viduo solam cessare cubili

120

      Ipsa vetat, noctis quae dea finit iter;

Nec Veneri lux grata adeo, quam gaudia noctis.

      Tune deas dubites, scita puella, sequi?"

Haec, et virginea tetigit mea tempora lauru;

      Laurea nam dextrae sceptra Elegia gerit;

125

Tum liquidis dilapsa Notis, quaque ipsa recedit,

      Linquit odoratae mollia signa comae.

Dum spirant ignes, capiunt dum incendia vires,

      Et dea tam facilem spondet in arte chelyn,

Tu quoque, blande puer, in me nova vulnera tenta;

130

      Deprecor imperii non ego iura tui:

Vre acer, fige indomitus, neu parce pharetris,

      Neu tepeant modica pectora nostra face.

Tum mihi mollis eat versus, tum laeta sonabunt

      Carmina, tum dulcis profluet ore sonus.

135

Tu quoque materiam saevoque alimenta furori

      Da, curis requies una Ariadna meis,

Neve oculis inimica veni, neu dura precanti,

      Per spem coniugii vinclaque nostra rogo:

Vel miseranda tibi est arsuri flamma mariti,

140

      O socii consors cara futura tori.

Haec precor, haec utinam nitidis argenteus alis

      Annuat et digiti pignore firmet Hymen.