Giovanni Gioviano Pontano Parthenopeus 2, 14

Testo base di riferimento: B. Soldati, 1902

Cura dell'edizione digitale: M. Montalto


14. ad Musam, de conversione Sebethi in fluvium

O nec docta nimis nec dum satis apta cothurno

      Musa, sed ad teneros ingeniosa sales,

Digna amarantheis crines intexere sertis,

      Et madidam assyrio tingere rore comam,

5

Ac gelidos circum fontes, per gramina laeta

      Virginibus mistos ducere nata choros,

Dum licet, et virides suadet decedere in umbras

      Phoebus, et argutum concitat aura nemus,

Huc placidum ad fontem ripae subeamus opacae,

10

      Qua sua Sebethos candidus arva rigat;

Hinc non vulgatos fontis referemus amores,

      Quos legat in nomen Fannia nata meum.

Amnis, arundinea velans sua tempora mitra,

      Et dolor et carae Doridos aptus amor,

15

Quis tua tam riguo mutavit membra liquore?

      Nunc amnis, certe candidus ante puer.

Forma tibi nocuit, nocuit placuisse puellae,

      Iraque coerulei quam male nota dei.

Litore constiteras; illuc quoque coerula nymphe

20

      Currit in amplexus nympha decora tuos.

Alcyones testes, testes vineta Vesevi,

      Vos pariter socio secubuisse toro.

Lectus erat frondes et opaci gramina campi,

      Vmbra erat antiquis myrtea silva comis;

25

Silva comas frondosa dabat, quae lenibus auris

      Spirabat, Zephyro sollicitante, nemus;

Tum volucres laetis concentibus aera miscent,

      Et raucum illisis murmurat aequor aquis.

Forte inter virides Nereidas una loquaci

30

      Ore, sed et Nereo fida ministra, fuit;

Vidit ut haec molli capientes litore somnos,

      Nerea non fictis sedula rebus adit.

Ille autem, irato properans ad litora curru,

      Coerula coeruleis per vada currit equis;

35

Cuius ob adventum resonant Tritones in antris,

      Candidaque in scopulis laesa remugit aqua.

Excita nympha latet, te somnus perdit inertem

      Coerulaque in membris fuscina iacta tuis.

Flerunt noleae, flerunt te sarnides undae,

40

      Flevit discissis mater Acerra genis,

Et stabias nymphas inconsuetumque Vesevum

      Tunc etiam lacrimis immaduisse ferunt;

Scilicet is tenerae recolebat furta iuventae,

      Et memor antiqui moestus amoris erat.

45

Multos hunc perhibent crudeli funere menses

      Confectum specubus delituisse suis;

At postquam in rabiem dolor hic se vertit acerbam,

      Vindex ex antris prosilit ipse cavis,

Eructansque vomit fumantis pectoris ignes,

50

      Ignibus et latos undique vastat agros;

Iamque insurgebat ponto, tumidumque per aequor

      Iactat ab incensis saxa liquata iugis,

Cum subito ex alto vox reddita: "Numen aquarum

      Sebethos fonti est nomen honosque suo."

55

Nec mora: qua iacuit, vitrei fluxere liquores,

      In laticemque abeunt membra soluta novum;

E puero liquidus fit fons, fit numen et idem

      Ex homine; hinc subitis in mare currit aquis.

Talibus ille ferox victus mentemque repressit,

60

      Imposuitque suae bacchica serta comae,

Laetior et campis duxit de monte choreas,

      Concinuitque novo carmina digna deo.

Haec tibi, quae canerem molli resupinus in umbra,

      Edidit imparibus nostra Camoena modis;

65

Tempus erit, caros cum dicemus hymenaeos,

      Vt sit iuncta tuo Parthenopea toro;

Interea nostri nomen titulusque libelli

      Pro tibi promisso munere pignus erit.