3. allocutio Muse sive protestatio mundi
ad cardinales inclusos
Aurora spargente polum sompnoque refectis
Artubus et spreto surgens de mane cubili,
Huc cum forte venis, istam pergendo per aulam,
Nec te delectant tibi nec dant otia fructum,
5
Huc, venerande, tuum, pater, huc paulisper ocellum
Erige, cerne, lege, nostrum ne despice carmen.
Non ego sum blande trutannica fictio muse,
Magnatum cupiens tenerum captare favorem,
Sed pia plangentis sum protestatio mundi.
10
Ecclesie cardo, proprium qui materialis
Cardinis offitium presentas nomine, sis re
Quod sic voce sonas; aliud vel suscipe nomen.
Nam quotiens aliud faciunt aliudque vocantur
Mortales, totiens secum sua nomina fallunt.
15
Instabili fixe volvuntur cardine porte,
Que modo clauduntur, modo, sicut tempora poscunt,
Se reserant. Sed si scissus tremulusque vacillet
Cardo, rigent propriumve negant delusa favorem
Hostia; sic faciles aditus latronibus assunt.
20
In te pro parte magna se tota volutat
Ianua christicoli lacerique et flebilis orbis.
Sustineas pondus constanter. Nullus amoris
Affectus, nulla te frangat passio mentis,
Quin claudi valeat, quin possit porta recludi.
25
Nam si lesa suum negat actum, cardine fracto,
Quomodo claudentur tenebre, tot seditionum
Bella, mine, scelus, omne nephas, confusio mundi,
Que debachari demolirique videntur
Veras virtutum vites viresque virorum?
30
Nonne vides ollas succensas undique? Nonne
Regna vides, quibus ipsa furens discordia regnat?
Nonne vides rutila Martis vexilla ferocis
Iam campis pelagisque feras indicere pugnas?
Iam fragor armorum tremulus clangorque tubarum,
35
Iamque fremens faleratus equus, iam mistica belli
Signa patent, animis dextris properare videntur,
Carbasa tensa micant et stridola frassinus optat
Spumas miscere, iam presto est uncta carina
Infestare fretum telis et tingere limphas
40
Sanguine, ieiunis prebere cadavera cetis.
Iam, pater, in tantum gravis, effrenata, superba
Crevit stultitia, presumit lubrica lingua,
Vt pauci timeant, digne venerentur, adorent
Ecclesiam matrem, sed ei quasi dicere multi
45
Audent: "Descende, sedeas in pulvere, virgo".
Ergo, pater, succure sibi; succurrere mundo
Atque levare tuos oculos circumque videre
Digneris. Vidua fac quod mater tua digno
Sponso iungatur, ut ad ipsam iam tenebrate
50
Pax et iustitia, lex et concordia clament:
"Consurgas! Consurge, Syon, tua fortia iura
Accipe, letitie preciosas indue vestes.
Surge, sede, nostri dissolvas vincula colli
Et fac quod gladii nostro de sanguine tincti
55
Conflentur gratos in amici vomeris usus
Inque frugis cupidam crudelis lancea falcem".
O pater, attende quod qui vult nubere natam
Vitat eam pravo stolidoque iugare marito:
Plusque bono sapiens genero quam divite gaudet.
60
Ha, tu quid facies qui matris spiritualis
Coniugium tractas? Proprium miraberis haustum,
Privatum fructum, terreni dona favoris
Vel talis tanteque tue solamina matris?
A quibus inquires pro tali coniuge sponsum?
65
Isti pastorem tibi quis monstrabit ovili?
Non caro, non sanguis - tibi consulo - consulat istic,
Sed timor eterni sponsi terrorque malorum,
Sedis honor, gregis utilitas incertaque mortis
Hora, brevis vita, mens conscia, dura propinquis.
70
Ne sibi fur pennas alienas gracculus aptet,
Scribentis nomen latet hic, sub nube locatum.
Principium tu tolle BOvis, caput accipe NAni;
ConIVgis his medium coniunge pedemque periTVS:
Ordine collectis simul his, in luce patebit
75
Ipsius nomen. Qui si prolixus, ineptus
Vel nimis obscurus aut audax forte videtur,
Vestra sue fidei veniam clementia donet.