31.

Cara mihi ante vale, musarum turba, valete

      Qui colitis summi collis utrumque iugum;

Atque olim quecunque meis celebrata libellis

      Femina et ante alias, dulcis amica, vale.

5

Et Veneris tu nate vale, mollesque faretrae

      Et quisquis dominae rumpere vincla timet.

Cedere nunc tempus; maiora ad prelia eundum est,

      Pulvere nunc alio noster anhelet equus,

Nunc decet ad talos lapsa procedere palla

10

      Querere et eiectis seria queque iocis:

Lusimus at satis est; satis et cantavimus: Heuge!

      Ponatur rutilis scripta puella rogis.

Iam novus existam censor rigidusque minister

      Virtutum atque animo iam graviore ferar.

15

Tu modo nunc Astrea redi circumque sorores

      Adveniant. hinc pax inde pudicitia

Et miseras vestro dignatae numine gentes,

      Aurea depulsis secula ferte malis.

Quisque pium rectumque colat: sceleratus habendi,

20

      Ite, furor, fraudes insidiaeque procul.

Iam nulla humanas avertant comoda mentes

      Sollicitus nec opum corda fatiget amor.

Solus et in trivio frondentis ad arboris umbras,

      Fessa diu placido membra sopore levat.

25

Mercatorque vagus longe, custode relicto,

      Securus merces fertque refertque suas.

Denique, quodcumque est terris rectique bonique

      Hac duce fit, rectum qua sine nilque pium est;

Hanc sequar: ite procul, Venus imbellisque Cupido,

30

      En dabitur vestras spernere posse faces.

Virtuti nam certus honos, illi omnia parent,

      Vnica nos magnis comparat illa deis;

Antoni, virtus tete tua tollit in astra,

      Principibus fecit carior ut fieres.

35

Illa tibi peperit partosque tuetur honores,

      Illa tibi toto nomen in orbe dedit.

Te duce, quid verear ventis dare vela secundis

      Presidium in nostra dulce future via?

Te propter fugienda mora est, fugienda animique

40

      Segnities, celeri meta terenda rota est.

Struxerat e pario nondum sua marmore tecta

      Dives et auratis hostia liminibus,

Nondum suppositis fastigia nixa columnis,

      Menphiticae aut steterant culmina celsa domus;

45

Sed parvam erectis tegetem fulsere tigillis,

      Pellebant raras frondea tecta nives.

Haec ubi iura dabat posito modo cultor aratro,

      Vix fuerat lento vimine texta casa.

Non illic Policletus erat, non dextra Myronis

50

      Aut aliquis mira Dedalus arte faber,

Sed rudis indocta componens falce dolabat

      Rusticus exigui nobile ruris opus;

Fictilibus trivio pubes tum leta quotannis

      Solvebat festas diis operata dapes,

55

Quas aliquis victa crines obeunte sacerdos

      Lustrabat puris ter operosus aquis;

Inde deum veneratus agri faustumque precatus

      Eventum, natis coniugibusque simul

Libavit tacitoque super bona verba locutus

60

      Movit ad incultos ebrius ora modos.

Caetera subsequitur patremque imitata iuventus

      Coepit in agrestes membra movere choros.

His pluviam segeti solemque his poscere votis

      Assuerant: ultro numina cuncta dabant.

65

Nunc terris commissa deos caedesque fugarunt

      Presentique cadit victima nulla Iovi.

Aurea nunc merito fugere palatia divi,

      Iure hominum audaces extimuere manus.

It pretio nam pulsa fides et iura pudorque

70

      Concessere malis omnia divitiis.

Iudicibus venale forum, venale sacerdos

      Templum habet; in pretio est quicquid ubique nefas.

Prestat amicitias aurum; largitur honores:

      Auro victus amor, fasque piumque iacet.

75

Nunc sanctum simulare et fictos sumere vultus,

      Adiuvat et blando falsus in ore sonus.

Felices tamen haec quibus est contemnere corde

      Veraque secura querere mente bona.

Non illi occultis agitantur conscia factis

80

      Pectora sed vitae gaudia leta tenent.

Iam precor, o Astrea, redi, tua castra tuumque

      Imperium nulla subsequar ipse mora.

Tu, dea, concordi discordes pace revincis

      Sola que perpetuo foedere cuncta ligas.

85

Te duce, Roma suos sine te dolitura triumphos

      Victrices toto retulit orbe manus;

Et Libiam exhausit bello regnoque potita

      Nostra Numantinas sub iuga misit opes.

Hac duce, Brute, tuas nati sensere secures

90

      Et patriae nocuum supposuere caput.

Hac duce, Tarpeyas hosti quae prodidit arces

      Sustinuit factis digna sepulcra suis.

Hinc Lacedemonias extollit Graecia laudes,

      Hinc quoque Thebanum Cecropiumque decus.

95

Hinc sinit abscedens ventura nocte colonus

      Incustoditos lata per arva boves.

Hac duce, iter faciens nemorum per inhospita dives

      Extimuit nulos, fure latente, dolos.

Hinc quoque per montes perque invia lustra vagatur

100

      Lanigeras ducens pastor inermis oves.

Qualia Saturno quondam regnante per orbem

      Pubere vel nondum regna fuere Iove;

Tunc intacta piis errabant numna terris

      Simplicibusque diu mista fuere choris:

105

Presentesque deos multo nec ture colentes

      Annua sed puro pectore sacra dabant.

Mos fuit et varios legisse per avia flores

      Atque horum sanctis implicuisse comis.

Nulla Lycahoniae macularant pabula caedes,

110

      Paverat humano sanguine nullus equos;

Nondum ausi divum regna affectare gigantes,

      Impositus nondum Pelion Ossa super.

Non auri nunc sacra fames, non dira Cupido

      In sua regnantes viscera vertit heros.

115

Pax erat inter agros, pacem veneratus agrestis

      Maturae segetis spicea serta tulit;

Tum non raucisonos effundens horrida cantus

      Audita est belli signa dedisse tuba.

Sponte sua tulerat tunc omnibus omnia tellus,

120

      Legerat externas nec vaga puppis aquas.

Hinc et divitie nobis nomenque decusque,

      Hincque meae laudes, hincque petendus honor.

Ite leves post hac tenuesque abscedite curae:

      Ite, elegi et vanae carmina laudis opus;

125

Nunc alii cultus, nunc vita severior adsit.

      Nunc gravior rigido vultus in ore decet.

Olim grata novem valeas iam turba sororum,

      Tu mihi et ante alias, dulcis amica, vale.