1. carmen in laudem urbis Venetiarum

O regina potens, gemino celebrata sub arce,

      Quae premis aequali colla superba iugo,

Quid memorem Martis victricia signa secutam?

      At fragilis nimium nostra Minerva timet.

5

Per te dura fames, per te fera bella quiescunt

      Et per te populi terga dedere truces.

Vt crescas terraque mari, sis sospes, et aequa

      Libertate parens numina sancta precor,

Scilicet ut valeas claros spectare triumphos

10

      Et Marcus toto regnet in orbe sacer.

Sancte precor faveas votis o Iuppiter almis:

      Semper Atestina terra fidelis erit.

 

2. carmen in laudem senatus Venetiarum

O Deus omnipotens, o mundi rector et alti,

      Qui genus humanum sub ditione foves:

Nulla magistratus calamo facunda latino

      Vox posset celebres connumerare suos,

5

Curia quos Venetum praebet, veneranda potestas,

      Neptuni et terrae regna superba tenens.

Cuncta sub imperio patrum, felicia praestant

      Oppida et in somnis absque pavore manent:

Ille etenim magnus celsi dominator Olympi,

10

      O Veneti patres, praestet honoris opus.

 

3. de laudibus oppidi Atestini.
ad lombardum de Lombardis artium doctorem
ac civem Atestinum presbyter Hieronymus Atestinus

Da da, Phoebe, lyram cultis, placidissime, nervis

      Atque fer in teneros numina digna pedes.

Mons Cereris properet coeuntibus undique Musis,

      Viniferis ornans frondea tecta comis.

5

Nayades et Driades ducat fontana sorores

      Pugia, quae leni murmure lenta fluit.

Herculeus sacros iungat dulcedine faunos

      Et levet excelsum saxea ripa caput.

Lucius et paribus curis vestigia solvat

10

      Cum lux sydereas occulit alma faces.

Cynthius ipse suas tollat cacumine laudes,

      Mons ubi prospectu metior astra meo.

Zemula et huc rigidas deducat collibus ornos,

      Saepe ubinam profugae concubuere ferae.

15

Mons Veneris properet, templo decoratus amoeno,

      Qui locus Augusti Caesaris ante fuit.

Mons Muralis adsit, famae pars maxima nostrae,

      Cui satis elato vertice regnat apex;

Et Bavo, cui castrum viridis tegit arbutus umbra,

20

      Blanda repercussa vox ubi valle sonat;

Et mons Iustinae digno celebrandus honore,

      Qui celebrat nymphas aure bibente melos;

Et Salarola, nimis templo veneranda vetusto,

      Frondiferos vultus ore micante gerat.

25

Quercule, mellitas cui pandis vinitor uvas,

      Ne pigeatque simul tecta subire domus,

Vt valeam laudes tenui memorare coturno

      Vrbis Atestinae, nomen adepta ducis.

Illic pampineo vestiti palmite colles,

30

      Planicies, tenui flumina pressa vado,

Illic arva, ferae, volucres, pecuaria bobus.

      Sunt iuga, sunt valles, mollia stagna, lacus.

Illic sancta domus Teclae celebranda per orbem,

      Navigium, merces, fertile grames agri.

35

Illic pomorum passim plantaria surgunt

      Flexaque supinis fluctuat herba comis;

Hic tener aestivas defendit pampinus umbras,

      Aura levis semper pendula mala quatit,

Delphica laetatur laurus, laetatur oliva;

40

      Nascitur et miro fragrat odore crocus.

Si petis, hic claros praestanti corpore patres

      Caesareos, Fabios, terra benigna dabit;

Si petis, hic iuvenes sociali foedere iunctos

      Et cum virginibus, turba pudica, nurus;

45

Aut quos nobilitat virtus aut gloria famae

      Hic habes ut dicas quicquid in orbe fuit.

Fercula si poscis pingui comitata macello,

      Ficus moltiplices, armeniaca, nuces,

Punica mala piris, hortensia gramina bulbis,

50

      A Veteri Porta vota secunda feres.

Si petis asparagos, cererem, cum matribus ova,

      Vvas multimodas, persica, pruna, simul,

Si petis, hic teneros in missa cucurbita caules;

      Mespila, iuglandes, Phillis amica dabit.

55

Haec cerasa (at quidam dixere cerasia) servat

      Dulcia, sic acida luxuriare vides.

Lumina credisses sidus caeleste Diones

      Quandoque detexit lactea colla comis.

En erit illa dies omni memorabilis aevo,

60

      Quam celebret numeris nostra Thalia suis.

En erit illa dies natali carior ipso,

      Candida quam nobis gemma lapisve notet,

Cumque in Atestinas redeam Hieronymus oras

      Vnde mihi patrium glorior esse solum.

65

Mille redux blande tune Phillidis oscula carpam,

      Et totidem sociis subripuisse velim,

Quodque in Italia totoque beatior orbe

      Nullave sit patria carior ora mea.

 

4. ad Franciscum de Lombardis civem Atestinum

O Francisce, meos inter numerande sodales,

      Lumen honestatis iustitiaeque pater,

Hannibal ut quondam vehexit Carthaginis arces,

      Sic Lombarda domus nunc super astra micat:

5

Iam memor est sanctus, lapsoque ex tempore, Marcus,

      Quam sit pro Venetis ferre parata necem;

Sic tibi pro meritis det longo Iuppiter annos

      Donec meta avidos sistere cogat equos.

 

5. ad inclytum ducem Venetiarum
Leonardum Lauredanum
presbyter Hieronymus Atestinus

O Dux Adriacis, Venetum lux unica, terris,

      Quem beat in populos candida fama tuos,

Quantum ales forma superat Iunonia cunctas

      Atque avibus quantum carmine praestat olor,

5

Tam, Leonarde, viros mira probitate togatos

      Moribus et forma vincis et eloquio:

Magnificas laudes nostris memorabo Camenis

      Dum surget Phoebi Phosphorus ante iubar.

 

6. in laudem urbis Venetiarum

O decus Europae, Venetum clarissima sedes,

      Sceptra tenens veterum gloria Romulidum,

Quilibet ingenti Iove digna palatia surgunt.

      O felix tantis terra referta bonis.

5

Planicies, silvae, viridaria, prata, recessus,

      Adriacumque fretum, templaque mille deum

Semper apollineis resonant, loca sacra, Camenis.

      Cur valeam laudes subsiluisse tuas?

Haurit caesareas hic civis et advena leges,

10

      Astrorum motus iuraque pontificum;

Hic sua mercator tutusque negocia tractat;

      Hic sulcat faciles nota carina vias.

Parcite sopitum, miseri, vexare leonem,

      Ne laceret vestrum dente vel ungue caput.

15

O splendor fidei, celebris tua fama pererrat

      Quaque suam Nereus caerulus ambit humum.

 

7. ad Ioannem Baptistam Faletrum
praetorem Atestinum. metrum sapphicum

Quas prius laudes celebrare sumam

Quae velut vivo latices habundant

Fonte, Baptiste, numeris facetis

Bile repulsa?

5

An prius dicam genus et parentes,

Quot domus quondam tulerit triumphos;

Saeculi nostri decus an camemus,

Memora Clio,

Teque, Ioannes, speculum senatus

10

Per mare et terras nimium potentis,

Vrbis et nostrae referam fidelem

Gaudia summae?

O domus, multis decorata rebus,

Deque Faletro ingenio benigna,

15

Te vocant cuncti populi beatam

Omine fausto.

Praetor, et felix habitator urbis,

Ob caput fulvi rigidi leonis

Qui genus sceptro domitat superbum,

20

Aeque ministrans.

O Iovis numen precibus superni

Te precor serves Veneti senatus

Fata, dum solis radii nitentes

Saecula lustrent.

25

Ergo, mi praetor, valeas iubebo

Quem facit virtus generis beatum,

Quem parem et caelo vehit et parentis

Et tua fama.

 

8. in divum Marcum tetrasticon

Per te, Marce, leo fidei defensor honosque,

      Protecta est Latii patria tota soli.

Quas tibi pro tanto dabo dignas munere laudes?

      Cantabo toto nomen in orbe tuum.

 

9. ad Franciscum de Vado

Siqua movet liquidas gustasse Aganipidos undas,

      Et simulata iugi culta Minerva sequi,

O Francisce, decus gentis, laus, fama tuaeque,

      Hospitium doctis consiliumque bonis

5

Est amor, est virtus, magni fontana favoris,

      Et vitae integritas, et sine labe fides.

Sic tibi pro meritis, albo decorata lapillo,

      Describat laudes Itala Musa tuas.

 

10. ad Lodovicum Faletrum

Gloria Musarum memorandeque fama Latinis,

      Maecenas quantam tuscus habebat eques,

Optima naturae tibi sunt concessa parentis

      Inter mortales munera rara viros.

5

Te nymphae Adriacae formosum numen adorant,

      Te credunt summum deseruisse polum.

Tu de Faletro vultu generosus Adonem

      Vincis, et abrepto plus Ganimede nites:

Quum tu igitur tanta praestes probitate fideque,

10

      Quis Veneti sidus te neget esse Laris?

 

11. presbyteri Hieronymi Atestini
libellus epigrammaton. ad presbyterum
Iacobum de Zinionibus rectorem
in templo divae Iustinae montis Herculei

O decus aeternum cultis, Iacobe, Camenis,

      Cui sacra Pimpleus perluit ora liquor,

Quamvis cura domus, pallor, suspiria tardant

      Irreligata meae tendere vela rati,

5

Xenia parva tamen, calamo cogente, iubemur

      Mittere: sis dignus cum tamen ipse lyra

Vertice quam summo Parnasi tangit Apollo

      Cum sacrae excipiunt carmina docta deae.

Pande tuos titulos et avorum pande tuorum

10

      Dum sol aestivas quassat in orbe iubas:

Nobilitas generis, virtus, facundia, mores,

      Ingenium linguae dexteritasque tuae

Iam mea Gorgoneis intingunt tempora lymphis

      Vt celebrem laudes, clare Iacobe, tuas.

 

12. ad Hieronymum Ericium

Splendor in Adriacis titulis, Hieronyme, terris,

      Gloria virtutis, fama decusque tuae,

Ad te Pierides properant castaeque sorores

      Thespiadum, studii turba decora mei.

5

Pande fores, dulci vatem complexus amore

      Vt valeam nitido condere metra pede.

Iamdudum laudesque tuas nomenque revolvi,

      Cum Phoebe cursum nocte silente daret.

Tu sacer, eloquii decus immortale Latini,

10

      Tu fidei custos verus et orbis honos:

Intextis igitur nec mittam tubera sertis

      Poma nec Alcinoi donis onusta suis,

Sed sensus animamque, fidem moresque pudicos

      Atque salutiferae mystica sacra deae.

 

13. ad Paulum Lauredanum

Paule, decus Venetum, spes, portus et anchora rerum

      Sub cuius pedibus moenia tuta iacent,

Cuique tuo semper remoratur pectore verum,

      Relligio, pietas et veneranda fides,

5

Gloria priscorum fuerant qui magna Quiritum

      Altererit Paulus, Mummius alter erit.

Tu splendor, tu gentis honos, tu summa tuorum,

      Tu laus, antiquae fama suprema domus,

Tu facilisque pius, specimen, tu firma columna,

10

      Tu fons eloquii Thespiadumque decus,

Si videas aliquem defectum, forte labore,

      Nilus ut Aegyptum, sic tua lingua fovet.

Cum primum placidos merui cognoscere vultus,

      Ornasti meritis munera digna tuis,

15

Si qua fides verbis superest, o Paule, Camenis

      Temptabo laudes ferre sub astra tuas:

Splendida nam cedunt clari tibi facta Luculli,

      Flavius hinc cedit, cedit et ipse Cimon.

 

14. ad Bernardinum

Bernardine, decus clara virtute parentum

      Quae nitet aeterno non moritura die,

Si mea Musa sacros optaret ludere mores

      Maximus in nostro pectore versat amor,

5

Tu patriaeque pater, spacioso lumine fulgens,

      Quem levat in summos maxima fama polos,

Bonmartinorum populo gratissimo omni,

      Moribus insignis nec pietate minus,

Qui tantum doctis, tantumque patescis honestis,

10

      Et foves Aonios Palladiosque viros:

Nam te doctiloquo ferventius ore saluto

      Artibus et vera simplicitate virum.

Vnde mihi crevit praeceps audacia Musae

      Annectam verbis carmina digna meis.

15

Causa fuit probitas et rerum gratia velox

      Quae vicit sapidi dulcia mella favi.

Qualiacumque tamen laeto tu suscipe vultu,

      Et mentem servi respice, quaeso, tui.

 

15. ad Lazarum

Progenies Baldo, priscis memoranda Latinis,

      Cui favet ingenio nostra Thalia tuo,

Cui stirps, cui robur, cui doctae copia linguae

      Efficiunt laudis nomina clara tuae

5

Non Turnum, Daunum commendent saecla priorum,

      Nec iactet claros Attica terra viros:

Iam tua fama frequens toto cantatur in orbe

      Quae venit meritis, doctor, in astra tuis.

 

16. ad Aleandrum

Gloria Musarum, dulcis Leander amice,

      Cui salus in niveo pectore tanta sedet,

Hic Priami laudes celebrat, modo Caesaris acta,

      Hic canit Aonios Romuleosque duces,

5

Dulcisonos alius numeris perquirit amores

      Atque per obscenos polluit ore iocos;

At nos Pierios cantus celebresque Camenas

      Ludimus et titulos, doctor amande, tuos.

 

17. ad Ioannem Petrum

O lepor et gravitas, Venetorum gloria verax,

      Qui in terris unum, dixero, numen ades,

Non possem meritis dignas persolvere grates,

      Nec fragilis calamus pondera tanta feret.

5

Te duce quassatam subduximus aequore classem,

      Te duce nunc placido perfruimurque sino,

Te duce Stymphalidas inmania monstra, subegi

      Atque vel Harpias Lotophagosque truces,

Te duce, laudari contingit voce diserta

10

      Vates cui nomen mitis oliva dedit.

 

18. ad lectorem

Vt numerum custodit amor, custodiat ambos;

      Sis memor et nostri, carmina bina dedi.

 

19. ad Marcum

Vt Maro Dardanidum compleret volta iubentis

      Caesaris altisono carmine fecit opus;

Vt tua dulcisonis deducam gesta Camenis

      Tu mihi Maecenas alter habendus eris.

5

Inter Atestinos celebris tua fama pererrat

      Teque beat celsa conditione virum;

Tu splendor, tu gentis honos, tu fidus et aequus,

      Hinc etiam toto magnus in orbe decor.

Cum tibi tam claras divina potentia dotes

10

      Annuerit larga praestiteritque manu,

Non in Erytraea quicquid nascatur in unda

      Mitto, sed inculta carmina, Marce, tibi.

 

20. ad Iacobum

Salve, magnanimum laudes transgresse parentum:

      Dii praestent Pilios, clare Iacobe, dies.

Te credo iustitia Torquatum vincere posse,

      Eloquio Catulos Attiliumque fide

5

Quem pia Cecropiae miratur turba Minervae,

      Quem Verona colit, quem sophos omnis amat;

Quae tibi sit virtus, si possem, prodere vellem,

      Sed parvo ingenio magna referre vetor.

Iliadem trabea, Fabium virtute, Solonem

10

      Iamque refers numeris consilioque Numam.

 

21. ad Nicolaum

Altisonis tollam laudes, Nicolae, Camenis

      Verbaque percusso pectine digna dabo.

Vt nova signa suo superat sol aureus astro

      Atque soror cunctas virginitate deas,

5

Sic tua nunc virtus praesentia saecula lustrat,

      Nec similem tibi maximus orbis habet.

 

22. ad Cristophorum

Orpheus, orditas moveret dum pollice chordas,

      Ad cytharae cantus trahaxit amore feras;

Sic, stimulante tua captus dulcedine vocum,

      Longa peregrinus regna viator adit.

5

Est tibi grande decus recti inconcussaque virtus,

      De Vado Cristophore, temporis huius honos:

Seu iungam lachrymis elegos, seu questibus apto,

      Seu numeris fortes arma virosque canam,

Perpetuoque tuas laudes cantabimus aevo,

10

      Et nostro semper pectore fixus eris.

 

23. ad Franciscum

Francisce, insignis de Parmae stirpe coruscans,

      Historiae cultor Castaliique decus,

Ne mihi nulla tuos oblivio tollat amores

      Nunc faciat paucis pagina missa loqui.

5

Pignus amicitiae semper memorabile nostrae

      Mittimus, ut servi sit tibi cura tui.

Quando tuos mores contemplor Apolline dignos

      Quos tibi pro meritis littera sacra dedit,

Dum sol aestivas exercet tardior horas,

10

      Errat et in nigro dum vaga luna polo,

Thespiadum collem cogor conscendere sacrum

      Vngula Gorgonei quem cava fudit equi,

Vt valeam sacris laudes memorare Camenis

      Atque tua Phoebi nectere fronde comam.

 

24. ad Antonium

Accipe magnanimum decus immortale virorum,

      Antoni, patriae lumen et aura tuae:

Si celebres numeris auderet pangere laudes,

      Et genus et proavos nostra Camena tuos,

5

Insignis virtute Cato, praestantia Balbus,

      Tullius eloquio, Fabriciusve fores.

 

25. ad Albertum Agrigentinum

Accipe, Pieridum cultor venerande mearum,

      Carmina: sint vatis haec monumenta tui.

Quantum, caelesti terram sol lumine lustrat,

      Clarior et laeto nuntiat ore diem,

5

Tantum tu superas veteres probitate poetas

      Et Senecae mores et pia sacra Numae.

 

26. ad Petrum de Philippinis
archipresbyterum sanctae Teclae

O patriaeque decus, doctis celebrate Camenis,

      Petre Philippinis splendor et altus honor;

Tanta tui est animi sapientia tantaque virtus

      Et recti tantus pectore versat amor.

5

Custodit Danaen occluso limine turris

      Frustra, et te Minos, Daedale clause, tenet;

Et tu, Petre, teges famae nova carmina? Phoebum

      Crede prius radios condere posse suos;

Quam bene fruge sua Demostenis horrea ditant,

10

      Largus et irriguis implet Homerus aquis.

Ingenui mores quos iunxit honestus amorque

      Et speties fecit nobilitasque parem.

 

27. ad Thomam

Splendor Atestini rutilans, o Thoma, senatus,

      Qui petis aethereos, sobria vita, polos,

Quis praeclara tuae dicet primordia gentis

      Vates Apollineum tangere doctus ebur?

5

Clara fuit Romae gens Porcia laude virorum

      Parque tuum nostra claret in urbe genus.

Laetentur cives: semper Sicyonius altis

      Moenibus his sedes, alter Aratus habet.

 

28. ad Marcum Antonium endecasyllabum

Princeps Castalidum et decus Minervae,

Praetor Nestorea frui senecta

Digne et Pierio sacer liquori,

Non paesti violis rosisque nobis,

5

Nostri cultor agri parum beati

Sed turdis modo miserat coronam.

Nostras non inopes decere mensas

Dixi, nobilium ac potentiorum.

Hos ergo tibi condiat culina

10

Dives, perdicibus simul duabus,

Munus, Marce, bonum licet pusillum.

 

29. ad eundem

Suscipe, blande comes, rerum tutela mearum,

      Gloria Musarum, grandis alumne, sophos,

Carmina Pieridum tenui celebrata cothurno

      Ne videar genio dulcis abesse tuo.

5

Hoc facit a recto nulla revocabilis arte

      Gratia, nec fatis attenuanda nigris;

Hoc faciunt celebres magnae virtutis honores,

      Et quae sunt studiis pignora cara tuis.

 

30. ad Hieronymum Contarenum

O decus, o fama Venetis, Hieronyme, terris,

      Praetor, Castalii gloria magna chori,

Candida quem Daphne, quem dilexere poetae,

      Pierides studii turba decora mei.

5

Hic alter Marius, nunc et Pompeius honore,

      Mercurius lingua, belliger Hector equo,

Qui solus Lapitas, Indos vicisses et Afros

      Et pariter celerem, Graecia tota, suem,

Aeripedes tauros et noxia monstra Chimerae,

10

      Gorgoneos angues Tartareumque canem.

 

31. ad Iulium

O decus, o praesens geminorum gloria vatum,

      Qui solus regimen remigiumque tenes,

Forsitan haec scribam quaeris, Odrysia proles,

      Per nemora hirsutas rege sequente feras.

5

Si potes, ingenti fortunam pectore perfer,

      Hic fatalis erat ex adamante tenor.

Scilicet est serpens factus per crimina Cadmus,

      Est Priami coniunx crimine facta canis;

Crimine damnavit victorem Roma Camillum,

10

      Per crimen patria, Scipio magne, cares;

Sed neque debuerant in te tot spicula verti,

      Tu bonus et niveae simplicitatis eras.

O quantum nostri per flumina sanguinis isset

      Campaniam Helvetius si tetigisset humum!

15

Allia et exiguae feralia nomina Cannae

      Et Pompeianis arva notata malis

Inter Romanas clades obscura fuissent

      Civile externa gente iuvante nephas.

Dii bene quassatis rebus qui pace reducta

20

      Verterunt vulnus in caput omne suum.

 

32. ad Antonium

Magnanime Antoni, Latia facunde Thalia,

      Armiger eloquii splendor et altus honor,

Alter in Alpinis nivibus velut Hannibal ingens

      Et Celtas Senones non sinis esse truces

5

Et glomeras celebres magnae virtutis honores,

      Splendidus et forma carmen opusque colis.

Te rupis Tarpeia sonat, te Belgica tellus,

      Insignem Musis sacra deique lyra.

Saecula quot cervus, quot vivit saecula cornix

10

      Deprecor ut numeret tot tua vita dies.

 

33. ad Nicolaum

O Nicolae, meos inter numerande sodales,

      Civis Atestinae gloria magna domus,

Frustra suis fortuna potens super intonat alis,

      Et celeri torquet spicula frustra manu,

5

Saevit inutiliter, taxos aconitaque mandit,

      Frustra suos clypeos ex adamante gerit,

Frustra rapitque manu gladium gravemque pharetram,

      Frustra tibi tenebras suppliciumque dabit:

Propterea quotiens saevas descendat in iras

10

      Suppliciter templis mystica sacra fero.

 

34. ad Marcum Antonium

O Marce Antoni, Romano nomine fulgens,

      Ingenii florent cui monumenta boni;

Si mihi tot linguae quot hiatibus Hydra sonarent,

      Non possem verbis nocte dieque loqui

5

Ingenii domum, mores, celebresque parentes,

      Sydereos vultus et genus omne tuum.

Non mirum, si nemo audet tua scribere facta:

      Non hoc angusti pectoris extat onus.

Materiam at vates quaerunt quam versibus aequent,

10

      Materia at vatem non habet ista parem.

 

35. ad Hieronymum

Splendor in Adriacis titulis, Hieronyme, terris,

      Cuique recurvato pectine Musa sonat,

Exiit in mundo gestorum fama tuorum

      Et meritis propriis fidus in urbe micas,

5

Nam scis quid sit opus, qua sint ratione regendi

      Imperii fines, quem decet esse modum,

Blandaque Calliope, Phoebo comitante, moratur,

      Saepe tuis Laribus dum fora clausa tacent.

Laudibus es dignus Piliosque attingere canos

10

      Et caput exornet magna tyara tuum.

 

36. ad Anthemium

Spicea sacratae Cereri cariosa vetustas

      Serta dabat, sacro thura minuta Iovi,

Nec faciles baccas spreuisti, oblata, Lyaee,

      Munera, contentus Daphneque Phoebus erat,

5

Atque haec, parva licet, sumebant fronte serena:

      Corda magis superis munere grata placent.

Suscipe versiculos Anthemi pignus amantis

      Quos tibi sincero pectore fudit amor:

Non ego ficta loquar variaque ambage tenebo

10

      Cum probitate fidem iustitiamque trahis.

Tam grave magnificumque vident exemplar honesti

      Vt Curium credant Fabriciumque loqui.

Nil nisi Maeonios cantus celebresque Camenas

      Thracis et altisoni scripta Maronis amas.

15

Cum nequeam tecum digno contendere dono,

      Suscipe et exiguo te patiare coli.

 

37. ad Scapellinum

Scapelline, decus, rerum tutela mearum,

      Armigeros inter gloria summa duces,

Dives erat Crassus Crassique potentia maior,

      At tua felicem ditior arca dedit.

5

Largus opum, quantas divus Lucullus habebat,

      A quibus e Croeso maxima fama fuit,

Maxima quum valeas, ductorem suscipe nostrum,

      Et flecte in nostras tu pia corda preces.

Te rogo per superos, tua per, mihi numinis instar,

10

      Stemmata, per genium, vir generose, tuum.

Hoc petit humanum pectus, tua candida fama,

      Hoc dictat facies munificumque caput,

Exigit ingenium nulli virtute secundum,

      Ingenio et pietas non minor ipsa tuo.

 

38. ad Bernardinum

Bernardine, meis non es reticende Camenis,

      Sic monet officiis sedula cura loqui,

Calcat enim Croesum regem matura senectus

      Et Cyrum, Marium, comprobitate Numam.

5

Perge iter inceptum, iusto moderanime cunctos

      Suscipe quos vexant iurgia longa fori.

Integritas, virtus, facies veneranda tuorum

      In patria excellunt gesta peracta patrum.

 

39. ad Vincentium

Quid te, Vincenti, comptus iuvat arte capillus

      Iam iam lapsuros pectere quidve comes?

An facis ut tenero capiantur amore puellae,

      An magis ut cunctis conspiciare viris?

5

Nempe homines crimen tenues mirantur et artus,

      Non mirum si te quaeque puella cupit.

Fallaci, moneo, nimium ne crede iuventae,

      Nam veniet celeri pigra senecta pede,

Sed magis incumbas masis quod nomen in aevum

10

      Venturum pariant et super astra ferant.

 

40. ad Sebastianum

O patriaeque decus Branchorum, certa resurgens

      Gloria, dives opum, splendidus atque gravis,

Ingenii vis magna tui, vis magna loquendi,

      Indolis accedit gratia summa tuae.

5

Hos ego crediderim mores habuisse Lycurgum

      Aut haec legiferi corda Solonis erant.

Non tamen oranti placidas concedimus aures:

      Narratur surdo fabula, litus aras.

Mittimus ecce tibi carmen, placidissime civis,

10

      Nam mea vult aliquid fistula muta loqui.

Nulla tibi desunt praestantis signa parentis,

      Concives gracili sumere fronte tuos

Prosequere, auspiciis felicibus utere coeptis,

      Sic maiora tibi numina dona dabunt.

 

41. ad Andream

Magnanime Andrea, nunc Vaccae gloria gentis,

      Qui genus antiquum nobilitate trahis,

Iustitia, pietate, fide, valuisse feruntur

      Aeacus, et praestans religione Numa:

5

Hos qui clara viros superas probitate rogamus

      Vt tuo sic niteat vertice magnus apex,

Nam te magnanimo venientem stemmate prolem,

      Excipiunt clarum saecula nostra iubar,

Paganusque parens gemino celebratus in axe,

10

      Cuius enim celsas incolit umbra domos

Pervigil ad mores fuerat clementia sacros

      Totus, et implacido remus et aura mari.

Vt quoque te virtus cunctas deducat in oras

      Famaque, percusso pectine verba dabo:

15

Pierides flexere viros, flexere puellas,

      Flexere et magnos carmina saepe deos.

 

42. ad Antonium

Nec minus, Antoni, Musarum, gloria verax,

      Laudabit nomen nostra Camena tuum,

Qui quoque Gorgoneos hausisti fonte liquores

      Ire vel in trutinam, cum Cicerone potes.

5

Caesare sub magno flebat Maro tristia fata,

      Instantem tenui carmine pauperiem:

Tunc equitum Tuscus Maecenas Caesaris unus,

      Muneribus sacris mille talenta dedit.

Iam flavos possum canos monstrare capillos

10

      Exhaustamque cutem sanguine ruga tenet.

Iam ferus Aeacides solam Briseida curat,

      Phillirides levibus dat sua verba notis,

Occupat ipse situs libros nitidosque poetas,

      Tractantur celeri plectra sonora manu,

15

At, si forte suos cupiat reprehendere mores,

      Discipulis risus cauda iocosa dabit.

Sidera quot caelum, quot frondes sustinet arbos,

      Flava quot Hispani fulget harena Tagi,

Tot mala turbatam rapiunt incommoda mentem,

20

      Nec possum vitae certior ipse meae;

Nec tam maestus erat Siculis agitatus in undis

      Ob quem Penelope lusit amata Procos,

Nec tam sollicitus fuerat Iunonis ob iram

      Qui tenuit Phrygia sceptra latina manu.

25

Sed quid plura? Meum mitto, placidissime, carmen,

      Sum novus et fugiunt Bellorophontis aquae.

Post varios casus, post mille pericula rerum

      Magnanimo cestus arma reddoque Iovi.

 

43. ad Franciscum de Vado

Cum mea blanditiis retineret verba Iosephus,

      De Vado Francisce, temporis huius honos,

"Ede aliquid" dixit, "facundum concute pectus

      Et facilem Musis porrige, quaeso, viam".

5

Qui patriae splendor, qui spes et sola voluptas,

      Gloria nobilium qui mihi censor adest,

Si vacat a curis pia mens naturaque solers,

      Mellifluo videat carmina nostra favo.

Ecce novum dulcis rogitatus amore sodalis

10

      Quod cupit in lucem iam modo pergit opus:

Nam Lepidos fertur numquam damnasse poetas,

      Qui quoque Cirrhaea tempora mergit aqua,

Nam sibi vel Labeo, vel Caesar cederet ingens,

      Tantaque sunt famae foedera iuncta suae.

 

44. ad lectorem

Quid moror? In pelago sonuerunt pondera mali

      Veliferi, sonitum transtra dedere ratis,

Iamque Camena petit placidam defessa quietem:

      Candide lector ades, carminibusque faves.