Domenico Silvestri Cancer

Reference basis text: R. C. Jensen, 1973

Editing of the digital edition: S. Di Brazzano


Fabula post cenam tua cum narratur ad ignem

      Vt vulpem cancer luxerit arte nova,

Femmineus quo circus erat mariumque vicissim

      Est data lex circum dicere quemque suam.

5

Finieram de vulpe dolum tegnamque iocosam

      Cancri, qua risit undique tota cohors.

Tunc cui sorte datur michi proxima ridet et inquit,

      "Non michi quod maribus fabula queque licet.

Si liceat, cancer animo modo reddidit unam

10

      Que risu faciat te lacrimare tuo;

Sed nimis est feda." tunc plus audire voluntas

      Crescit, in illicitis prona procaxque nimis.

Cogimus, ortamur, impellimus, angimus omnes

      Fabellam referat. plus negat illa tamen.

15

Instamus, quantumque magis negat ipsa, libido

      Ardet. res magis est cara negata magis

Rursus et instamus sotii sotieque rogantes

      Incoet: excusat tempus et ipse locus;

Non quicquid fedum narratur inutile semper;

20

      Sepe exempla mali causa fuere boni.

"Non" ait "excusat quod femmina turpia narret

      Aut ubi vel quando; semper honesta decet.

Sed melius tacuisse foret quam causa sodales

      Sim modo turbandi; sed tacuisse velim.

25

Nunc tamen impulsu vestro precibusque coacta

      Incipiam." cuncti tunc siluere simul.

"Rure puellarum spatiante cohorte virumque

      Nuptarum sequitur has vaga turba vagas

Florida per rura, per prata, per arva, per agros

30

      More suo flores quaque legente novos.

Floribus hec gremium, calatos hec altera parvos

      Implet et erbiculas altera vellit humo,

Non secus ac Sicula Driades per gramina quondam

      Cum Cereris pignus falleret alma Venus.

35

His utero nova nupta tumens sotiatur, et inter

      Has solum fructus Phillidis ipsa cupit;

Sic fetus titillat. agmigdala si qua per agros

      O, ait, ostendat pomula, ferte michi.

Auditur. tunc quisque suis pro viribus agros

40

      Scrutatur virides grossula si qua forent.

Nec mora pubentes vixdum de floribus actos

      Invenit fructus. diripit inde manu

Et ramos nucibus plenos gremiumque tenellis

      Portat, quas avidis dentibus ipsa vorat.

45

Sic spatiando cohors tandem devenit ameni

      Ad ripas fluvii nomine Virginius.

Non rectis hic currit aquis, sed tramite curvo

      Percutiens ripas suffodit unda suas.

Copia cancrorum foveis his magna fovetur,

50

      E quibus egressos erbida margo cibat.

Tunc in captandis iuvenum manus undique cancris

      Vertitur. hic studium totaque cura fuit,

Et postquam iuvenes tenuerunt fluminis alveum

      Ripis disposita femmina queque sedet.

55

Hic manibus piscatur aquis foveasque recircat,

      Cui digitos cancri buccula bina capit

Excutiensque manum exclamat. risere videntes

      Captantem cancrum illius ore capi.

Hoc exemplo doctus arundine fustigat alter

60

      Sub ripis foveas fuste, vel alter aquas.

Sic foris egressos capiunt per gramina, campos;

      Per chelas scirpis collaque longa ligant.

Diffugiunt cancri dextra levaque meantes.

      Per ripas timida femmina queque fugit;

65

Longius exculeo nova nupta in cespite sidit

      Cancrorum tutam morsibus esse putans.

Hanc tutam (distabat enim) distantia fecit

      Aspiciensque alias currere ridet eas.

Tunc aliis maior cancer properaverat unus

70

      Versus eum pregnans quo sedet illa locum.

Cespiteos frutices illa ridente subyntrat

      Cruraque cum chelis inter aperta meat.

(Sic uterus cogit quod femina aperta teneret,

      Pendet enim femen inter utrumque gravis.)

75

Multotiens cancros videat surgitque sedetque

      Podice cum nodo post ut hec illa tulit.

Retrogradus tandem per femina venit aperta

      Ad partes quibus est vulvula fulta pilis.

Implicat hic cancer sua brachia dura capillis.

80

      Tunc subito sentit, surgit et illa furens.

Ille timens duro vulve capit ore labellum.

      Fortius hic stringit; fortius hec ululat.

Non aliter pueri quem verberat ipse magister

      Planta pedum scolis utraque pulsat humum

85

Quam pedibus salit ipsa suis hinc inde furendo.

      Exclamat sotias, clamat et inde virum.

Vir citus accurrit. 'quid habes?' interogat. illa,

      'Nescio quid mordet inguina subtus,' ait,

'Ingressum tentans uteri.' tunc parte remota

90

      Ducit eam flentem. queritat inde manu.

Inventum conatur eum convellere. cancer

      Fortius astringit, stridet et illa magis.

Cernere tunc oculis sententia certa marito,

      Sublevat et vestes; annuit illa negans.

95

Abmotis videt ut desubtus ab inguine supra

      Propter ad umbilicum cancrea crura tenent.

Perveteres edere numquam radicibus edes

      Implicuere suis heret ut ille cuti.

Cum concam trahit ille manu, vulve ore labellum

100

      Et chelis uterum stringit. at illa dolet,

Et quia plus torquet partis strictura secrete

      Exclamat, cancro forcipitante labrum.

Se magis inclinat videat comodius unde

      Divellat cancrum quem tenet ore loco.

105

Porrigit os aliud cancer labrumque capescit

      Ore viri veluti forcipe ferra faber.

Deformare timens faciem sibi viribus uti

      Noluit, ast socios evocat inde suos.

Intenti novitate rei finemque morantes

110

      Accessere locum quo vir et uxor erat,

Vtque viri faciem vulve videre ligatam

      Coniugis, est plausus maximus ortus ibi

Nec risus habuere modum. furit undique circum

      Tota cohors labra forcipitata videns.

115

Vnius namque ora tenent duo labra duorum,

      Inter et ora duo coppula cancer erat.

Tunc tantum puduit ambos et uterque doloris

      Oblitusque metus qui fuit ante viro,

Retrogradi manibus concam rapuere repente

120

      Oraque discerpunt cruraque fracta simul.

Inrident omnes, vultuque manuque figurant

      Vt vir et uxor erant; ambo pudore silent.

Sic modo que risit modo deridetur; utrimque

      Sic Fortuna suam alterat orbe rotam."

125

Dixit, et interea dum talia narrat ad ignem,

      Ridebat circum tota caterva focum.