Giovanni Quatrario eglogae 2

Testo base di riferimento: G. Pansa, 1912

Cura dell'edizione digitale: Federica Giacomin

Altre sezioni


Puer

Heus iuvenes nivei crescat tibi copia lactis

O famose senes oculis postremo reperte

Parce salutanti, numero non te ipse tuebar,

Vt tamen aspexi, subito te voce petivi.

Senes

5

Pan deus in silvis, si qua est tibi gratia sanctis

Augeat, et teneris montes nigrentur ab agnis,

Ore places subito, forsan placiturus et ultra

Tenentur niveo, pendetque fistula collo.

Puer

Ad votum sint ista tuum, cur turba tuorum

10

Ad mulcram distorquet oves, et verbere tundunt?

Vidi ego lactiferas multores sponte petentes

Turgida cum placidis preberent ubera palmis,

Est ne modus tantus pecudum quem scire nefas sit?

Si nequit apprendi, teritur cur tempus ovili,

15

Vomere sat melius vite spem condere sulcis.

Senes

Hoc nemus antra cavant, aditus condentia silvis,

Quo neque perterrito notum est accedere calle,

Vix memor hic genitus, crescens etate senesque.

Tot nemus huncosis ramis detentat euntes,

20

Hic requiem tractant pecudes crescente calore,

Ylia ductantens gelida sub rupe quitetant,

Quod petis hic taceo, retices que prima petivi.

Vt caneret si quid congnovit fistula carmen,

Post ego quod queris gracili modulabor avena

25

Iungeturque cavo pulsanda hec tibia buxo,

Et si concordi fidibus mihi dulce latenti,

Preludam cithera, totus migrabis in aures.

Quid mea si iungam mulcentia verba canendo?

Hac mercede tuo precantes carmine nostra.

Puer

30

Heu miser impatiens, dicto iam pulmo rigescit

Pro verbis, solidi nedum pro carmine venti,

Emoriar profugusque premar discedere silvis,

Quam prius ad cantum valeam transire rubore,

Tu miserere precor tempus concede canendi.

35

Tantisper dum pulmo suos reprehendit hiatus,

Et cane quesitum puero mollesce precanti.

Per Pithiam comitemque tuum sub lustra vesevi

Per si quid duplici latitat tibi vertice montis

Scis ubi quo Bachus residet, quo vernat Apollo.

Senes

40

Qua regione puer, de qua te valle feremus?

Credo equidem peligna fuit formosior undis

Que michi quem memoras comitem dedit ante vesevo,

Hic tibi forte sacri cantabat nomine montis,

Puer

Iam video nichilum voluit natura latere

45

Magna senem, indigene puero precor esto benignus.

Senes

Vicisti flexitque animum res tacta, sed ecce,

Insequitur nox atra diem, properemus in illum

Quem fuscat nux densa locum, rebusque diesque

Transeat, estivum carmen cantabitur umbra.

Puer

50

O felix si tanta detur michi copia patris,

Vilescent trasmissa michi de morte parentis

Vellera, et inculte dempsentur stipite silve,

Suspendant aliis sprete sua munera vites,

Alliciantque manus oculosque levantia poma,

55

Et quondam plenum pueris claudatur ovile,

Tu michi cura Senes longum, tua me antra sepulcro

Accumulent, vite restes post tempora nostre.

Senes

Iam tegit umbra duos quum requiescimus ambo

Incipiam, virides actentur dunis in herbas,

60

Et memor antiqui capiam preludia voti.

Puer

O cane, debilitat dilatio parva morantem,

Omnis in arrectas sensus glomerabitur aures.

Senes

Rupibus e sacris pecudes quo sole quiescunt,

Dic mecum mea dulce canens mea fistula rarum

65

Silvicolam traxisse gregem, spectasse nec antra,

Cum peterent multi, tanta est fallacia silve,

Ergo quis ad pueros deduxit munus ab antris.

Aut ego, sive alius quisquam o, certe, ipse nec alter,

Commisi pueris pecudes traxique sub antris,

70

Quo discant lenire gregem, callesque cavernis

Prendere, neve situ siccentur lacte papille.

Non ego sum silvis eternus pastor habendus,

Eternum quamvis resonet mea carmina valles.

Ast opus est magnum, longo quoque tempore torquent,

75

Has sacras pecudes, tandem quis victor abibit,

Sed rarus quernis umbratur tempora sertis,

Hic pastor, nec tempus adest, mea fistula fini.

Puer

O Deus, in quales solvam suspiria voces

Vix potero membris abstractum reddere sensum

80

O driades audistis enim miracula? Vosque

Confines querchus, fragoso cespite tempe

Surgite et in laudes montanas ducite pompas,

Aurea pastori iam iam persolvite poma,

Quid dixi ha demens, cecinit seu cantor Apollo

85

Thurifico divum circum fumetis odore.

Ast ego dive Senes numquam mea lustra revisam,

Si refugis fingam reditum, sed calle latenti

Te repetam, forsanque locum quo condar habebo.

Te circum cupiamque tibi quandoque videri,

90

Vt puerum revoces pereat ne spretus amando,

Ni facias, hedos poterunt horrere capelle,

Vbera sic agnis pecudes auferre petulcis,

Cor quoque barbaricum in natos tunc mater habebit,

Et plus in tigris pietas regnabit amoris.

Senes

95

Carmina funde precor, spatio non rupta silendi,

Quid careo, eternum inspiro tibi fistula flamen,

Exime de dubio puerum, dic vivat ovili,

Par erit ambobus quodcumque coagula durant.

Puer

O michi sacre Senes umbra memorande sub omni,

100

Sed nil verba valent superent si voce cicadas,

Sit deus ad grates tanto pro munere promtus,

Sed michi forte gregis concedes ubera sacri

Vt pueris, dubiosque antris discernere calles?

Et quondam in saxo dulcem tentare cicutam?

Senes

105

Sume pedum, toto vacues suspiria ventre,

Ne dubites, iusto tententur queque labore,

Surge, veni, propera, iam fulget vesper olimpo.