Giovanni carmen

Testo base di riferimento: G. Monticolo, 1890

Cura dell'edizione digitale: Tiziana Brolli


Versus magistri Iohannis ad magistrum Muxatum
de leonibus natis in ducali palacio
tempore illustris viri domini
Iohanis Superancii ducis Veneciarum

 

Inclite dux Venetum, gaude, Superance Iohanes;

      Continuat Dominus grandia dona tibi.

Gaudeat urbs Veneta tali protecta patrono

      Qui bello semper paceque promicuit;

5

Te duce sperandum succede prospera cuncta,

      Iamque Deus noviter mirificavit eam

Hoc sine mistero grato non creditur esse;

      Vber iam properat pacificusque status.-

Namque duodecimi septembris mane diei

10

      Illuxit Veneta mirus in urbe stupor;

Vrbe leo Veneta concluditur atque leena,

      Nocte dieque simul quos tenet una domus;

Vltra dimidium noctis leo mittere voces

      Quam plures satagit fortius et solito.

15

Cum valde mane festinus pastor eorum

      Visitat, hos reperit tres peperisse leam,

Vt statim natos lambebat mater eosdem

      A partu vivos cum specieque sua;

Posteriora lee partu signata propinquo,

20

      Antri conditio testificantur idem.

Dux et magnates solerti querere cura

      Pastorem studuit; hec rata iurat eis

Cum gentes varie cultu linguaque locoque

      Sint inibi, simile nullius auris habet.

25

Quam multi proceres, pagani cristicoleque

      Sumptibus immensis et nimio studio

Clauserunt teneros et adultos sepe leones

      Illis consimiles associando leas,

Non tamen ex illis natos habuere cupitos;

30

      Soli mirifice tres peperere tibi.

Aut natura suum mutavit nunc vaga cursum,

      Aut nostri veteres plurima falsa canunt.

Non sine misterio partus numerusque modusque

      Creditur, atque stupet littera cum populis.

35

Forte quod effigiem Marcus gestando leonis

      Hoc agit ut partus fiat in urbe sua.

Est subiecta tibi gentis generatio triplex,

      Nam venetus, sclavus, grecus et ipse subest.

Communi modulo lea tres peperisse probatur;

40

      Arbiter hic aure certius est oculus.

Arguit antiquos novitas hec, phylosophosque

      In causis solitis nunc variare facit.

Quis primus fuit in silvis pariendo leenam?

      Autor persona que fuit huius operis?

45

Nam miranda canunt, sed non credenda poete,

      Sed nihil incertum phylosophya capit.-

Tunc sextus decimus annus post mille trecentos

      Septembrisque dies mane duodecimus;

Dux erat illustris Iohanes tunc Superanzus

50

      Sedes Imperii scissa favore vacans,

Mense coronatus fuit illo papa, Iohanes

      Nomine; vigenus ille secundus erat.

 

Versus magistri Muxati
respondentis ad predicta

 

Muxatus

Que dabis, Vranie, nostro responsa Iohani,

      O dea tam miris solicitata novis?

En lea comperta est vivis fecunda trimellis,

      Quos potuit cavea progenuisse leo.

5

Sic cita mendaces testatur vita poetas;

      Expedit ut vates hic tueare tuos.

Vranie

Plana satis, quamquam multum laudande, Iohanis

      Questio; sic paucis persolvenda metris.

Fortia, si fuerint signis adiuta supernis

10

      Anticipant ortus corpora multa suos;

Labitur ad decimum persepe puerpera mensem,

      Altera sed nono mense levata fuit.

Sic quoque spirantes nasci potuere leones;

      Edit enim vivos septima luna viros.

Muxatus

15

Clara quidem satis est prime decisio cause,

      Et bene propositis illa sopita tuis.

Quod geniti natique domo, dea, solve secundam,

      Quod non sit simili belua nata loco.

Vranie

Ista minor quippe est nullo contraria testi,

20

      Et nihil ambigui quod videatur habet.

Hec equidem non posse negat contingere quisquam

      Nec ratio quevis illa fuisse vetat.

Si domibus similes fetus non repperit etas,

      Hoc sub sole tamen non habet ipsa novum.

25

Quod magis est, ventura parant; sic auguror esse.

      Atque ea nativis sunt bene fausta locis;

Portendunt Veneto coniungi fortia regno,

      Fortia sed latis illa videntur agris.