Giovanni Pico della Mirandola carmina 9

Testo base di riferimento: von W. Speyer, 1964 (1-10); S. Pasquazi, 1966 (11)

Cura dell'edizione digitale: M. Sartor, 2023

Altre sezioni


Detestatur amores illustrium feminarum

 

O quisquis teneros, iuvenis, sectaris amores,

      Quisquis Acidaliae dulcia furta deae,

Acrisioneae ne quaeras pignora turris,

      Ne custoditas amplius Inachidas.

5

Nox erat et tecto latitabat Cynthia vultu,

      Condiderant flammas sydera cuncta suas.

Egredior (sic iussus eram) mea limina solus,

      Hei mihi, sed nullo non renuente deo.

Perque occulta magis perque urbis inhospita furtim

10

      Ad dominae tendo tecta superba meae.

Ante manus praetensa vias explorat opacas,

      Ne fallat dubios umbra maligna pedes.

Solus eo atque avida fingo mihi gaudia mente,

      Et planta expensum fert taciturna gradum.

15

Iam prope, dilectos subiturus iamque penates,

      Iam dominae in gremio procubiturus eram,

Cum fragor et strepitus nocturna silentia rupit,

      Armorum strepitus et fragor ille fuit.

Obstupui (neque enim notus rivalis amicae

20

      Vllus erat nostrae, nullus adulter erat);

Haud mora. Nescioquis de tramite prosilit arcto

      Acer et opposita sibilat ante via.

Ad sonitum glomerata ruunt hinc agmina et inde

      Agmina belligeris vel metuenda viris.

25

Enituit nox aere, simul petit inde satelles

      Nudato nostrum plurimus ense caput.

Quid facerem infelix? Numeroso solus ab hoste

      Appetor, et robur dempserat omne metus.

Implorem Iovis ipse fidem? Pia brachia tendam?

30

      Heu vetat ipse Iovis commeminisse timor.

Instant, terribili mortem mihi voce minantur,

      Ingeminant ictus concita tela graves.

Ille manus, crus ille petit, petit impius ora

      Aut trepidum adducta cuspide pectus agit.

35

O quotiens, nisi me thorax texisset ahenus,

      Tinxissem sparso sanguine coesus humum.

At seu sors dederit nostra hoc, seu sydus amicum

      Militibus praesens sive Cupido suis:

Cum premerer, cum spes superesset nulla salutis,

40

      Heu, heu, post vitae tanta pericla meae

Consilio meliore usus, pede percitus acri

      Me potui e tantis eripuisse malis.

I nunc patritias et equestri stirpe puellas:

      I nunc et vanum quaere in amore decus.

45

Quosnam, quos illas violenter nocte sub atra

      Creditis insidias composuisse mihi?

Vos dominam nostis generoso e sanguine nostram?

      Nostis, se quantis iactet imaginibus.

Sunt gemini fratres, et uterque est clarus, uterque

50

      Marte meret patriae non sine laude suae.

Fama erat (ignitum quis enim celaret amorem?)

      Illi me recipi nocte silente domi.

Visus eram illius superasse cacumina tecti,

      Visus eram ancillae scripta dedisse semel.

55

Movit cognatas haec tanta iniuria gentes:

      Hinc furor, hinc misero bella parata mihi.

Vt sceleris luerem commissi sanguine poenas,

      Vel magis optatus perficeretur hymen.

Durum erat in prima ferro cecidisse iuventa,

60

      Indignus nostro schemate, durus hymen.

Discite vos iuvenes, discrimine discite nostro,

      Quale sit hamatae nobilitatis onus,

Quae lateant Scyllae, pereat qua saepe Charybdi

      Cymbula, quae placitis iam requierat aquis.

65

Ipse malo didici proprio, qui funere ab ipso

      Sum semel atque ipsis raptus ab exequiis.

Magnificae procul ite, procul, procul ite puellae,

      Et quaecunque suos foemina iactat avos.

Tunc oculos, si vestra unquam vel limina visam,

70

      Tartarea claudat nocte Megera meos.

Dulcius ex illa dominam tenuisse cohorte

      Quam non vir, quam non callida servat anus.

Tunc saltem potero nullo riguisse pavore

      Et bene securos carpere concubitus.

75

Nec cogar, Paphio ne me deprehendat in usu

      Aeratas pulsans virve paterve fores,

Aut currus medio flammatos sistere cursu

      Aut trepidae Veneris praecipitare rotas.

Ite, ite illustres procul hinc, procul ite puellae,

80

      Et tumidae vestra vivite luxuria.

Huc venias et laxa sinus et aperta papillas

      In nostros Thais curre petulca sinus.

Talis erat tua, Naso, Venus talisque Tibulli

      Vltima fax, Nemesis, Delia, primus amor.

85

Talis quam Flaccus, talis quam Gallus amavit,

      Talis erat nostri Cynthia Callimachi.

Talis erat Pici celeberrima carmine Thais,

      Thais lascivi fama superba chori.

Vos aliae vestra cum nobilitate valete,

90

      Et vestrum indigno quisquis amore furit.