Carmina Nicolai Michaelis Bonaiuti Florentini de vana spe incipiunt

 

Cum mea solicite vigilando vota revolvo

Saepe meum sensum turpi caligine tectum

Respicio quoniam, quicquid spectavit inepte,

Ipse diu variis mediis in tempore longo

5

Cognosco meditans hominum captare favorem,

Quod libet exclamare mihi sermone patenti.

O nimis insipiens quantum decepta vacillas

Mens, quotiens multis laqueis delusa moraris,

Pignus amicitiae porro servare peroptas

10

Adquisitum cum rigida dicione laboris,

Quod subito transit surta fuligine mentis,

Illud avaritiae nexus de corde repellit

Et medium fidei prava rubigine frangit.

Cur ergo magnis cupiunt servire ministris

15

Et ducibus turbae vastis et regibus orbis?

Causa captandi constantis dona vigoris,

Quod spes vana diu crebro conducit in aevo

Robustos proceres turmam vulgique labantis,

Ipsa viros varios olim decepit et illos

20

Cum rigida poena vacuas proiecit ad umbras

Et validos cives laesit satrapasque potentes.

Quaerite christicolae solio parere tonantis,

Quando ducum casum vigilanti mente putatis,

In genito semper Domini sperate perennis.

25

Noscite ceu sensum Priami livore fefellit

Spes quando parvum cretum mandavit ad aedem

Crudelis regis Tracum qui lora tenebat,

Salvari princeps illum sperabat ab ipso,

Sed Polinestor eum dire mactare coegit

30

Propter opes eius stimulo corrumptus avaro,

Cum vidit Troiae miseram sine pace ruinam.

Noscite ceu Petrus Pisarum fultus habenis

Exaltavit amans Iacobum de semine plebis,

Perfidus ille fuit simul ambitione gravatus,

35

Quod sibi constituit letum dicione feroci,

Praebuit et genitis mordacis vulnera caedis,

Sed potius debebat eis donare vigorem.

Sicceus et cecidit turpi pro fraude peremptus

Cuius pro socia thalamo recubare sororem

40

Gaudebat, capiens calidis amplexibus ipsam,

Cuius praesidio fungi sine lite putabat,

Ille tirannus opes citius raptare volebat

Eius nec potuit sensum replere prophanum

Quod Dido, capto thesauro fugit ab illo.

45

Pulcher Alexander, Romana sede manendo,

Maximinum statuit diri super agmina Martis,

Inter magnates ipsum decoravit in armis

Impius ille sibi stauravit pondera caedis,

Belligeras acies maculavit fraude nefanda

50

Adversum Dominum cuius dicione vigebat.

Vir probus imperii tenuit dyadema Phylippus

Et Decium fecit satrapam Mavortis in arte,

Peximus ipse sibi tribuit vexamina leti,

Deinde pium genitum praesto deiecit ad urnam

55

Sed magis illorum vitam salvare decebat.

Et dedit auxilium lata regione Canopi

Diversis populis staurando munus alendi

Quando dira fames semptem vexavit in annis

Turbas Aegipti Siriae civesque labantes,

60

Vir Ioseph et postquam dura dicione tirannus

Torquebat iuvenes eius de germine cretos.

Iupiter a solio pepulit terrore parentem,

Cui servire diu puro debebat amore,

Qui fuit a Graecis divino nomine dictus,

65

Sed damnandus erat digna ratione virorum.

Romolus exitii tribuit discrimina fratri

Pro causa solus dominandi sede Quiritum,

Sed tamen ipse fuit stulte laudatus in Vrbe,

Qui meruit potius torqueri funere diro.

70

Sic varios proceres quondam spes vana fefellit,

Sic animum regum prava fuligine lusit,

Quod cecidere palam pulsi pro fraudibus horum

Quos posuerunt in praestanti culmine sedis,

Quorum subsidium citius captare decebat.

75

Si totiens homines fallaci corde fuerunt

Commoti contra satrapas quos mente fideli

Augmentare satis debebant viribus amplis

Quod facinus crebro sensu gessere prophano

Pro causa stulte capiendi lora iubendi

80

Vel causa rutili glomerandi vasta metalli

Pondera vel nitidas baccas et munera census

Esse videntur ab infando livore gravati.

Quam magis obsceno sistunt a corde coacti

Qui modicam praedam raptando turbine mentis

85

Munus amicitiae ficta caligine laedunt

Et contra caros rigide scrutantur amicos.

Non ego cum calamo vobis obstendere curo,

Sed tamen hoc paulum praesto cognoscere debent

Ablato dubio nostro in sermone catervae

90

Quando meum casum vigilanti pectore lustrant,

Sicut spes vane longo me tempore duxit,

Ceu mea cum fragili lusit praecordia sensu.

Quinquaginta palam mansi labentibus annis

In variis mediis degens cum patribus horum

95

Ac aliis multis ab eadem stirpe creatis,

Qui mihi cum ficto vestem velamine fraudis

Pro praeda moti stimulo cepere prophano.

Non fuit in gremio silvae latronibus ipsa

Rapta, sed in latis Romae penetralibus aedis

100

Cum princeps Alamannus enim migravit ad urnam.

Non fuit externis furtim praedata colonis,

Sed Florentinae pravis a civibus urbis

Quos porro genuit de Adimaris inclita proles.

Vno Francisci praesertim nomen adheret,

105

Hic satus ancillae mansit, non ventre sodalis

Et pater ipsius decoratus honore Phylippus

Militiae caris vixit praefultus habenis.

Angelus alter erat proprio pro nomine dictus,

Pigellus genuit laribus clementer et ipsum,

110

Hic iuvenis potius fidei debebat amorem

Conservare sibi fraudis caligine pulsa,

Quam mihi mendaci totiens sermone prophari.

Francisci fratrem pura de uxore creatum

Militis evasi nigro a velamine mortis,

115

Quando reo stimulo cives mortare citabant

Ipsum quaerendo manibus praebere tribuni

Pro causa faciendi ipsius colla secari.

Fratrem Pigelli simili fervore fugavi

Et plures alios horum de semine cretos

120

Quando pro tali causa truncare volebant

Illos Vrbani, rabido livore coacti.

Quod memet tribui saevo in discrimine leti,

Quod me captavit cinctus tirone satelles

Causa torquendi rigido mea membra flagello,

125

Me Deus extraxit tantum de pondere caedis.

Taliter et meritum falso cum corde dederunt

Auxilio nostro commotis viribus isti,

Qui mea debebant firma dicione tueri

Munera sive mihi carum donare favorem,

130

Qualiter audistis posito sermone relatum.

Sic mea vesane longo me tempore duxit

Spes et amicitiae vanum servavit amorem,

Sic mea fallaci velamine corda reclusit,

Pascendo stolide variis in casibus aevi

135

Me simul et trusum mendaci tegmine sensum.

Quod rabidus luctus crebro mea viscera mordet,

Dat rigidas poenas animo plerumque labanti,

Sic fragilem mentem diro languore flagellat,

Quando meos vastos video livore labores

140

Delusos tali et laedi praecordia casu.

Cur doleo? Quare maeror mea pectora torquet?

Quod satis hoc docet in Domino sperare perenni

Me puro stadioque suo servire vigori

Qui iuste cunctis mira pietate rependit

145

Munera nec quicquam ficta caligine patrat.

Ergo christicolae constanti corde ponamus

Spem ferventer in illo qui orbis sidera voluit,

Non in personis humano semine natis

Quod raro fidei puro cum pectore donum

150

Conservant et amicitiae solamen habenae,

Ni quantum caros socios illudere possent

Sive sibi quendam valeant captare favorem.