AD IOANNEM SABADINVM ARGENTEVM
PRO FILII MORTE PARAMYTHIA

 

Quae vos innocui vexat fortuna parentes?

      Tristia cur tantis fletibus ora madent?

Mitius Andromache tulit Astyanacta peremptum

      Mitius errantem Penelopea virum.

5

Mitius Halcione crudelia fata mariti,

      Hippolytum Phoebe, garrula mater Itym.

Flevit Hylam minus Alcides, minus Isis Osyrim,

      Et Niobe natos, et Phoetonta soror.

Quid vult tanto resonans querimonia luctu?

10

      Et gemitu longo sollicitata domus?

Cur setosa genis facies squallentibus horret?

      Cur macies turpi deiicit ora situ?

Quo fugere sales? Cur laetae gratia frontis

      Decidit? Obscurum quae tegit umbra caput?

15

Cur tua compresso facundia mutuit ore?

      Nec fuit in dulces lingua diserta sonos?

Dic age lugubri deformis imagine vultus

      In mea secretum pectora vulnus agit.

Aspera sors veros et prospera tangit amicos,

20

      Corporibus quia mens una duobus inest.

Hei mihi, nescio quod radiis grave sydus iniquis

      Misit in infaustos fulmina tanta lares.

Et mihi perpetuus, chara cum coniuge moeror

      Attulit a Stygio longa venena lacu.

25

Carolus eximiae fulgens puer indole forma

      Occubuit, casti vota secunda thori.

Et iam morigera superos pietate colebat,

      Et docili supplex numina sancta fide.

Iam matura novis aetas lucebat in annis:

30

      In tenero gravitas ore senilis erat.

Talis erat nobis qualis rosa prima rosetis,

      Et qualis riguo Lilia prima solo.

Laeta verecundos decorabat gratia vultus,

      Et gravis ornabat dulcia verba lepor.

35

Ille meo tristes tollebat pectore curas,

      Gaudia patris erat, gaudia matris erat.

Hunc igitur rapiens lex ferrea mortis avarae

      Sub gelidam tristi funere mersit humum.

Luget moesta domus, vidui sine prole parentes

40

      In gemitu noctes ducimus atque dies.

Sicut ubi implumes invasit vipera nidos,

      Ingemit, et querulo carmine plangit avis.

Solvitur in lachrymas gemitusque miserrima coniunx,

      Et requiem nunquam debile pectus habet.

45

Cum gemit illa, mihi lachrymas ciet, ignea rorant

      Lumina singultu guttura rauca sonant.

Est mihi pro no simul et pro nomine moeror,

      Et duplex agitat saucia corda dolor.

Poenitet ingratae producere tempora vitae,

50

      Et toties mortis vulnera acerba pati.

Emorimur toties obeunt quot pignora nobis,

      Et toties ferrum corda paterna secat.

Pelle graves animo curas argentea proles.

      Neu cruciet tantus pectora moesta dolor.

55

Terra domus non est animis accommoda nostris,

      Altius in nostrae conditionis honor.

Qui nimium terras amat, et mortalia tecta,

      Fallitur, est alio paria nostra loco.

Hic sumus extorres, alienaque regna tenemus

60

      Sub gravis exilii servitiique iugo.

Nunc animus curis coquitur, nunc corpora morbo,

      Et stimulos affert quae libet hora novos.

Nunc fratrum subeunt obitus, modo fata nepotum

      Tempus in obsequiis tristibus omne fluit.

65

Crebrius auditur per templa, per atria planctus,

      Quam faciles inter vox Hymenaea choros.

Et modo nostra vocant, modo nos aliena sepulcra,

      Funera sunt nostri continuata dies.

O foelix quem res non implicuere caducae,

70

      Quem nullus retinet posteritatis amor.

Quem nec cura domus nec deficientis in horas

      Corporis aut vitae praetereuntis agit.

Postquam divitiis fuerint et honore potui,

      Mors hominum triplici corpora fauce vorat,

75

Foelices frustra nobis promittimus annos,

      Semper enim curae tristitiaeque premunt.

Fluctus ut insequitur fluctum, sic tempora voluit

      Nostra catenatis sors enim carnalis.

Mittimur aethereos per limina mortus in axes,

80

      Haec patet in nostros ianua sola lares.

Est illic natale solum, nostrique penates

      Regnat ubi in decimo maximus orbe pater.

Nos Deus ex alto nos magni gloria mundi,

      Omnis nos pronis vultibus aura vocant.

85

Cum nitet, et pictae noctis fulgoribus ardet

      Ostendit nostras pulcher Olympus opes.

Noster enim polus est, sunt sydera nostras, sereno

      Civibus arridet lucifer orbe suis.

Est requies illic, illic aeterna voluptas,

90

      Perpetuus splendor, gaudia, risus, amor.

Carolus est illic, et candida lilia circum

      Tempora, virginem signa pudoris, habet.

Nos quoque cum Lachesis nostros evolverit annos,

      In loca fatalis transferet illa ales.

95

Quotquot erunt animas, et quot nos ante fuere

      Accipient lato magna theatra sinu.

Fas erit hic nostrae vultus agnoscere gentis,

      Atque dare alternis mutua verba sonis.

Hic cum fratre soror, nati cum patribus ibunt,

100

      Vespera nec fastos finiet ulla dies.

Quos modo miramur regione videbimus illa,

      Et veteres inter suspiciemur avos.

Hic sunt qui patrum vestigia sancta sequuti

      Stigmata servatae relligionis habent.

105

Tunc tuus ille nepos iuvenem quem fata tulerunt,

      Cognatam nitido porriget ore manum.

Tunc tuus occurret tibi naus, et obvia circum

      Brachia cum lachrymis cola paterna dabit.

Coge vagos animi fluctus argentea proles,

110

      Cordaque conceptus deserat aegra dolor.

Comprime bacchantes ventos, et nubila pelle,

      Cymbaque tranquillo currat, ut ante, mari.

Ad nova coepta redi, laudemque laboribus auge

      Et brevis immensa floreat liber.

115

Scribe quod aeterno dignentur honore nepotes,

      Et quod non valeat perdere longa dies.

Vtque minus rodant vigiles praecordia curae,

      Fertilis ingenii pinguia rura cole.

Interea celeri labentia tempora cursu

120

      Exilii finem servitiique dabunt.