Ratio novi horologii solaris
Excipiens austrum, modico se pandit hiatu
Et vix admittit parva fenestra diem.
E coelo sol ipse ruens, in limine sistit
Ad loca nec defert interiora iubar.
5
Si tamen extremo sternas in margine vitrum
Quos recipit radios in laqueare iacit.
Orbiculare vitrum radios quoque vibrat in orbem
Vt micet in tecto sicut in axe globus.
Linea crebra tholum varias partitur in horas
10
Quam globus irradiat computat hora diem.
Ferreus hinc Gnomon et ferrea pellitur umbra
Aurea pro ferro tempora mundus habet.
Sol de speculo horoscopo conqueritur
Vile oculis speculum, fragilis labor improbe vitri
Vnde tibi surgit novus hinc temerarius ausus
15
Vt vultum radiosque meos, licet igne micantes
Reddere meque Polo deductum addicere terrae
Claudere angusti tentes sub fornice tentes?
Speculum solis
Auree Sol, tu cuncta tuo qui lumine lustras
Num quoque legisti descriptum adamante supremi
Hoc Iovis edictum sapiens dominabitur astris?
Hinc igitur Sapiens Prineps idemque senatus
5
Purpurei lux clara suas te accersit ad aedes;
Hinc manus et magni sapiens me industria cogit
Astronomi tanti votis servire patronis
Et nos ergo sofois par est parere duobus.
Aliud
Si quid in orbe novum, si quid sit in Vrbe vetustum
Huius in hac specimen nobile cerne domo.
Dum diversa aliis miseranda videbis in aulis
"O quales, dices, Orbis et Vrbis opes".
5
Hic ubi diversas Sol ipse videbitur horas
Et signare suam luce vibrante viam?
Dic age, quis potuit Solem deducere coelo
O quale est istud mentis et artis opus?
Aliud
Sol ubi caelestes orbes et sidera caeli
Vidit in hoc docta fornice picta manu
Insolitum miratus opus subrisit et inquit:
"Ecce duplex mihi nunc est ineunda via"
5
Altera caelestis per nota palatia Regis
Altera Purpurei per nova tecta patris.
Nec renuo, sed uterque placet. Ite, iugales,
Quaque die gratum spargite utrimque iubar.
Aliud
Roma fruens olim , sed iam spoliata tot amplis
Porticibus, damnis nil moveare tuis.
Pulchrius hic aliquid quod Vrbs miretur et orbis
Exhibet ista suo porticus una tholo.
Aliud
Hinc stilus omnis abest, umbrae venator et horae
O mirum! Radius Solis utrumque facit.
Aliud
Aemula naturae manus hic depingere caelos
Tentavit, solem pingere non potuit.
Ne tamen incepto desit Sol ipse labori
Seque suumque suo lumine pingit iter.
Aliud
Ars vetus in parvo descripsit sidera vitro;
Hic tibi per vitrum Sol patet arte nova.
Cetera sed quantum Sol sidera lumina vincit,
Ars vetus in tantum vincitur arte nova.