In historiam gemmarum et lapidum Anselmi Boetii..editam nova cura Adriani Toll, medicinae doctoris
Erecte Tolli, cuius indoles gestit
Debere saeclo et otio fatiscentes
Incusat horas semifeminatorum,
Per eruditas ambulare doctorum
5
Sueta curas, extricare perplexa
Purgare verum sordibus vetustatis
Γαληνικωτερωτάτων decus grande
Recentiorum lima tersa scriptorum.
Vt nunc Eoos Indicosque splendores
10
Inter refulges, et tuos Smaragdorum
Radiis honores Sardioque diffundis
Ditemque Hydaspen gemmeumque derives
In nostra Gangen regna. Non tibi sputa
Et inquinata fercla ventris affecti
15
Molesta sunt nunc, pituita vel putris
Aut ore manans turpe fetido tabum
Aut prave olentis vultus ater urinae.
Quin transmarinis elegantiis totus
Nites decore et fulgetris lapillorum
20
Gemmisque luces undique et coruscantem
Beryllon ardes succinumque lychnique
Onychesque nigras ipse quas iacit flammas
Pyropus in te torquet et virescentes
Notas Iaspis laetior tibi pandit.
25
Carbunculusque et pulcher ora Sapphirus
Non usitatis ignibus magis flagrant.
Pretiosa scribis, ut Cylindrus, ut Baccae
Vndis latenter obstrepant Erythraeis
Adamasque duras nil moretur incudes;
30
Quam multiformis lividas averruncet
Pestes Achates, languidamque Torcois
Venerem lacessat; vulsaque e mari magno
Coralla largas fluminum vias sistant;
Et tu feracis munus inclytum Cypri
35
Caerulea Cyanos, seu Pharum magis laudas
Scythicasque rupes Caucasisque praerupta
Per te fugari disce torva nocturni
Portenta Morphei et incubum gravem lectis.
Cum ventr matris abditum latet pondus
40
Pullus medetur et sonorus Aetites.
Aquasque Magnes allicit putrescentes
Electra mentem , margarita languentes
Vires redonat; quique friget insomni
Hyacinthus aegro somnolentiam suadet.
45
Quis splendor artis, quam superba maiestas
Medici theatri est, Aesculapidum Patres
Queis apparatus Caelites parant tantos,
Famulantur astra, format unda quod sanet.
Aer medellam sufficit, vomunt fontes,
50
Montes ministrant queis salubre quoducumque est.
Arbusta stillant, saxa robur indulgent;
Gemmas, lapillos, ferra, vitra, tot petras
Hic Porphyriten, hic dat Alabastriten,
Ilic Pyriten, hic bitumen et gypsum
55
Aurum, cerussam , nitra sulphur argentum
Opesque cunctas Mater alma largitur.
Centum iuvatur, laeditur modis centum
Humana Vita. Totus orbis obiectat
Et damna et usus, commodusque viventi
60
Incommodusque est. Causa mortis atque idem
Salutis autor, quails hasta Pelidae.
Ante ora morbi fomes et comes iuxta
Medicina praesto est. Quicquid obvium tangis
Sanum flagellat, allevat laborantem.
65
Corpus vacillat saepius remorbescens
Cadaverosis debitum sepulcretis,
Rursum resurgit et valemus athletae,
Vicesque servant Sanitasque Morbusque
Et nunc amica, nunc iniqua Natura.
70
Quae cuncta dum nos impiger doces Tolli
Aeternitatis praemio supervive.
Quod si nepotes nomen oscitabundi
Tum silenti nubibus tenebrabunt,
Lapides loquentur, et Boetii famam
75
Tuasque laudes gemmulae recognoscent.
Caspar Barlaeus