1

Qui se sponte negat peccasse, ueniam nequiquam petit.

2

Vita excutere honesta debet, ars quod instruxit mala.

3a

Nil refert animo quo facias, quod fecisse est improbum.

3

Nulli unquam hominis cernitur animus, cernuntur facta omnibus.

4

Laude est expers, qui non fecit, quod fecisse non potest.

5

Quid tam inimicum alteri alterum, quam homini est homo?

6

Feras dolorem: uincitur patientia.

7

Quod nunquam expetere te paeniteat, expetas.

8

Non refert quam multis placeas, quam bonis placeas, uide.

9

Magis libenter, quam loquaris, audias.

10a

Omnes differentes uitam mors incerta praeuenit.

10

Omnis tanquam uitae extremus est componendus dies.

11

Tristitiam noli praeferre, pellere ubi non potueris.

12

Amicum moneas secreto, laudes palam.

13

Audita rebus, non personis aestimes.

14

Credas te oratorem, tibi si quod opus est persuaseris.

15

Imperio uelut seruam animi compescas libidinem.

16

Quod uis sileri, cuiquam noli dicere.

17

Religiosum odio est nocentis perdere innocentiam.

18

Monstrum senilis auiditas pecuniae est.

19

Pudet sordidius nasci, uiuere non pudet.

20

Dulcius quid est quam habere, quicum ut tecum ausis loqui?

21

Quam est ualidus qui laedentem laesus neglegit!

22

Magnopere quid sis, nil quid habeare interest.

23

Nondum est beatus, turba quem non riserit.

24

Si esse uis beatus, primum contemnas contemnier.

25

Ante promissum consilio, post promissum est facto opus.

26a

Caue hominum quisquam te oderit merito tuo.

26b

Si nullos iniuria, multos inuidia inimicos facit.

27

Cum innocentia uicturus quaeras solitudinem.

28

Bonus animus cultor est dei pulcherrimus.

29

Noli alienum inuadere thalamum, qui est alieni sanguinis.

30

Sis pius in tuos, amicis fidus, aequus omnibus.

31

Saeuitiam uites parentem et saeuitiae iracundiam.

32

Noli aliter solus uiuere, aliter in foro.

33

Noli petere, quod negaris; quod petieris, nil neges.

34

Cum hominibus pacem, bellum cum uitiis agas.

35

Qui insanit ipse, furere credit ceteros.

36

Vitium est pluribus placere malle, quam melioribus.

37

Noli hominum quemquam nosse, nedum omnes uelis.

38

Quam magnum est nolle, ubi dignus sis, laudarier!

39

Stultum est timere, quod uitari non potest.

40

Bonis probatur, quisquis displicuit malis.

41

Qui male loquuntur, bene loqui raro solent.

42

Rideas falsum maledictum, uero recte maereas.

43

Vbicunque quisque est, patria est, ubicunque est bene.

44

Nil magnum est in terris, animus nisi qui magnum despicit.

45

Maximas habet diuitias, qui nullas desiderat.

46

Qui concupierit minimum, habebit plurimum.

47

Beneficium homo homini qui dat, imitatur deum.

48

Ames iudicio, non amore iudices.

49

Ex lite alterius abs te redeat gratia.

50

Occurras amici potius quam succurras inopiae.

51

Parant amicos lautae res, dubiae probant.

52

Peiora apertis odia sunt latentia.

53

Stultum est nolle praedicari, quod uelis intellegi.

54

Quid agat, qui ostendit, quod agit, agnosci cupit.

55

Plus accipit qui dat quam qui datum accipit.

56

Omnem laborem spes solatur praemii.

57

Hominum est auaro nemo diuite egentior.

58

Imperare, non seruire conuenit pecuniae.

59

Conscius sceleris pote alios fugere, se nunquam pote.

60

Is pauper est, qui sibi uidetur indiges.

61

Homo qui timetur a multis, multos timet.

62

In fortuna sese efferre fortunae est succumbere.

63

Felicitas infelici innocentia est.

64

Sua ipsius nequitia poena est maxima.

65

Scelus tutum esse pote, securum non pote.

66

Veneris si exitum memineris, initium coerceas.

67

Nunquam accepti, dati obliuiscaris cito.

68

Inhoneste uincit, armis qui uincit suos.

69

Satis poenarum potuisse est punirier.

70

Differas odium, modereris, deponas fideliter.

71

<>

72

Imago est animi sermo, uitae oratio.

73

<>

74

Difficile uocem temperes silentio.

75

Malus aeque est, qui miscetur aequo animo malis.

76

Qui cito laudauit, laudatum accusat cito.

77

Et credere omnia stultum est et nil credere.

78

Vti diuitiis decet, abuti non decet.

78a

Id agas ne quis aut contemnere aut timere te uelit.

79

Sine arbitro caue credas esse ullum locum.

80

Hominum excusare uitia damnare est deos.

80a

Des, ubi dubites, uitam: erepta uita reddi non potest.

81

Fortior est qui cupiditatem uincit, quam qui hostem domat.

82

Difficillima est uictoria semetipsum uincere.

83

Mala ira est, ultro quae suis irascitur.

84

Ita amare incipias, desinere quasi te non oporteat.

85

Coepisse magnum est laus magna, ut coepto excidas.

86

Nobilitat animi, non stirpis generositas.

87

<>

88

Otium seni labore est incipiente honestius.

89

Homo animi praebet turpe aeger spectaculum.

90

Noli malo oculo adspicere alterius rem bonam.

91

Nulli in secundis uitare inuidiam datur.

92

Si iactaueris diuitias, diues cum multis eris.

93

Praestat potentiam impotens occasio.

94

Qui confitetur, proxime innocentiam est.

95

Iniquitati proxima est seueritas.

96

<>

97

Scit bonus iudex non tam quid, quam qua damnet, cernere.

98

Homines si meum tuumque tollerent, quiescerent.

99

Heu quam est timendus, qui paupertatem timet!

100

Beneficiis te amicum, inimicum sentiant iniuriis.

101

Irritat auidum, non explet pecunia.

102

Vsura est reddenda morbus, si data est pecunia.

103

Mihi crede, diues esse et felix non potes.

104

Vtare quam lingua auribus frequentius.

105

Quicquid aliis es dicturus, dicas ante omnes tibi.

106

Inter iratum atque insanum nil nisi interest dies.

107

Bonis frueris, si uitaueris mala.

108

Cum timeas alios, tum temet uereare ipsum maxime.

109

Si bene didiceris, facere te pudeat male.

110

Quod persuaseris, manebit; fugiet, quod coegeris.

111

Ignoscas semper alteri, nunquam tibi.

112

Virtuti adicias, uitiis quod detraxeris.

113

Stultum est horrere mortem, somni imaginem.

114

Bonis necesse est noceat, qui parcit malis.

114a

Si stat fatum homini, quid quod est certum times?

115

Male qui dicunt aliis, faciunt ipsi sibi conuicium.

116

Turpe est alteri exprobrare, quod tuum spectat probrum.

117

Paululum remittas, ubi non uiceris libidinem.

118

Saepe quae ratio sanare non potest, sanat dies.

119

Qui nummo Venerique immoritur, non uixit causa sua.

119a

Sit coram quo te peccare pudeat dignus, quem pudet.

119b

Cogitat iuuenis uirorum et feminarum iniurias.

119c

Qui felicitatem iactat, iactat insolentiam.

120

Caue turpe dicas: pellitur dictis pudor.

121

Sic habites, ut dominus potius conspiciatur quam domus.

122

Innocentia fugit inuita, cum quo consueuit diu.

123

Non tristis tabula, causa turpem hominem facit.

124

Damnati merito poena, immerito est calamitas.

125

Quicquid cogitaris solus, pateat cito sodalibus.

126

Honesti nunquam simulatus decor est diu.

127

De aliena quod agas, ex tua mente aestimes.

128

Beneficii memoria est fragilis, pertinax iniuriae.

129

Obiurgationi semper aliquid blandi admisceas.

130

Si quid scribis editurus, morum das chirographum.

131

Qui in seruos saeuit, se in alios uelle, non posse indicat.

132

Homo qui tacere nescit, nescit dicere.

132a

Quod mali debent audire, dicere non debent boni.

132b

Vtinam bonis stet aetatis longinquitas!

133

Bonitatis fruitur conscientia bonus.

134

Homines effugere cito malos tutissimum est.

135

Non ulla est pusilla, amicos quae capit multos, domus.

136

Contemptum pauper facilius, quam inuidiam diues fugit.

137

Scire uti felicitate maxima est felicitas.

138

Arcus uelut intentus, animus sic remissus frangitur.

139

Non scelere oportet uindicare unquam scelus.

140

Vir bonus est qui peccare nec uult nec potest.

140a

Liberis quam libertati malis te superstitem.

141

Singulos rei uerentur, uniuersos iudices.

142

Quam uanus est, qui infirma sua iactat bona!

143

Tuam ingemit malignus misericordiam.

144

Abscindenda igni ferroque tota est uitiorum cohors.

145

Alter ego est amicus: cuncta mecum habet communia.

145a

Et agenda et acta studio recolas tempora.

145b

Diis homines sola ueritas similes facit.