Iam uaga caelo sidera fulgens
Aurora fugat,
Surgit Titan radiante coma
Mundoque diem reddit clarum.
5
Age, tot tantis onerata malis,
Repete assuetos iam tibi questus
Atque aequoreas uince Alcyonas,
Vince et uolucres Pandionias:
Grauior namque his fortuna tua est.
10
Semper genetrix deflenda mihi,
Prima meorum causa malorum,
Tristes questus natae exaudi,
Si quis remanet sensus in umbris.
Vtinam ante manu grandaeua sua
15
Mea rupisset stamina Clotho,
Tua quam maerens uulnera uidi
Oraque foedo sparsa cruore!
O nox semper funesta mihi;
Tempore ab illo lux est tenebris
20
Inuisa magis:
Tulimus saeuae iussa nouercae,
Hostilem animum uultusque truces.
Illa, illa meis tristis Erinys
Thalamis Stygios praetulit ignes
25
Teque extinxit, miserande pater,
Modo cui totus paruit orbis
Terga dedere,
Ducibus nostris ante ignoti
30
Iurisque sui;
Coniugis, heu me, pater, insidiis
Oppresse iaces seruitque domus
Cum prole tua capta tyranno.
Fulgore primo captus et fragili bono
35
Fallacis aulae quisquis attonitus stupet,
Subito latentis ecce Fortunae impetu
Modo praepotentem cernat euersam domum
Stirpemque Claudi, cuius imperio fuit
Subiectus orbis, paruit liber diu
40
Oceanus et recepit inuitus rates.
En qui Britannis primus imposuit iugum,
Ignota tantis classibus texit freta
Interque gentes barbaras tutus fuit
Et saeua maria, coniugis scelere occidit;
45
Mox illa nati: cuius extinctus iacet
Frater uenenis, maeret infelix soror
Eademque coniunx nec graues luctus ualet
Ira coacta tegere crudelis uiri,
Quem spreta refugit semper atque odio pari
50
Ardens mariti mutua flagrat face.
Animum dolentis nostra solatur fides
Pietasque frustra: uincit immitis dolor
Consilia nostra nec regi mentis potest
Generosus ardor, sed malis uires capit.
55
Heu quam nefandum prospicit noster timor
Scelus, quod utinam numen auertat deum.
O mea nullis aequanda malis
Fortuna, licet
Repetam luctus, Electra, tuos:
60
Tibi maerenti caesum licuit
Flere parentem,
Scelus ulcisci uindice fratre,
Tua quem pietas hosti rapuit
Texitque fides:
65
Me crudeli sorte parentes
Raptos prohibet lugere timor
Fratrisque necem deflere uetat,
In quo fuerat spes una mihi
Totque malorum breue solamen.
70
Nunc in luctus seruata meos
Magni resto nominis umbra. 
Vox en nostras perculit aures
72bis
Tristis alumnae;
Cesset thalamis inferre gradus
Tarda senectus?
75
Excipe nostras lacrimas, nutrix,
Testis nostri fida doloris.
Quis te tantis soluet curis,
Miseranda, dies?
Qui me Stygias mittet ad umbras.
80
Omina quaeso sint ista procul.
Non uota meos tua nunc casus,
Sed fata regunt.
Dabit afflictae meliora deus
83bis
Tempora mitis;
Tu modo blando uince obsequio
85
Placata uirum.
Vincam saeuos ante leones
86bis
Tigresque truces
Fera quam saeui corda tyranni:
Odit genitos sanguine claro,
Spernit superos hominesque simul,
90
Nec fortunam capit ipse suam,
Quam dedit illi per scelus ingens
Infanda parens.
Licet ingratum dirae pudeat
93bis
Munere matris
Hoc imperium cepisse, licet
95
Tantum munus morte rependat,
Feret hunc titulum post fata tamen
Femina longo semper in aeuo.
Animi retine uerba furentis,
Temere emissam comprime uocem.
100
Toleranda quamuis patiar, haud umquam queant
Nisi morte tristi nostra finiri mala.
Genetrice caesa, per scelus rapto patre,
Orbata fratre, miseriis luctu obruta,
Maerore pressa, coniugi inuisa ac meae
105
Subiecta famulae, luce non grata fruor,
Trepidante semper corde non mortis metu,
Sed sceleris - absit crimen a fatis meis,
Mori iuuabit; poena nam grauior nece est
Videre tumidos et truces miserae mihi
110
Vultus tyranni, iungere atque hosti oscula,
Timere nutus cuius obsequium meus
Haud ferre posset fata post fratris dolor
Scelere interempti, cuius imperium tenet
Et sorte gaudet auctor infandae necis.
115
Quam saepe tristis umbra germani meis
Offertur oculis, membra cum soluit quies
Et fessa fletu lumina oppressit sopor:
Modo facibus atris armat infirmas manus
Oculosque et ora fratris infestus petit,
120
Modo trepidus idem refugit in thalamos meos;
Persequitur hostis atque inhaerenti mihi
Violentus ensem per latus nostrum rapit.
Tunc tremor et ingens excutit somnos pauor
Renouatque luctus et metus miserae mihi.
125
Adice his superbam paelicem, nostrae domus
Spoliis nitentem, cuius in munus suam
Stygiae parentem natus imposuit rati,
Quam, dira post naufragia, superato mari,
Ferro interemit saeuior pelagi fretis:
130
Quae spes salutis, post nefas tantum, mihi?
Inimica uictrix imminet thalamis meis
Odioque nostri flagrat et pretium stupri
Iustae maritum coniugis poscit caput.
Emergere umbris et fer auxilium tuae
135
Natae inuocanti, genitor, aut Stygios sinus
Tellure rupta pande, quo praeceps ferar.
Frustra parentis inuocas manes tui,
Miseranda, frustra, nulla cui prolis suae
Manet inter umbras cura: qui nato suo
140
Praeferre potuit sanguine alieno satum
Genitamque fratris coniugem captus sibi
Toris nefandis flebili iunxit face.
Hinc orta series facinorum: caedes, doli,
Regni cupido, sanguinis diri sitis;
145
Mactata soceri concidit thalamis gener
Victima, tuis ne fieret hymenaeis potens.
Pro facinus ingens! feminae est munus datus
Silanus et cruore foedauit suo
Patrios penates, criminis ficti reus.
150
Intrauit hostis, ei mihi, captam domum
Dolis nouercae, principis factus gener
Idemque natus, iuuenis infandi ingeni,
Capaxque scelerum, dira cui genetrix facem
Accendit et te iunxit inuitam metu.
155
Tantoque uictrix facta successu ferox
Ausa imminere est orbis imperio sacri.
Quis tot referre facinorum formas potest
Et spes nefandas feminae et blandos dolos
Regnum petentis per gradus scelerum omnium?
160
Tunc sancta Pietas extulit trepidos gradus
Vacuamque Erinys saeua funesto pede
Intrauit aulam, polluit Stygia face
Sacros penates, iura naturae furens
Fasque omne rupit: miscuit coniunx uiro
165
Venena saeua, cecidit atque eadem sui
Mox scelere nati. Tu quoque extinctus iaces,
Deflende nobis semper, infelix puer,
Modo sidus orbis, columen augustae domus,
Britannice, heu me, nunc leuis tantum cinis
170
Et tristis umbra; saeua cui lacrimas dedit
Etiam nouerca, cum rogis artus tuos
Dedit cremandos membraque et uultus deo
Similes uolanti saeuiens flamma abstulit.
Extinguat et me, ne manu nostra cadat!
175
Natura uires non dedit tantas tibi.
Dolor ira maeror miseriae luctus dabunt.
Vince obsequendo potius immitem uirum.
Vt fratrem ademptum scelere restituat mihi?
Incolumis ut sis ipsa, labentem ut domum
180
Genitoris olim subole restituas tua.
Expectat aliam principis subolem domus;
Me dira miseri fata germani trahunt.
Confirmet animum ciuium tantus fauor.
Solatur iste nostra, non releuat mala.
185
Vis magna populi est.
Principis maior tamen.
Respiciet ipse coniugem.
Paelex uetat.
Inuisa cunctis nempe.
Sed cara est uiro.
Nondum uxor est.
Iam fiet, et genetrix simul.
Iuuenilis ardor impetu primo furit,
190
Languescit idem facile nec durat diu
In Venere turpi, ceu leuis flammae uapor:
Amor perennis coniugis castae manet.
Violare prima quae toros ausa est tuos
Animumque domini famula possedit diu,
195
Iam metuit eadem
Nempe praelatam sibi.
Subiecta et humilis, atque monumenta extruit
Quibus timorem fassa testatur suum.
Et hanc leuis fallaxque destituet deus
Volucer Cupido: sit licet forma eminens,
200
Opibus superba, gaudium capiet breue.
Passa est similes ipsa dolores
Cum se formas uertit in omnes
Dominus caeli diuumque pater
205
Et modo pennas sumpsit oloris,
Modo Sidonii cornua tauri;
Aureus idem fluxit in imbri;
Fulgent caelo sidera Ledae,
Patrio residet Bacchus Olympo,
210
Deus Alcides possidet Heben
Nec Iunonis iam timet iras,
Cuius gener est qui fuit hostis.
Vicit sapiens tamen obsequium
Coniugis altae pressusque dolor:
215
Sola Tonantem tenet aetherio
Secura toro maxima Iuno,
Nec mortali captus forma
Deserit altam Iuppiter aulam.
Tu quoque, terris altera Iuno,
220
Soror Augusti coniunxque, graues
Vince dolores.
Iungentur ante saeua sideribus freta
Et ignis undae, Tartaro tristi polus,
Lux alma tenebris, roscidae nocti dies,
225
Quam cum scelesti coniugis mente impia
Mens nostra, semper fratris extincti memor.
Vtinam nefandi principis dirum caput
Obruere flammis caelitum rector paret,
Qui saepe terras fulmine infesto quatit
230
Mentesque nostras ignibus terret sacris
Nouisque monstris; uidimus caelo iubar
Ardens cometen pandere infaustam facem,
Qua plaustra tardus noctis alterna uice
Regit Bootes, frigore Arctoo rigens:
235
En ipse diro spiritu saeui ducis
Polluitur aether, gentibus clades nouas
Minantur astra, quas regit dux impius.
Non tam ferum Typhona neglecto Ioue
Irata Tellus edidit quondam parens:
240
Haec grauior illo pestis, hic hostis deum
Hominumque templis expulit superos suis
Ciuesque patria, spiritum fratri abstulit,
Hausit cruorem matris - et lucem uidet
Fruiturque uita noxiam atque animam trahit!
245
Pro summe genitor, tela cur frustra iacis
Inuicta totiens temere regali manu?
In tam nocentem dextra cur cessat tua?
Vtinam suorum facinorum poenas luat
Nero insitiuus, Domitio genitus patre,
250
Orbis tyrannus, quem premit turpi iugo
Morumque uitiis nomen Augustum inquinat!
Indignus ille, fateor, est thalamis tuis;
Sed cede fatis atque fortunae tuae,
Alumna, quaeso, neue uiolenti moue
255
Iram mariti. forsitan uindex deus
Existet aliquis, laetus et ueniet dies.
Graui deorum nostra iam pridem domus
Vrgetur ira, prima quam pressit Venus
Furore miserae dura genetricis meae,
260
Quae nupta demens nupsit incesta face,
Oblita nostri, coniugis, legum immemor.
Illos soluta crine, succincta anguibus
Vltrix Erinys uenit ad Stygios toros
Raptasque thalamis sanguine extinxit faces;
265
Incendit ira principis pectus truci
Caedem in nefandam: cecidit infelix parens,
Heu, nostra ferro meque perpetuo obruit
Extincta luctu; coniugem traxit suum
Natumque ad umbras, prodidit lapsam domum.
270
Renouare luctus parce cum fletu pios,
Manes parentis neue sollicita tuae,
Graues furoris quae sui poenas dedit.
Quae fama modo uenit ad aures?
Vtinam falso credita perdat
275
Frustra totiens iactata fidem,
Nec noua coniunx nostri thalamos
Principis intret, teneatque suos
Nupta penates Claudia proles.
Edat partu pignora pacis,
280
Qua tranquillus gaudeat orbis
Seruetque decus Roma aeternum.
Fratris thalamos sortita tenet
Maxima Iuno,
Soror Augusti sociata toris
285
Cur a patria pellitur aula?
Sancta quid illi prodest pietas
286bis
Diuusque pater?
Quid uirginitas castusque pudor?
Nos quoque nostri sumus immemores
Post fata ducis, cuius stirpem
290
Prodimus aegro suadente metu.
Romana fuit uerumque genus
Martis in illis sanguisque uiris.
Illi reges hac expulerunt
294bis
Vrbe superbos
295
Vltique tuos sunt bene manes,
301
Mactata tua, miseranda, manu,
Nata Lucreti,
Stuprum saeui passa tyranni.
300
Te quoque bellum triste secutum est,
296
Virgo dextra caesa parentis,
Ne seruitium paterere graue et
Improba ferret praemia uictrix
304
Dedit infandi sceleris poenas
305
Cum Tarquinio Tullia coniunx,
Quae per caesi membra parentis
Egit saeuos impia currus
Laceroque seni uiolenta rogos
308bis
Nata negauit.
Haec quoque nati uidere nefas
310
Saecula magnum,
Cum Tyrrhenum rate ferali
Princeps captam fraude parentem
312bis
Misit in aequor.
Properant placidos linquere portus
Iussi nautae,
315
Resonant remis pulsata freta;
Fertur in altum prouecta ratis,
Quae resoluto robore labens
Pressa dehiscit sorbetque mare.
Tollitur ingens clamor ad astra
320
Cum femineo mixtus planctu.
Mors ante oculos dira uagatur;
Quaerit leti sibi quisque fugam:
Alii lacerae puppis tabulis
Haerent nudi fluctusque secant,
325
Repetunt alii litora nantes;
Multos mergunt fata profundo.
Scindit uestes Augusta suas
Laceratque comas
Rigat et maestis fletibus ora.
330
Postquam spes est nulla salutis,
Ardens ira, iam uicta malis:
'Haec 'exclamat 'mihi pro tanto
Munere reddis praemia, nate?
Hac sum, fateor, digna carina,
335
Quae te genui, quae tibi lucem
Atque imperium nomenque dedi
Caesaris amens.
Exere uultus Acheronte tuos
Poenisque meis pascere, coniunx:
340
Ego causa tuae, miserande, necis
Natoque tuo funeris auctor
En, ut merui, ferar ad manes
Inhumata tuos,
Obruta saeuis aequoris undis.
345
Feriunt fluctus ora loquentis,
Ruit in pelagus rursumque salo
Pressa resurgit;
Pellit palmis cogente metu
Freta, sed cedit fessa labori.
350
Mansit tacitis in pectoribus
Spreta tristi iam morte fides:
Multi dominae ferre auxilium
Pelago fractis uiribus audent;
Bracchia quamuis lenta trahentem
355
Voce hortantur manibusque leuant.
Quid tibi saeui fugisse maris
Profuit undas?
Ferro es nati moritura tui,
Cuius facinus uix posteritas,
360
Tarde semper saecula credent.
Furit ereptam pelagoque dolet
Viuere matrem
Impius ingens geminatque nefas:
Ruit in miserae fata parentis
365
Patiturque moram sceleris nullam.
Missus peragit iussa satelles:
Reserat dominae pectora ferro.
Caedis moriens illa ministrum
Rogat infelix,
370
Vtero dirum condat ut ensem:
'Hic est, hic est fodiendus 'ait
'Ferro, monstrum qui tale tulit.
Post hanc uocem cum supremo
Mixtam gemitu
375
Animam tandem per fera tristem
Vulnera reddit.
Quid, impotens Fortuna, fallaci mihi
Blandita uultu, sorte contentum mea
Alte extulisti, grauius ut ruerem edita
380
Receptus arce totque prospicerem metus?
Melius latebam procul ab inuidiae malis
Remotus inter Corsici rupes maris,
Vbi liber animus et sui iuris mihi
Semper uacabat studia recolenti mea.
385
O quam iuuabat, quo nihil maius parens
Natura genuit, operis immensi artifex,
Caelum intueri, solis et cursus sacros
Mundique motus, noctis alternas uices
Orbemque Phoebes, astra quam cingunt uaga,
390
Lateque fulgens aetheris magni decus;
Qui si senescit, tantus in caecum chaos
Casurus iterum, tunc adest mundo dies
Supremus ille, qui premat genus impium
Caeli ruina, rursus ut stirpem nouam
395
Generet renascens melior, ut quondam tulit
Iuuenis, tenente regna Saturno poli.
Tunc illa uirgo, numinis magni dea,
Iustitia, caelo missa cum sancta Fide
Terra regebat mitis humanum genus.
400
Non bella norant, non tubae fremitus truces,
Non arma gentes, cingere assuerant suas
Muris nec urbes: peruium cunctis iter,
Communis usus omnium rerum fuit;
Et ipsa Tellus laeta fecundos sinus
405
Pandebat ultro, tam piis felix parens
Et tuta alumnis. Alia sed suboles minus
407a
Conspecta mitis * * *
407b
* * * Tertium sollers genus
408
Nouas ad artes extitit, sanctum tamen,
Mox inquietum quod sequi cursu feras
410
Auderet acres, fluctibus tectos graui
Extrahere pisces rete uel calamo leui,
412bis
Tenere laqueo, premere subiectos iugo
Tauros feroces, uomere immunem prius
Sulcare terram, laesa quae fruges suas
414bis
* * *
415
Interior, alte condidit sacro sinu.
Sed in parentis uiscera intrauit suae
Deterior aetas; eruit ferrum graue
Aurumque, saeuas mox et armauit manus;
Partita fines regna constituit, nouas
420
Exstruxit urbes, tecta defendit sua
Aliena telis aut petit praedae imminens.
Neglecta terras fugit et mores feros
Hominum, cruenta caede pollutas manus
Astraea uirgo, siderum magnum decus.
425
Cupido belli creuit atque auri fames
Totum per orbem, maximum exortum est malum
Luxuria, pestis blanda, cui uires dedit
Roburque longum tempus atque error grauis.
Collecta uitia per tot aetates diu
430
In nos redundant: saeculo premimur graui,
Quo scelera regnant, saeuit impietas furens,
Turpi libido Venere dominatur potens,
Luxuria uictrix orbis immensas opes
Iam pridem auaris manibus, ut perdat, rapit.
435
Sed ecce, gressu fertur attonito Nero
Trucique uultu. quid ferat mente horreo.
Perage imperata: mitte, qui Plauti mihi
Sullaeque caesi referat abscisum caput.
Iussa haud morabor: castra confestim petam.
440
Nihil in propinquos temere constitui decet.
Iusto esse facile est cui uacat pectus metu.
Magnum timoris remedium clementia est.
Extinguere hostem maxima est uirtus ducis.
Seruare ciues maior est patriae patri.
445
Praecipere mitem conuenit pueris senem.
Regenda magis est feruida adolescentia.
Aetate in hac satis esse consilii reor.
Vt facta superi comprobent semper tua.
Stulte uerebor, ipse cum faciam, deos.
450
Hoc plus uerere quod licet tantum tibi.
Fortuna nostra cuncta permittit mihi.
Crede obsequenti parcius: leuis est dea.
Inertis est nescire quid liceat sibi.
Id facere laus est quod decet, non quod licet.
455
Calcat iacentem uulgus.
Inuisum opprimit.
Ferrum tuetur principem.
Melius fides.
Decet timeri Caesarem.
At plus diligi.
Metuant necesse est
Quidquid exprimitur graue est.
Iussisque nostris pareant.
Iusta impera.
460
Statuam ipse.
Quae consensus efficiat rata.
Destrictus ensis faciet.
Hoc absit nefas.
An patiar ultra sanguinem nostrum peti,
Inultus et contemptus ut subito opprimar?
Exilia non fregere summotos procul
465
Plautum atque Sullam, pertinax quorum furor
Armat ministros sceleris in caedem meam,
Absentium cum maneat etiam ingens fauor
In urbe nostra, qui fouet spes exulum.
Tollantur hostes ense suspecti mihi,
470
Inuisa coniunx pereat et carum sibi
Fratrem sequatur. quidquid excelsum est cadat.
Pulcrum eminere est inter illustres uiros,
Consulere patriae, parcere afflictis, fera
Caede abstinere, tempus atque irae dare,
475
Orbi quietem, saeculo pacem suo.
Haec summa uirtus, petitur hac caelum uia.
Sic ille patriae primus Augustus parens
Complexus astra est, colitur et templis deus.
Illum tamen Fortuna iactauit diu
480
Terra marique per graues belli uices,
Hostes parentis donec oppressit sui:
Tibi numen incruenta summisit suum
Et dedit habenas imperi facili manu
Nutuque terras maria subiecit tuo;
485
Inuidia tristis, uicta consensu pio,
Cessit; senatus, equitis accensus fauor;
Plebisque uotis atque iudicio patrum
Tu pacis auctor, generis humani arbiter
Electus orbem spiritu sacro regis
490
Patriae parens: quod nomen ut serues petit
Suosque ciues Roma commendat tibi.
Munus deorum est, ipsa quod seruit mihi
Roma et senatus quodque ab inuitis preces
Humilesque uoces exprimit nostri metus.
495
Seruare ciues principi et patriae graues,
Claro tumentes genere quae dementia est,
Cum liceat una uoce suspectos sibi
Mori iubere? Brutus in caedem ducis,
A quo salutem tulerat, armauit manus:
500
Inuictus acie, gentium domitor, Ioui
Aequatus altos saepe per honorum gradus
Caesar nefando ciuium scelere occidit.
Quantum cruoris Roma tum uidit sui,
Lacerata totiens! ille qui meruit pia
505
Virtute caelum, diuus Augustus, uiros
Quot interemit nobiles, iuuenes senes
Sparsos per orbem, cum suos mortis metu
Fugerent penates et trium ferrum ducum,
Tabula notante deditos tristi neci!
510
Exposita rostris capita caesorum patres
Videre maesti, flere nec licuit suos,
Non gemere dira tabe polluto foro,
Stillante sanie per putres uultus graui.
Nec finis hic cruoris aut caedis stetit:
515
Pauere uolucres et feras saeuas diu
516a
Tristes Philippi, * * *
516b
* * * hausit et Siculum mare
517
Classes uirosque saepe caedentes suos,
Concussus orbis uiribus magnis ducum.
Superatus acie puppibus Nilum petit
520
Fugae paratis, ipse periturus breui:
Hausit cruorem incesta Romani ducis
Aegyptus iterum, non leues umbras tegit.
Illic sepultum est impie gestum diu
Ciuile bellum. condidit tandem suos
525
Iam fessus enses uictor hebetatos feris
Vulneribus, et continuit imperium metus.
Armis fideque militis tutus fuit,
Pietate nati factus eximia deus,
Post fata consecratus et templis datus.
530
Nos quoque manebunt astra, si saeuo prior
Ense occuparo quidquid infestum est mihi
Dignaque nostram subole fundaro domum.
Implebit aulam stirpe caelesti tuam
Generata diuo, Claudiae gentis decus,
535
Sortita fratris more Iunonis toros.
Incesta genetrix detrahit generi fidem,
Animusque numquam coniugis iunctus mihi.
Teneris in annis haud satis clara est fides,
Pudore uictus cum tegit flammas amor.
540
Hoc equidem et ipse credidi frustra diu,
Manifesta quamuis pectore insociabili
Vultuque signa proderent odium mei,
Tandem quod ardens statuit ulcisci dolor-
Dignamque thalamis coniugem inueni meis
545
Genere atque forma, uicta cui cedet Venus
Iouisque coniunx et ferox armis dea.
Probitas fidesque coniugis, mores pudor
Placeant marito: sola perpetuo manent
Subiecta nulli mentis atque animi bona;
550
Florem decoris singuli carpunt dies.
Omnes in unam contulit laudes deus
Talemque nasci fata uoluerunt mihi.
Recedat a te (temere ne credas) amor.
Quem summouere fulminis dominus nequit,
555
Caeli tyrannum, saeua qui penetrat freta
Ditisque regna, detrahit superos polo?
Volucrem esse Amorem fingit immitem deum
Mortalis error, armat et telis manus
Arcuque sacras, instruit saeua face
560
Genitumque credit Venere, Vulcano satum:
Vis magna mentis blandus atque animi calor
Amor est; iuuenta gignitur, luxu otio
Nutritur inter laeta Fortunae bona.
Quem si fouere atque alere desistas, cadit
565
Breuique uires perdit extinctus suas.
Hanc esse uitae maximam causam reor,
Per quam uoluptas oritur; interitu caret,
Cum procreetur semper, humanum genus
Amore grato, qui truces mulcet feras.
570
Hic mihi iugales praeferat taedas deus
Iungatque nostris igne Poppaeam toris.
Vix sustinere possit hos thalamos dolor
Videre populi, sancta nec pietas sinat.
Prohibebor unus facere quod cunctis licet?
575
Maiora populus semper a summo exigit.
Libet experiri, uiribus fractus meis
An cedat animis temere conceptus furor.
Obsequere potius ciuibus placidus tuis.
Male imperatur, cum regit uulgus duces.
580
Nihil impetrare cum ualet, iuste dolet.
Exprimere ius est, ferre quod nequeunt preces?
Negare durum est.
Principem cogi nefas.
Remittat ipse
Fama sed uictum feret.
Leuis atque uana.
Sit licet, multos notat.
585
Excelsa metuit.
Non minus carpit tamen.
Facile opprimetur. merita te diui patris
Aetasque frangat coniugis, probitas pudor.
Desiste tandem, iam grauis nimium mihi,
Instare: liceat facere quod Seneca improbat.
590
Et ipse populi uota iam pridem moror
590bis
* * *
Cum portet utero pignus et partem mei.
Quin destinamus proximum thalamis diem.
Tellure rupta Tartaro gressum extuli,
Stygiam cruenta praeferens dextra facem
595
Thalamis scelestis: nubat his flammis meo
Poppaea nato iuncta, quas uindex manus
Dolorque matris uertet ad tristes rogos.
Manet inter umbras impiae caedis mihi
Semper memoria, manibus nostris grauis
600
Adhuc inultis, reddita et meritis meis
Funesta merces puppis et pretium imperi
Nox illa qua naufragia defleui mea;
Comitum necem natique crudelis nefas
Deflere uotum fuerat - haud tempus datum est
605
Lacrimis, sed ingens scelere geminauit nefas.
Perempta ferro, foeda uulneribus sacros
Intra penates spiritum effudi grauem
Erepta pelago, sanguine extinxi meo
Nec odia nati: saeuit in nomen ferus
610
Matris tyrannus, obrui meritum cupit,
Simulacra, titulos destruit mortis metu
Totum per orbem, quem dedit poenam in meam
Puero regendum noster infelix amor.
Extinctus umbras agitat infestus meas
615
Flammisque uultus noxios coniunx petit,
Instat, minatur, imputat fatum mihi
Tumulumque nati, poscit auctorem necis.
Iam parce: dabitur, tempus haud longum peto.
Vltrix Erinys impio dignum parat
620
Letum tyranno, uerbera et turpem fugam
Poenasque quis et Tantali uincat sitim,
Dirum laborem Sisyphi, Tityi alitem
Ixionisque membra rapientem rotam.
Licet extruat marmoribus atque auro tegat
625
Superbus aulam, limen armatae ducis
Seruent cohortes, mittat immensas opes
Exhaustus orbis, supplices dextram petant
Parthi cruentam, regna diuitias ferant:
Veniet dies tempusque quo reddat suis
630
Animam nocentem sceleribus, iugulum hostibus
Desertus ac destructus et cunctis egens.
Heu, quo labor, quo uota ceciderunt mea?
Quo te furor prouexit attonitum tuus
Et fata, nate, cedat ut tantis malis
635
Genetricis ira, quae tuo scelere occidit?
Vtinam, antequam te paruulum in lucem edidi
Aluique, saeuae nostra lacerassent ferae
Viscera: sine ullo scelere, sine sensu innocens
Meus occidisses; iunctus atque haerens mihi
640
Semper quieta cerneres sede inferum
Proauos patremque, nominis magni uiros,
Quos nunc pudor luctusque perpetuus manet
Ex te, nefande, meque quae talem tuli.
Quid tegere cesso Tartaro uultus meos,
645
Nouerca coniunx mater infelix meis?
Parcite lacrimis urbis festo
Laetoque die,
Ne tantus amor nostrique fauor
Principis acres suscitet iras
650
Vobisque ego sim causa malorum.
Non hoc primum pectora uulnus
Mea senserunt: grauiora tuli;
Dabit hic nostris finem curis
653bis
Vel morte dies;
655
Coniugis ora,
Non inuisos intrare mihi
Thalamos famulae;
Soror Augusti, non uxor ero.
Absint tantum tristes poenae
660
Letique metus -
Scelerum diri, miseranda, uiri
Potes hoc demens sperare memor?
Hos ad thalamos seruata diu
Victima tandem funesta cades.
665
Sed quid patrios saepe penates
Respicis udis confusa genis?
Propera tectis efferre gradus,
Linque cruentam principis aulam.
670
Fama totiens iactata dies:
Cessit thalamis Claudia diri
Pulsa Neronis,
Quos iam uictrix Poppaea tenet,
Cessat pietas dum nostra graui
675
Compressa metu segnisque dolor.
Vbi Romani uis est populi,
Fregit diros quae saepe duces,
Dedit inuictae leges patriae,
Fasces dignis ciuibus olim,
680
Iussit bellum pacemque, feras
680bis
Gentes domuit,
Captos reges carcere clausit?
Grauis en oculis undique nostris
Iam Poppaeae fulget imago
Iuncta Neroni!
685
Affligat humo uiolenta manus
Similes nimium uultus dominae
Ipsamque toris detrahat altis,
Petat infestis mox et flammis
Telisque feri principis aulam.
690
Quo trepida gressum coniugis thalamis tui
Effers, alumna, quidue secretum petis
Turbata uultu? cur genae fletu madent?
Certe petitus precibus et uotis dies
Nostris refulsit: Caesari iuncta es tuo
695
Taeda iugali, quem tuus cepit decor
Et culta sancte tradidit uinctum tibi
Genetrix Amoris, maximum numen, Venus.
O qualis altos quanta pressisti toros
Residens in aula! uidit attonitus tuam
700
Formam senatus, tura cum superis dares
Sacrasque grato spargeres aras mero,
Velata summum flammeo tenui caput;
Et ipse lateri iunctus atque haerens tuo
Sublimis inter ciuium laeta omina
705
Incessit habitu atque ore laetitiam gerens
Princeps superbo: talis emersam freto
Spumante Peleus coniugem accepit Thetin,
Quorum toros celebrasse caelestes ferunt
Pelagique numen omne consensu pari.
710
Quae subita uultus causa mutauit tuos?
Quid pallor iste, quid ferant lacrimae doce.
Confusa tristi proximae noctis metu
Visuque, nutrix, mente turbata feror,
Defecta sensu. laeta nam postquam dies
715
Sideribus atris cessit et nocti polus,
Inter Neronis uincta complexus mei
Somno resoluor; nec diu placida frui
Quiete licuit. uisa nam thalamos meos
Celebrare turba est maesta: resolutis comis
720
Matres Latinae flebiles planctus dabant;
Inter tubarum saepe terribilem sonum
Sparsam cruore coniugis genetrix mei
Vultu minaci saeua quatiebat facem.
Quam dum sequor coacta praesenti metu,
725
Diducta subito patuit ingenti mihi
Tellus hiatu; lata quo praeceps toros
Cerno iugales pariter et miror meos,
In quis resedi fessa. uenientem intuor
Comitante turba coniugem quondam meum
730
Natumque; properat petere complexus meos
Crispinus, intermissa libare oscula:
Irrupit intra tecta cum trepidus mea
Ensemque iugulo condidit saeuum Nero.
Tandem quietem magnus excussit timor;
735
Quatit ora et artus horridus nostros tremor
Pulsatque pectus; continet uocem timor,
Quam nunc fides pietasque produxit tua.
Heu quid minantur inferum manes mihi
Aut quem cruorem coniugis uidi mei?
740
Quaecumque mentis agitat intentus uigor,
Ea per quietem sacer et arcanus refert
Veloxque sensus. coniugem thalamos toros
Vidisse te miraris amplexu noui
Haerens mariti? sed mouent laeto die
745
Pulsata palmis pectora et fusae comae?
Octauiae discidia planxerunt sacros
Inter penates fratris et patrium larem.
Fax illa, quam secuta es, Augustae manu
Praelata clarum nomen inuidia tibi
750
Partum ominatur, inferum sedes toros
Stabiles futuros spondet aeternae domus.
Iugulo quod ensem condidit princeps tuus,
Bella haud mouebit, pace sed ferrum teget.
Recollige animum, recipe laetitiam, precor,
755
Timore pulso redde te thalamis tuis.
Delubra et aras petere constitui sacras,
Caesis litare uictimis numen deum,
Vt expientur noctis et somni minae
Terrorque in hostes redeat attonitus meos.
760
Tu uota pro me suscipe et precibus piis
Superos adora, maneat ut praesens status.
Si uera loquax fama Tonantis
Furta et gratos narrat amores
(Quem modo Ledae pressisse sinum
765
Tectum plumis pennisque ferunt,
Modo per fluctus raptam Europen
Taurum tergo portasse trucem),
Quae regit et nunc deseret astra,
Petet amplexus, Poppaea, tuos,
770
Quos et Ledae praeferre potest
Et tibi, quondam cui miranti
Fuluo, Danae, fluxit in auro.
Formam Sparte iactet alumnae
Licet et Phrygius praemia pastor,
775
Vincet uultus haec Tyndaridos,
Qui mouerunt horrida bella
Phrygiaeque solo regna dedere.
Sed quis gressu ruit attonito
Aut quid portat pectore anhelo?
780
Quicumque tectis excubat miles ducis,
Defendat aulam, cui furor populi imminet.
Trepidi cohortes ecce praefecti trahunt
Praesidia ad urbis, uicta nec cedit metu
Concepta rabies temere, sed uires capit.
785
Quis iste mentes agitat attonitus furor?
Octauiae fauore percussa agmina
Et efferata per nefas ingens ruunt.
Quid ausa facere quoue consilio doce.
Reddere penates Claudiae diri parant
790
Torosque fratris, debitam partem imperi.
Quos iam tenet Poppaea concordi fide?
Hinc urit animos pertinax nimium fauor
Et in furorem temere praecipites agit:
Quaecumque claro marmore effigies stetit
795
Aut aere fulgens, ora Poppaeae gerens,
Afflicta uulgi manibus et saeuo iacet
Euersa ferro; membra per partes trahunt
Diducta laqueis, obruunt turpi diu
Calcata caeno. uerba conueniunt feris
800
Immixta factis, quae timor reticet meus.
Saepire flammis principis sedem parant,
Populi nisi irae coniugem reddat nouam,
Reddat penates Claudiae uictus suos.
Vt noscat ipse ciuium motus mea
805
Voce, haud morabor iussa praefecti exequi.
Quid fera frustra bella mouetis?
Inuicta gerit tela Cupido:
Flammis uestros obruet ignes
Quis extinxit fulmina saepe
810
Captumque Iouem caelo traxit.
Laesi tristes dabitis poenas
Sanguine uestro;
Non est patiens feruidus irae
813bis
Facilisque regi:
Ille ferocem iussit Achillem
815
Pulsare lyram,
Fregit Danaos, fregit Atriden,
Regna euertit Priami, claras
817bis
Diruit urbes.
Et nunc animus quid ferat horret
Vis immitis uiolenta dei.
820
O lenta nimium militis nostri manus
Et ira patiens post nefas tantum mea,
Quod non cruor ciuilis accensas faces
Extinguit in nos, caede nec populi madet
Funerea Roma, quae uiros tales tulit!
825
Admissa sed iam morte puniri parum est,
Grauiora meruit impium plebis scelus.
En illa, cui me ciuium subicit furor,
Suspecta coniunx et soror semper mihi,
Tandem dolori spiritum reddat meo
830
Iramque nostram sanguine extinguat suo;
Mox tecta flammis concidant urbis meis,
Ignes ruinae noxium populum premant
Turpisque egestas, saeua cum luctu fames.
Exultat ingens saeculi nostri bonis
835
Corrupta turba nec capit clementiam
Ingrata nostram, ferre nec pacem potest,
Sed inquieta rapitur hinc audacia,
Hinc temeritate fertur in praeceps sua:
Malis domanda est et graui semper iugo
840
Premenda, ne quid simile temptare audeat
Contraque sanctos coniugis uultus meae
Attollere oculos; fracta per poenas metu
Parere discet principis nutu sui.
Sed adesse cerno rara quem pietas uirum
845
Fidesque castris nota praeposuit meis.
Populi furorem caede paucorum, diu
Qui restiterunt temere, compressum affero.
Et hoc sat est? sic miles audisti ducem?
848bis
* * *
Compescis? haec uindicta debetur mihi?
850
Cecidere motus impii ferro duces.
Quid illa turba, petere quae flammis meos
Ausa est penates, principi legem dare,
Abstrahere nostris coniugem caram toris,
Violare quantum licuit incesta manu
855
Et uoce dira? debita poena uacat?
Poenam dolor constituet in ciues tuos?
Constituet, aetas nulla quam famae eximat.
Tua temperet nos ira, non noster timor.
Iram expiabit prima quae meruit meam.
860
Quam poscat ede, nostra ne parcat manus.
Caedem sororis poscit et dirum caput.
Horrore uinctum trepidus astrinxit rigor.
Parere dubitas?
Cur meam damnas fidem?
Quod parcis hosti.
Femina hoc nomen capit?
865
Si scelera cepit.
Estne qui sontem arguat?
Populi furor.
Quis regere dementes ualet?
Qui concitare potuit.
Haud quemquam, reor,
Mulier - Dedit natura cui pronum malo
Animum, ad nocendum pectus instruxit dolis.
870
Sed uim negauit.
Vt ne inexpugnabilis
Esset, sed aegras frangeret uires timor
Vel poena; quae iam sera damnatam premet
Diu nocentem. tolle consilium ac preces
Et imperata perage: deuectam rate
875
Procul in remotum litus interimi iube,
Tandem ut residat pectoris nostri tumor.
O funestus multis populi
877bis
Dirusque fauor,
Qui cum flatu uela secundo
Ratis impleuit uexitque procul,
880
Languidus idem deserit alto
Saeuoque mari.
Fleuit Gracchos miseranda parens,
Perdidit ingens quos plebis amor
883bis
Nimiusque fauor,
Genere illustres, pietate fide
885
Lingua claros, pectore fortes,
Legibus acres.
Te quoque, Liui, simili leto
Fortuna dedit,
Quem neque fasces texere, suae
890
Nec tecta domus - plura referre
Prohibet praesens exempla dolor:
Modo cui patriam reddere ciues
Aulam et fratris uoluere toros,
Nunc ad poenam letumque trahi
895
Flentem miseram cernere possunt.
Bene paupertas humili tecto
896bis
Contenta latet:
Quatiunt altas saepe procellae
Aut euertit Fortuna domos.
Quo me trahitis quodue tyrannus
900
Aut exilium regina iubet?
Sic mihi uitam fracta remittit,
Tot iam nostris euicta malis?
Sin caede mea cumulare parat
Luctus nostros, inuidet etiam
905
Cur in patria mihi saeua mori?
Sed iam spes est nulla salutis:
Fratris cerno miseranda ratem.
Hac est cuius uecta carina
Quondam genetrix, nunc et thalamis
910
Expulsa soror miseranda uehar.
Nullum Pietas nunc numen habet
Nec sunt superi:
Regnat mundo tristis Erinys.
Quis mea digne deflere potest
915
Mala? quae lacrimis nostris questus
915bis
Cuius pennas utinam miserae
Mihi fata darent!
Fugerem luctus ablata meos
Penna uolucri procul et coetus
920
Hominum tristes caedemque feram.
Sola in uacuo nemore et tenui
921bis
Ramo pendens
Querulo possem gutture maestum
Fundere murmur.
Regitur fatis mortale genus
925
Nec sibi quidquam spondere potest
Firmum et stabile,
Semper nobis metuenda dies.
Animum firment exempla tuum,
930
Iam multa domus quae uestra tulit:
Quid saeuior est Fortuna tibi?
Tu mihi primum tot natorum
Memoranda parens, nata Agrippae,
Nurus Augusti, Caesaris uxor,
935
Cuius nomen clarum toto
Fulsit in orbe,
Vtero totiens enixa graui
937bis
Pignora pacis,
Mox exilium, uerbera, saeuas
Passa catenas, funera, luctus,
940
Tandem letum cruciata diu.
Felix thalamis Liuia Drusi
Natisque ferum ruit in facinus
Poenamque suam.
Iulia matris fata secuta est:
945
Post longa tamen tempora ferro
Caesa est, quamuis crimine nullo.
Quid non potuit quondam genetrix
Tua quae rexit principis aulam
Cara marito partuque potens?
950
Eadem famulo subiecta suo
Cecidit diri militis en
Quid cui licuit regnum caeli
Sperare, parens tanta Neronis?
Non funesta uiolata manu
955
Remigis ante,
Mox et ferro lacerata diu
Saeui iacuit uictima nati?
Me quoque tristes mittit ad umbras
Ferus et manes ecce tyrannus.
960
Quid iam frustra miseranda moror?
Rapite ad letum quis ius in nos
961bis
Fortuna dedit.
Testor superos - quid agis, demens?
Parce precari quis inuisa es
Numina diuum: Tartara testor
965
Erebique deas scelerum ultrices
Et te, genitor,
Dignum tali morte et poena:
Non inuisa est mors ista mihi.
Armate ratem, date uela fretis
970
Ventisque, petat puppis rector
Pandatariae litora terrae.
Lenes aurae zephyrique leues,
Tectam quondam nube aetheria
Qui uexistis raptam saeuae
975
Virginis aris Iphigeniam,
Hanc quoque tristi procul a poena
Portate, precor, templa ad Triuiae.
Vrbe est nostra mitior Aulis
Et Taurorum barbara tellus:
980
Hospitis illic caede litatur
Numen superum;
Ciuis gaudet Roma cruore.
4
reddit ω
redit Σ
contatti: 