Quis inferorum sede ab infausta extrahit
Auido fugaces ore captantem cibos?
Quis male deorum Tantalo uisas domos
Ostendit iterum? peius inuentum est siti
5
Arente in undis aliquid et peius fame
Hiante semper? Sisyphi numquid lapis
Gestandus umeris lubricus nostris uenit
Aut membra celeri differens cursu rota,
Aut poena Tityi qui specu uasto patens
10
Vulneribus atras pascit effossis aues
Et nocte reparans quidquid amisit die
Plenum recenti pabulum monstro iacet?
In quod malum transcribor? o quisquis noua
Supplicia functis durus umbrarum arbiter
15
Disponis, addi si quid ad poenas potest
Quod ipse custos carceris diri horreat,
Quod maestus Acheron paueat, ad cuius metum
Nos quoque tremamus, quaere: iam nostra subit
E stirpe turba quae suum uincat genus
20
Ac me innocentem faciat et inausa audeat.
Regione quidquid impia cessat loci
Complebo - numquam stante Pelopea domo
Minos uacabit.
23bis
Perge, detestabilis
Vmbra, et penates impios furiis age.
25
Certetur omni scelere et alterna uice
Stringatur ensis; nec sit irarum modus
Pudorue, mentes caecus instiget furor,
Rabies parentum duret et longum nefas
Eat in nepotes; nec uacet cuiquam uetus
30
Odisse crimen: semper oriatur nouum,
Nec unum in uno, dumque punitur scelus,
Crescat. superbis fratribus regna excidant
Repetantque profugos; dubia uiolentae domus
Fortuna reges inter incertos labet:
35
Miser ex potente fiat, ex misero potens,
Fluctuque regnum casus assiduo ferat.
Ob scelera pulsi, cum dabit patriam deus
In scelera redeant, sintque tam inuisi omnibus
Quam sibi; nihil sit ira quod uetitum putet:
40
Fratrem expauescat frater et gnatum parens
Gnatusque patrem, liberi pereant male,
Peius tamen nascantur; immineat uiro
Infesta coniunx, bella trans pontum uehant,
Effusus omnis irriget terras cruor,
45
Supraque magnos gentium exultet duces
Libido uictrix: impia stuprum in domo
Leuissimum sit fratris; et fas et fides
Iusque omne pereat. non sit a uestris malis
Immune caelum - cur micant stellae polo
50
Flammaeque seruant debitum mundo decus?
Nox alta fiat, excidat caelo dies.
Misce penates, odia caedes funera
Accerse et imple Tantalo totam domum.
Ornetur altum columen et lauro fores
55
Laetae uirescant, dignus aduentu tuo
Splendescat ignis - Thracium fiat nefas
Maiore numero. dextra cur patrui uacat?
Nondum Thyestes liberos deflet suos?
Et quando tollet? ignibus iam subditis
60
Spument aena, membra per partes eant
Discerpta, patrios polluat sanguis focos,
Epulae instruantur - non noui sceleris tibi
Conuiua uenies. liberum dedimus diem
Tuamque ad istas soluimus mensas famem:
65
Ieiunia exple, mixtus in Bacchum cruor
Spectante te potetur; inueni dapes
Quas ipse fugeres - siste, quo praeceps ruis?
Ad stagna et amnes et recedentes aquas
Labrisque ab ipsis arboris plenae fugas.
70
Abire in atrum carceris liceat mei
Cubile, liceat, si parum uideor miser,
Mutare ripas: alueo medius tuo,
Phlegethon, relinquar igneo cinctus freto.
Quicumque poenas lege fatorum datas
75
Pati iuberis, quisquis exeso iaces
Pauidus sub antro iamque uenturi times
Montis ruinam, quisquis auidorum feros
Rictus leonum et dira Furiarum agmina
Implicitus horres, quisquis immissas faces
80
Semiustus abigis, Tantali uocem excipe
Properantis ad uos: credite experto mihi,
Amate poenas. quando continget mihi
Effugere superos? Ante perturba domum
Inferque tecum proelia et ferri malum
85
Regibus amorem, concute insano ferum
Pectus tumultu.
Me pati poenas decet,
Non esse poenam. mittor ut dirus uapor
Tellure rupta uel grauem populis luem
Sparsura pestis? ducam in horrendum nefas
90
Auus nepotes? magne diuorum parens
Nosterque (quamuis pudeat), ingenti licet
Taxata poena lingua crucietur loquax,
Nec hoc tacebo: moneo, ne sacra manus
Violate caede neue furiali malo
95
Aspergite aras. stabo et arcebo scelus.
Quid ora terres uerbere et tortos ferox
Minaris angues? quid famem infixam intimis
Agitas medullis? flagrat incensum siti
Cor et perustis flamma uisceribus micat.
100
Hunc, hunc furorem diuide in totam domum.
Sic, sic ferantur et suum infensi inuicem
Sitiant cruorem. - sentit introitus tuos
Domus et nefando tota contactu horruit.
105
Actum est abunde. gradere ad infernos specus
Amnemque notum; iam tuum maestae pedem
Terrae grauantur: cernis ut fontis liquor
Introrsus actus linquat, ut ripae uacent
Ventusque raras igneus nubes ferat?
110
Pallescit omnis arbor ac nudus stetit
Fugiente pomo ramus, et qui fluctibus
Illinc propinquis Isthmos atque illinc fremit
Vicina gracili diuidens terra uada,
Longe remotos latus exaudit sonos.
115
Iam Lerna retro cessit et Phoronides
Latuere uenae nec suas profert sacer
Alpheos undas et Cithaeronis iuga
Stant parte nulla cana deposita niue
Timentque ueterem nobiles Argi sitim.
120
En ipse Titan dubitat an iubeat sequi
Cogatque habenis ire periturum diem.
Argos de superis si quis Achaicum
Pisaeasque domos curribus inclitas,
Isthmi si quis amat regna Corinthii,
125
Et portus geminos et mare dissidens,
Si quis Taygeti conspicuas niues,
Quas cum Sarmaticus tempore frigido
In summis Boreas composuit iugis,
Aestas ueliferis soluit Etesiis,
130
Quem tangit gelido flumine lucidus
Alpheos, stadio notus Olympico,
Aduertat placidum numen et arceat,
Alternae scelerum ne redeant uices
Nec succedat auo deterior nepos
135
Et maior placeat culpa minoribus.
Tandem lassa feros exuat impetus
Sicci progenies impia Tantali.
Peccatum satis est; fas ualuit nihil
Aut commune nefas. Proditus occidit
140
Deceptor domini Myrtilus, et fide
Vectus qua tulerat nobile reddidit
Mutato pelagus nomine: notior
Nulla est Ioniis fabula nauibus.
Exceptus gladio paruulus impio
145
Dum currit patrium natus ad osculum,
Immatura focis uictima concidit
Diuisusque tua est, Tantale, dextera,
Mensas ut strueres hospitibus deis.
Hos aeterna fames persequitur cibos,
150
Hos aeterna sitis; nec dapibus feris
Decerni potuit poena decentior.
Stat lassus uacuo gutture Tantalus:
Impendet capiti plurima noxio
Phineis auibus praeda fugacior;
155
Hinc illinc grauidis frondibus incubat
Et curuata suis fetibus ac tremens
Alludit patulis arbor hiatibus.
Haec, quamuis auidus nec patiens morae,
Deceptus totiens tangere neglegit
160
Obliquatque oculos oraque comprimit
Inclusisque famem dentibus alligat.
Sed tunc diuitias omne nemus suas
Demittit propius pomaque desuper
Insultant foliis mitia languidis
165
Accenduntque famem, quae iubet irritas
Exercere manus - has ubi protulit
Et falli libuit, totus in arduum
Autumnus rapitur siluaque mobilis.
Instat deinde sitis non leuior fame;
170
Qua cum percaluit sanguis et igneis
Exarsit facibus, stat miser obuios
Fluctus ore petens, quos profugus latex
Auertit sterili deficiens uado
Conantemque sequi deserit; hic bibit
175
Altum de rapido gurgite puluerem.
Ignaue, iners, eneruis et (quod maximum
Probrum tyranno rebus in summis reor)
Inulte, post tot scelera, post fratris dolos
Fasque omne ruptum questibus uanis agis
180
Iratus Atreus? fremere iam totus tuis
Debebat armis orbis et geminum mare
Vtrimque classes agere, iam flammis agros
Lucere et urbes decuit ac strictum undique
Micare ferrum. tota sub nostro sonet
185
Argolica tellus equite; non siluae tegant
Hostem nec altis montium structae iugis
Arces; relictis bellicum totus canat
Populus Mycenis, quisquis inuisum caput
Tegit ac tuetur, clade funesta occidat.
190
Haec ipsa pollens incliti Pelopis domus
Ruat uel in me, dummodo in fratrem ruat.
Age, anime, fac quod nulla posteritas probet,
Sed nulla taceat. aliquod audendum est nefas
Atrox, cruentum, tale quod frater meus
195
Suum esse mallet - scelera non ulcisceris,
Nisi uincis. et quid esse tam saeuum potest
Quod superet illum? numquid abiectus iacet?
Numquid secundis patitur in rebus modum,
Fessis quietem? noui ego ingenium uiri
200
Indocile: flecti non potest - frangi potest.
Proinde antequam se firmat aut uires parat,
Petatur ultro, ne quiescentem petat.
Aut perdet aut peribit: in medio est scelus
Positum occupanti.
204bis
Fama te populi nihil
205
Aduersa terret?
Maximum hoc regni bonum est,
Quod facta domini cogitur populus sui
Quos cogit metus
Laudare, eosdem reddit inimicos metus.
At qui fauoris gloriam ueri petit,
210
Animo magis quam uoce laudari uolet.
Laus uera et humili saepe contingit uiro,
Non nisi potenti falsa. quod nolunt uelint.
Rex uelit honesta: nemo non eadem uolet.
Vbicumque tantum honesta dominanti licent,
215
Precario regnatur.
Vbi non est pudor
Nec cura iuris sanctitas pietas fides,
Instabile regnum est.
Sanctitas pietas fides
Priuata bona sunt; qua iuuat reges eant.
Nefas nocere uel malo fratri puta.
220
Fas est in illo quidquid in fratre est nefas.
Quid enim reliquit crimine intactum aut ubi
Sceleri pepercit? coniugem stupro abstulit
Regnumque furto: specimen antiquum imperi
Fraude est adeptus, fraude turbauit domum.
225
Est Pelopis altis nobile in stabulis pecus,
Arcanus aries, ductor opulenti gregis,
Cuius per omne corpus effuso coma
Dependet auro, cuius e tergo noui
Aurata reges sceptra Tantalici gerunt;
230
Possessor huius regnat, hunc tantae domus
Fortuna sequitur. tuta seposita sacer
In parte carpit prata, quae cludit lapis
Fatale saxeo pascuum muro tegens.
Hunc facinus ingens ausus assumpta in scelus
235
Consorte nostri perfidus thalami auehit.
Hinc omne cladis mutuae fluxit malum:
Per regna trepidus exul erraui mea,
Pars nulla nostri tuta ab insidiis uacat,
Corrupta coniunx, imperi quassa est fides,
240
Domus aegra, dubius sanguis et certi nihil
Nisi frater hostis. quid stupes? tandem incipe
Animosque sume: Tantalum et Pelopem aspice;
Ad haec manus exempla poscuntur meae. -
Profare, dirum qua caput mactem uia.
245
Ferro peremptus spiritum inimicum expuat.
De fine poenae loqueris; ego poenam uolo.
Perimat tyrannus lenis: in regno meo
Mors impetratur.
Nulla te pietas mouet?
Excede, Pietas, si modo in nostra domo
250
Vmquam fuisti. dira Furiarum cohors
Discorsque Erinys ueniat et geminas faces
Megaera quatiens: non satis magno meum
Ardet furore pectus, impleri iuuat
Maiore monstro.
Quid noui rabidus struis?
255
Nil quod doloris capiat assueti modum;
Nullum relinquam facinus et nullum est satis.
Ferrum?
Parum est.
Quid ignis?
Etiamnunc parum est.
Quonam ergo telo tantus utetur dolor?
Ipso Thyeste.
Maius hoc ira est malum.
260
Fateor. tumultus pectora attonitus quatit
Penitusque uoluit; rapior et quo nescio,
Sed rapior. - imo mugit e fundo solum,
Tonat dies serenus ac totis domus
Vt fracta tectis crepuit et moti lares
265
Vertere uultum: fiat hoc, fiat nefas
Quod, di, timetis.
Facere quid tandem paras?
Nescio quid animus maius et solito amplius
Supraque fines moris humani tumet
Instatque pigris manibus - haud quid sit scio,
270
Sed grande quiddam est. ita sit. hoc, anime, occupa
(Dignum est Thyeste facinus et dignum Atreo,
Quod uterque faciat): uidit infandas domus
Odrysia mensas - fateor, immane est scelus,
Sed occupatum: maius hoc aliquid dolor
275
Inueniat. animum Daulis inspira parens
Sororque; causa est similis: assiste et manum
Impelle nostram. liberos auidus pater
Gaudensque laceret et suos artus edat.
Bene est, abunde est: hic placet poenae modus
280
Tantisper. ubinam est? tam diu cur innocens
Seruatur Atreus? tota iam ante oculos meos
Imago caedis errat, ingesta orbitas
In ora patris - anime, quid rursus times
Et ante rem subsidis? audendum est, age:
285
Quod est in isto scelere praecipuum nefas,
Hoc ipse faciet.
Sed quibus captus dolis
Nostros dabit perductus in laqueos pedem?
Inimica credit cuncta.
Non poterat capi,
Nisi capere uellet. regna nunc sperat mea:
291
Hac spe subibit gurgitis tumidi minas
Dubiumque Libycae Syrtis intrabit fretum,
290
Hac spe minanti fulmen occurret Ioui,
293
Hac spe, quod esse maximum retur malum,
Fratrem uidebit.
Quis fidem pacis dabit?
295
Cui tanta credet?
Credula est spes improba.
Gnatis tamen mandata quae patruo ferant
Dabimus: relictis exul hospitiis uagus
Regno ut miserias mutet atque Argos regat
Ex parte dominus. si nimis durus preces
300
Spernet Thyestes, liberos eius rudes
Malisque fessos grauibus et faciles capi
Prece commouebo. * * *
302bis
* * * Hinc uetus regni furor,
Illinc egestas tristis ac durus labor
Quamuis rigentem tot malis subigent uirum.
305
Iam tempus illi fecit aerumnas leues.
Erras: malorum sensus accrescit die.
Leue est miserias ferre, perferre est graue.
Alios ministros consili tristis lege:
Peiora iuuenes facile praecepta audiunt;
310
In patre facient quidquid in patruo doces:
Saepe in magistrum scelera redierunt sua.
Vt nemo doceat fraudis et sceleris uias,
Regnum docebit. ne mali fiant times?
Nascuntur. istud quod uocas saeuum asperum,
315
Agique dure credis et nimium impie,
Fortasse et illic agitur.
Hanc fraudem scient
Gnati parari? tacita tam rudibus fides
Non est in annis; detegent forsan dolos:
Tacere multis discitur uitae malis.
320
Ipsosne, per quos fallere alium cogitas,
Falles?
Vt ipsi crimine et culpa uacent.
Quid enim necesse est liberos sceleri meo
Inserere? per nos odia se nostra explicent. -
Male agis, recedis, anime: si parcis tuis,
325
Parces et illis. consili Agamemnon mei
Sciens minister fiat et fratri sciens
Menelaus adsit. prolis incertae fides
Ex hoc petatur scelere: si bella abnuunt
Et gerere nolunt odia, si patruum uocant,
330
Pater est. eatur. - multa sed trepidus solet
Detegere uultus, magna nolentem quoque
Consilia produnt: nesciant quantae rei
Fiant ministri. Nostra tu coepta occule.
Haud sum monendus: ista nostro in pectore
335
Fides timorque, sed magis claudet fides.
Tandem regia nobilis,
Antiqui genus Inachi,
Fratrum composuit minas.
Quis uos exagitat furor,
340
Alternis dare sanguinem
Et sceptrum scelere aggredi?
Nescitis, cupidi arcium,
Regnum quo iaceat loco.
Regem non faciunt opes,
345
Non uestis Tyriae color,
Non frontis nota regia,
Non auro nitidae trabes:
Rex est qui posuit metus
Et diri mala pectoris;
350
Quem non ambitio impotens
Et numquam stabilis fauor
Vulgi praecipitis mouet,
Non quidquid fodit Occidens
Aut unda Tagus aurea
355
Claro deuehit alueo,
Non quidquid Libycis terit
Feruens area messibus,
Quem non concutiet cadens
Obliqui uia fulminis,
360
Non Eurus rapiens mare
Aut saeuo rabidus freto
Ventosi tumor Hadriae,
Quem non lancea militis,
Non strictus domuit chalybs,
365
Qui tuto positus loco
Infra se uidet omnia
Occurritque suo libens
Fato nec queritur mori.
Reges conueniant licet
370
Qui sparsos agitant Dahas,
Qui rubri uada litoris
Et gemmis mare lucidis
Late sanguineum tenent,
Aut qui Caspia fortibus
375
Recludunt iuga Sarmatis,
Certet Danuuii uadum
Audet qui pedes ingredi
Et (quocumque loco iacent)
Seres uellere nobiles:
380
Mens regnum bona possidet.
Nil ullis opus est equis,
Nil armis et inertibus
Telis, quae procul ingerit
Parthus, cum simulat fugas,
385
Admotis nihil est opus
Vrbes sternere machinis
Longe saxa rotantibus.
Rex est qui metuet nihil,
390
Hoc regnum sibi quisque dat.
Stet quicumque uolet potens
Aulae culmine lubrico:
Me dulcis saturet quies;
Obscuro positus loco
395
Leni perfruar otio,
Nullis nota Quiritibus
Aetas per tacitum fluat.
Sic cum transierint mei
Nullo cum strepitu dies,
400
Plebeius moriar senex.
Illi mors grauis incubat
Qui, notus nimis omnibus,
Ignotus moritur sibi.
Optata patriae tecta et Argolicas opes
405
Miserisque summum ac maximum exulibus bonum,
Tractum soli natalis et patrios deos
(Si sunt tamen di) cerno, Cyclopum sacras
Turres, labore maius humano decus,
Celebrata iuueni stadia, per quae nobilis
410
Palmam paterno non semel curru tuli.
Occurret Argos, populus occurret frequens -
Sed nempe et Atreus. Repete siluestres fugas
Saltusque densos potius et mixtam feris
Similemque uitam; clarus hic regni nitor
415
Fulgore non est quod oculos falso auferat:
Cum quod datur spectabis, et dantem aspice.
Modo inter illa, quae putant cuncti aspera,
Fortis fui laetusque; nunc contra in metus
Reuoluor: animus haeret ac retro cupit
420
Corpus referre, moueo nolentem gradum.
Pigro (quid hoc est?) genitor incessu stupet
Vultumque uersat seque in incerto tenet.
Quid, anime, pendes, quidue consilium diu
Tam facile torques? rebus incertissimis,
425
Fratri atque regno, credis ac metuis mala
Iam uicta, iam mansueta et aerumnas fugis
Bene collocatas? esse iam miserum iuuat.
Reflecte gressum, dum licet, teque eripe.
Quae causa cogit, genitor, a patria gradum
430
Referre uisa? cur bonis tantis sinum
Subducis? ira frater abiecta redit
Partemque regni reddit et lacerae domus
Componit artus teque restituit tibi.
Causam timoris ipse quam ignoro exigis.
435
Nihil timendum uideo, sed timeo tamen.
Placet ire, pigris membra sed genibus labant,
Alioque quam quo nitor abductus feror.
Sic concitatam remige et uelo ratem
Aestus resistens remigi et uelo refert.
440
Euince quidquid obstat et mentem impedit
Reducemque quanta praemia expectent uide.
Pater, potes regnare.
Cum possim mori.
Summa est potestas
Nulla, si cupias nihil.
Gnatis relinques.
Non capit regnum duos.
445
Miser esse mauult esse qui felix potest?
Mihi crede, falsis magna nominibus placent,
Frustra timentur dura. dum excelsus steti,
Numquam pauere destiti atque ipsum mei
Ferrum timere lateris. o quantum bonum est
450
Obstare nulli, capere securas dapes
Humi iacentem! scelera non intrant casas,
Tutusque mensa capitur angusta scyphus;
Venenum in auro bibitur - expertus loquor:
Malam bonae praeferre fortunam licet.
455
Non uertice alti montis impositam domum
Et imminentem ciuitas humilis tremit
Nec fulget altis splendidum tectis ebur
Somnosque non defendit excubitor meos;
Non classibus piscamur et retro mare
460
Iacta fugamus mole, nec uentrem improbum
Alimus tributo gentium; nullus mihi
Vltra Getas metatur et Parthos ager;
Non ture colimur nec meae excluso Ioue
Ornantur arae; nulla culminibus meis
465
Imposita nutat silua, nec fumant manu
Succensa multa stagna, nec somno dies
Bacchoque nox iungenda peruigili datur:
Sed non timemur, tuta sine telo est domus
Rebusque paruis magna praestatur quies -
470
Immane regnum est posse sine regno pati.
Nec abnuendum est, si dat imperium deus.
Nec appetendum est: frater ut regnes rogat.
Rogat? timendum est. errat hic aliquis dolus.
Redire pietas unde summota est solet,
475
Reparatque uires iustus amissas amor.
Amat Thyesten frater? aetherias prius
Perfundet Arctos pontus et Siculi rapax
Consistet aestus unda et Ionio seges
Matura pelago surget et lucem dabit
480
Nox atra terris, ante cum flammis aquae,
Cum morte uita, cum mari uentus fidem
Foedusque iungent.
Quam tamen fraudem times?
Omnem: timori quem meo statuam modum?
Tantum potest quantum odit.
In te quid potest?
485
Pro me nihil iam metuo: uos facitis mihi
Atrea timendum.
Decipi cautus times?
Serum est cauendi tempus in mediis malis.
Eatur. unum genitor hoc testor tamen:
Ego uos sequor, non duco.
Respiciet deus
490
Bene cogitata. perge non dubio gradu.
Plagis tenetur clausa dispositis fera:
Et ipsum et una generis inuisi indolem
Iunctam parenti cerno. iam tuto in loco
Versantur odia. uenit in nostras manus
495
Tandem Thyestes, uenit, et totus quidem.
Vix tempero animo, uix dolor frenos capit.
Sic, cum feras uestigat et longo sagax
Loro tenetur Vmber ac presso uias
Scrutatur ore, dum procul lento suem
500
Odore sentit, paret et tacito locum
Rostro pererrat; praeda cum propior fuit,
Ceruice tota pugnat et gemitu uocat
Dominum morantem seque retinenti eripit:
Cum sperat ira sanguinem, nescit tegi -
505
Tamen tegatur. aspice, ut multo grauis
Squalore uultus obruat maestos coma,
Quam foeda iaceat barba. praestetur fides.
Fratrem iuuat uidere. complexus mihi
Redde expetitos. quidquid irarum fuit
510
Transierit; ex hoc sanguis ac pietas die
Colantur, animis odia damnata excidant.
Diluere possem cuncta, nisi talis fores.
Sed fateor, Atreu, fateor, admisi omnia
Quae credidisti. pessimam causam meam
515
Hodierna pietas fecit. est prorsus nocens
Quicumque uisus tam bono fratri est nocens.
Lacrimis agendum est: supplicem primus uides;
Hae te precantur pedibus intactae manus:
Ponatur omnis ira et ex animo tumor
520
Erasus abeat. obsides fidei accipe
Hos innocentes, frater.
A genibus manum
Aufer meosque potius amplexus pete.
Vos quoque, senum praesidia, tot iuuenes, meo
Pendete collo. Squalidam uestem exue,
525
Oculisque nostris parce, et ornatus cape
Pares meis, laetusque fraterni imperi
Capesse partem. maior haec laus est mea,
Fratri paternum reddere incolumi decus:
Habere regnum casus est, uirtus dare.
530
Di paria, frater, pretia pro tantis tibi
Meritis rependant. regiam capitis notam
Squalor recusat noster et sceptrum manus
Infausta refugit. liceat in media mihi
Latere turba.
Recipit hoc regnum duos.
535
Meum esse credo quidquid est, frater, tuum.
Quis influentis dona fortunae abnuit?
Expertus est quicumque quam facile effluant.
Fratrem potiri gloria ingenti uetas?
Tua iam peracta gloria est, restat mea:
540
Respuere certum est regna consilium mihi.
Meam relinquam, nisi tuam partem accipis.
Accipio: regni nomen impositi feram,
Sed iura et arma seruient mecum tibi.
Imposita capiti uincla uenerando gere;
545
Ego destinatas uictimas superis dabo.
Credat hoc quisquam? ferus ille et acer
Nec potens mentis truculentus Atreus
Fratris aspectu stupefactus haesit.
Nulla uis maior pietate uera est:
550
Iurgia externis inimica durant,
Quos amor uerus tenuit, tenebit.
Ira cum magnis agitata causis
Gratiam rupit cecinitque bellum,
Cum leues frenis sonuere turmae,
555
Fulsit hinc illinc agitatus ensis,
Quem mouet crebro furibundus ictu
Sanguinem Mauors cupiens recentem -
Opprimit ferrum manibusque iunctis
Ducit ad pacem Pietas negantes.
560
Otium tanto subitum e tumultu
Quis deus fecit? modo per Mycenas
Arma ciuilis crepuere belli:
Pallidae natos tenuere matres;
Vxor armato timuit marito,
565
Cum manum inuitus sequeretur ensis,
Sordidus pacis uitio quietae;
Ille labentes renouare muros,
Hic situ quassas stabilire turres,
Ferreis portas cohibere claustris
570
Ille certabat, pauidusque pinnis
Anxiae noctis uigil incubabat:
Peior est bello timor ipse belli.
Iam minae saeui cecidere ferri,
Iam silet murmur graue classicorum,
575
Iam tacet stridor litui strepentis:
Alta pax urbi reuocata laetae est.
Sic, ubi ex alto tumuere fluctus
Bruttium Coro feriente pontum,
Scylla pulsatis resonat cauernis
580
Ac mare in portu timuere nautae
Quod rapax haustum reuomit Charybdis,
Et ferus Cyclops metuit parentem
Rupe feruentis residens in Aetnae,
Ne superfusis uioletur undis
585
Ignis aeternis resonans caminis,
Et putat mergi sua posse pauper
Regna Laertes Ithaca tremente:
Si suae uentis cecidere uires,
Mitius stagno pelagus recumbit;
590
Alta, quae nauis timuit secare
Hinc et hinc fusis speciosa uelis,
Strata ludenti patuere cumbae,
Et uacat mersos numerare pisces
Hic ubi ingenti modo sub procella
595
Cyclades pontum timuere motae.
Nulla sors longa est: dolor ac uoluptas
Inuicem cedunt; breuior uoluptas.
Ima permutat leuis hora summis.
Ille qui donat diadema fronti,
600
Quem genu nixae tremuere gentes,
Cuius ad nutum posuere bella
Medus et Phoebi propioris Indus
Et Dahae Parthis equitem minati,
Anxius sceptrum tenet et mouentes
605
Cuncta diuinat metuitque casus
Mobiles rerum dubiumque tempus.
Vos quibus rector maris atque terrae
Ius dedit magnum necis atque uitae,
Ponite inflatos tumidosque uultus:
610
Quidquid a uobis minor expauescit,
Maior hoc uobis dominus minatur:
Omne sub regno grauiore regnum est.
Quem dies uidit ueniens superbum,
Hunc dies uidit fugiens iacentem.
615
Nemo confidat nimium secundis,
Nemo desperet meliora lassis:
Miscet haec illis prohibetque Clotho
Stare Fortunam, rotat omne fatum.
Nemo tam diuos habuit fauentes,
620
Crastinum ut posset sibi polliceri:
Res deus nostras celeri citatas
Turbine uersat.
Quis me per auras turbo praecipitem uehet
Atraque nube inuoluet, ut tantum nefas
625
Eripiat oculis? o domus Pelopi quoque
Et Tantalo pudenda!
Quid portas noui?
Quaenam ista regio est? Argos et Sparte, pios
Sortita fratres, et maris gemini premens
Fauces Corinthos, an feris Hister fugam
630
Praebens Alanis, an sub aeterna niue
Hyrcana tellus, an uagi passim Scythae?
Quis hic nefandi est conscius monstri locus?
Effare, et istud pande, quodcumque est, malum.
Si steterit animus, si metu corpus rigens
635
Remittet artus. haeret in uultu trucis
Imago facti. ferte me insanae procul,
Illo, procellae, ferte quo fertur dies
Hinc raptus.
Animos grauius incertos tenes.
Quid sit quod horres ede et auctorem indica:
640
Non quaero quis sit, sed uter. effare ocius.
In arce summa Pelopiae pars est domus
Conuersa ad Austros, cuius extremum latus
Aequale monti crescit atque urbem premit
Et contumacem regibus populum suis
645
Habet sub ictu; fulget hic turbae capax
Immane tectum, cuius auratas trabes
Variis columnae nobiles maculis ferunt.
Post ista uulgo nota, quae populi colunt,
In multa diues spatia discedit domus.
650
Arcana in imo regio secessu iacet,
Alta uetustum ualle compescens nemus,
Penetrale regni, nulla qua laetos solet
Praebere ramos arbor aut ferro coli,
Sed taxus et cupressus et nigra ilice
655
Obscura nutat silua, quam supra eminens
Despectat alte quercus et uincit nemus.
Hinc auspicari regna Tantalidae solent,
Hinc petere lassis rebus ac dubiis opem.
Affixa inhaerent dona: uocales tubae
660
Fractique currus, spolia Myrtoi maris,
Victaeque falsis axibus pendent rotae
Et omne gentis facinus; hoc Phrygius loco
Fixus tiaras Pelopis, hic praeda hostium
Et de triumpho picta barbarico chlamys.
665
Fons stat sub umbra tristis et nigra piger
Haeret palude: talis est dirae Stygis
Deformis unda quae facit caelo fidem.
Hinc nocte caeca gemere feralis deos
Fama est, catenis lucus excussis sonat
670
Vlulantque manes. quidquid audire est metus
Illic uidetur: errat antiquis uetus
Emissa bustis turba et insultant loco
Maiora notis monstra; quin tota solet
Micare silua flamma, et excelsae trabes
675
Ardent sine igne. saepe latratu nemus
Trino remugit, saepe simulacris domus
Attonita magnis. nec dies sedat metum:
Nox propria luco est, et superstitio inferum
In luce media regnat. hinc orantibus
680
Responsa dantur certa, cum ingenti sono
Laxantur adyto fata et immugit specus
Vocem deo soluente. Quo postquam furens
Intrauit Atreus liberos fratris trahens,
Ornantur arae - quis queat digne eloqui?
685
Post terga iuuenum nobiles reuocat manus
Et maesta uitta capita purpurea ligat;
Non tura desunt, non sacer Bacchi liquor
Tangensque salsa uictimam culter mola.
Seruatur omnis ordo, ne tantum nefas
690
Non rite fiat.
Quis manum ferro admouet?
Ipse est sacerdos, ipse funesta prece
Letale carmen ore uiolento canit.
Stat ipse ad aras, ipse deuotos neci
Contrectat et componit et ferro †admouet;
695
Attendit ipse: nulla pars sacri perit.
Lucus tremescit, tota succusso solo
Nutauit aula, dubia quo pondus daret
Ac fluctuanti similis; e laeuo aethere
Atrum cucurrit limitem sidus trahens.
700
Libata in ignes uina mutato fluunt
Cruenta Baccho, regium capiti decus
Bis terque lapsum est, fleuit in templis ebur.
Mouere cunctos monstra, sed solus sibi
Immotus Atreus constat, atque ultro deos
705
Terret minantes. iamque dimissa mora
Adsistit aris, toruum et obliquum intuens.
Ieiuna siluis qualis in Gangeticis
Inter iuuencos tigris errauit duos,
Vtriusque praedae cupida quo primum ferat
710
Incerta morsus (flectit hoc rictus suos,
Illo reflectit et famem dubiam tenet),
Sic dirus Atreus capita deuota impiae
Speculatur irae. quem prius mactet sibi
Dubitat, secunda deinde quem caede immolet.
715
Nec interest - sed dubitat et saeuum scelus
Iuuat ordinare.
Quem tamen ferro occupat?
Primus locus (ne desse pietatem putes)
Auo dicatur: Tantalus prima hostia est.
Quo iuuenis animo, quo tulit uultu necem?
720
Stetit sui securus et non est preces
Perire frustra passus; ast illi ferus
In uulnere ensem abscondit et penitus premens
Iugulo manum commisit: educto stetit
Ferro cadauer, cumque dubitasset diu
725
Hac parte an illa caderet, in patruum cadit.
Tunc ille ad aras Plisthenem saeuus trahit
Adicitque fratri; colla percussa amputat;
Ceruice caesa truncus in pronum ruit,
Querulum cucurrit murmure incerto caput.
730
Quid deinde gemina caede perfunctus facit?
Puerone parcit, an scelus sceleri ingerit?
Silua iubatus qualis Armenia leo
In caede multa uictor armento incubat
(Cruore rictus madidus et pulsa fame
735
Non ponit iras: hinc et hinc tauros premens
Vitulis minatur dente iam lasso inpiger),
Non aliter Atreus saeuit atque ira tumet,
Ferrumque gemina caede perfusum tenens,
Oblitus in quem fureret, infesta manu
740
Exegit ultra corpus, ac pueri statim
Pectore receptus ensis in tergo exstitit;
Cadit ille et aras sanguine extinguens suo
Per utrumque uulnus moritur.
O saeuum scelus!
Exhorruistis? hactenus si stat nefas,
745
Pius est.
An ultra maius aut atrocius
Natura recipit?
Sceleris hunc finem putas?
Gradus est.
Quid ultra potuit? obiecit feris
Lanianda forsan corpora atque igne arcuit?
Vtinam arcuisset! ne tegat functos humus
750
Nec soluat ignis! auibus epulandos licet
Ferisque triste pabulum saeuis trahat -
Votum est sub hoc quod esse supplicium solet:
Pater insepultos spectet! o nullo scelus
Credibile in aeuo quodque posteritas neget:
755
Erepta uiuis exta pectoribus tremunt
Spirantque uenae corque adhuc pauidum salit;
At ille fibras tractat ac fata inspicit
Et adhuc calentes uiscerum uenas notat.
Postquam hostiae placuere, securus uacat
760
Iam fratris epulis: ipse diuisum secat
In membra corpus, amputat trunco tenus
Vmeros patentis et lacertorum moras,
Denudat artus durus atque ossa amputat;
Tantum ora seruat et datas fidei manus.
765
Haec ueribus haerent uiscera et lentis data
Stillant caminis, illa flammatus latex
Candente aeno iactat. impositas dapes
Transiluit ignis inque trepidantes focos
Bis ter regestus et pati iussus moram
770
Inuitus ardet. stridet in ueribus iecur;
Nec facile dicas corpora an flammae gemant:
Gemuere. piceos ignis in fumos abit;
Et ipse fumus, tristis ac nebula grauis,
Non rectus exit, seque in excelsum leuat:
775
Ipsos penates nube deformi obsidet.
O Phoebe patiens, fugeris retro licet
Medioque raptum merseris caelo diem,
Sero occidisti - lancinat gnatos pater
Artusque mandit ore funesto suos;
780
Nitet fluente madidus unguento comam
Grauisque uino; saepe praeclusae cibum
Tenuere fauces - in malis unum hoc tuis
Bonum est, Thyesta, quod mala ignoras tua.
Sed et hoc peribit. uerterit currus licet
785
Sibi ipse Titan obuium ducens iter
Tenebrisque facinus obruat taetrum nouis
Nox missa ab ortu tempore alieno grauis,
Tamen uidendum est. tota patefient mala.
Quo terrarum superumque potens,
790
Cuius ad ortus noctis opacae
Decus omne fugit, quo uertis iter
Medioque diem perdis Olympo?
Cur, Phoebe, tuos rapis aspectus?
Nondum serae nuntius horae
795
Nocturna uocat lumina Vesper;
Nondum Hesperiae flexura rotae
Iubet emeritos soluere currus;
Nondum in noctem uergente die
Tertia misit bucina signum:
800
Stupet ad subitae tempora cenae
Nondum fessis bubus arator.
Quid te aetherio pepulit cursu?
Quae causa tuos limite certo
Deiecit equos?
805
Numquid aperto carcere Ditis
Victi temptant bella Gigantes?
Numquid Tityos pectore fesso
Renouat ueteres saucius iras?
Num reiecto latus explicuit
810
Monte Typhoeus? numquid struitur
Via Phlegraeos alta per hostes
Et Thessalicum Thressa premitur
812bis
Pelion Ossa?
Solitae mundi periere uices?
Nihil occasus, nihil ortus erit?
815
Stupet Eoos assueta deo
Tradere frenos
Genetrix primae roscida lucis
Peruersa sui limina regni:
Nescit fessos tinguere currus
820
Nec fumantes sudore iubas
820bis
Mergere ponto.
Ipse insueto nouus hospitio
Sol Auroram uidet occiduus
Tenebrasque iubet surgere nondum
Nocte parata:
825
Non succedunt astra nec ullo
825bis
Micat igne polus,
Non Luna grauis digerit umbras.
Sed quidquid id est, utinam nox sit!
Trepidant, trepidant pectora magno
Percussa metu,
830
Ne fatali cuncta ruina
Quassata labent iterumque deos
Hominesque premat deforme chaos,
Iterum terras et mare cingens
Et uaga picti sidera mundi
834bis
Natura tegat.
835
Non aeternae facis exortu
Dux astrorum saecula ducens
Dabit aestatis brumaeque notas,
Non Phoebeis obuia flammis
Demet nocti Luna timores
840
Vincetque sui fratris habenas
Curuo breuius limite currens.
Ibit in unum congesta sinum
Turba deorum:
Hic qui sacris peruius astris
845
Secat obliquo tramite zonas,
Flectens longos signifer annos,
Lapsa uidebit sidera labens.
Hic qui nondum uere benigno
Reddit Zephyro uela tepenti
850
Aries praeceps ibit in undas,
Per quas pauidam uexerat Hellen.
Hic qui nitido Taurus cornu
Praefert Hyadas, secum Geminos
Trahet et curui bracchia Cancri.
855
Leo flammiferis aestibus ardens
Iterum e caelo cadet Herculeus,
Cadet in terras Virgo relictas
Iustaeque cadent pondera Librae
Secumque trahent Scorpion acrem.
860
Et qui neruo tenet Haemonio
Pinnata senex spicula Chiron,
Pigram referens hiemem gelidus
Cadet Aegoceros
865
Frangesque tuam, quisquis es, urnam;
Tecum excedent ultima caeli
866bis
Sidera Pisces,
Monstraque numquam perfusa mari
Merget condens omnia gurges.
Et qui medias diuidit Vrsas,
870
Fluminis instar lubricus Anguis
Magnoque minor iuncta Draconi
Frigida duro Cynosura gelu,
Custosque sui tardus plaustri
Iam non stabilis ruet Arctophylax.
875
Nos e tanto uisi populo
Digni, premeret quos euerso
Cardine mundus?
In nos aetas ultima uenit?
O nos dura sorte creatos,
880
Seu perdidimus solem miseri,
Siue expulimus!
Abeant questus, discede timor:
Vitae est auidus quisquis non uult
Mundo secum pereunte mori.
885
Aequalis astris gradior et cunctos super
Altum superbo uertice attingens polum.
Nunc decora regni teneo, nunc solium patris.
Dimitto superos: summa uotorum attigi.
Bene est, abunde est, iam sat est etiam mihi.
890
Sed cur satis sit? pergam et implebo patrem
Funere suorum. ne quid obstaret pudor,
Dies recessit: perge dum caelum uacat.
Vtinam quidem tenere fugientes deos
Possem, et coactos trahere, ut ultricem dapem
895
Omnes uiderent - quod sat est, uideat pater.
Etiam die nolente discutiam tibi
Tenebras, miseriae sub quibus latitant tuae.
Nimis diu conuiua securo iaces
Hilarique uultu; iam satis mensis datum est
900
Satisque Baccho: sobrio tanta ad mala
Opus est Thyeste. - Turba famularis, fores
Templi relaxa, festa patefiat domus.
Libet uidere, capita natorum intuens,
Quos det colores, uerba quae primus dolor
905
Effundat aut ut spiritu expulso stupens
Corpus rigescat. fructus hic operis mei est.
Miserum uidere nolo, sed dum fit miser.
Aperta multa tecta conlucent face.
Resupinus ipse purpurae atque auro incubat,
910
Vino grauatum fulciens laeua caput.
Eructat. o me caelitum excelsissimum,
Regumque regem! uota transcendi mea.
Satur est; capaci ducit argento merum -
Ne parce potu: restat etiamnunc cruor
915
Tot hostiarum; ueteris hunc Bacchi color
Abscondet - hoc, hoc mensa cludatur scypho.
Mixtum suorum sanguinem genitor bibat:
Meum bibisset. ecce, iam cantus ciet
Festasque uoces, nec satis menti imperat.
920
Pectora longis hebetata malis,
Iam sollicitas ponite curas.
Fugiat maeror fugiatque pauor,
Fugiat trepidi comes exilii
Tristis egestas
925
Rebusque grauis pudor afflictis:
Magis unde cadas quam quo refert.
Magnum, ex alto culmine lapsum
Stabilem in plano figere gressum;
Magnum, ingenti strage malorum
930
Pressum fracti pondera regni
Non inflexa ceruice pati,
Nec degenerem uictumque malis
Rectum impositas ferre ruinas.
Sed iam saeui nubila fati
935
Pelle ac miseri temporis omnes
935bis
Dimitte notas;
Redeant uultus ad laeta boni,
Veterem ex animo mitte Thyesten.
Proprium hoc miseros sequitur uitium,
Numquam rebus credere laetis:
940
Redeat felix fortuna licet,
Tamen afflictos gaudere piget.
Quid me reuocas festumque uetas
Celebrare diem, quid flere iubes,
Nulla surgens dolor ex causa?
945
Quis me prohibet flore decenti
Vincire comam, prohibet, prohibet?
Vernae capiti fluxere rosae,
Pingui madidus crinis amomo
Inter subitos stetit horrores,
950
Imber uultu nolente cadit,
Venit in medias uoces gemitus.
Maeror lacrimas amat assuetas,
Flendi miseris dira cupido est.
Libet infaustos mittere questus,
955
Libet et Tyrio saturas ostro
Rumpere uestes, ululare libet.
Mittit luctus signa futuri
Mens ante sui praesaga mali:
Instat nautis fera tempestas,
960
Cum sine uento tranquilla tument.
Quos tibi luctus quosue tumultus
961bis
Fingis, demens?
Credula praesta pectora fratri:
Iam, quidquid id est, uel sine causa
Vel sero times.
965
Nolo infelix, sed uagus intra
Terror oberrat, subitos fundunt
Oculi fletus, nec causa subest.
Dolor an metus est? an habet lacrimas
Magna uoluptas?
970
Festum diem, germane, consensu pari
Celebremus: hic est, sceptra qui firmet mea
Solidamque pacis alliget certae fidem.
Satias dapis me nec minus Bacchi tenet.
Augere cumulus hic uoluptatem potest,
975
Si cum meis gaudere felici datur.
Hic esse natos crede in amplexu patris.
Hic sunt eruntque; nulla pars prolis tuae
Tibi subtrahetur. ora quae exoptas dabo
Totumque turba iam sua implebo patrem.
980
Satiaberis, ne metue. nunc mixti meis
Iucunda mensae sacra iuuenilis colunt;
Sed accientur. poculum infuso cape
Gentile Baccho.
Capio fraternae dapis
Donum. paternis uina libentur deis,
985
Tunc hauriantur - sed quid hoc? nolunt manus
Parere, crescit pondus et dextram grauat;
Admotus ipsis Bacchus a labris fugit
Circaque rictus ore decepto fluit,
Et ipsa trepido mensa subsiluit solo.
990
Vix lucet ignis; ipse quin aether grauis
Inter diem noctemque desertus stupet.
Quid hoc? magis magisque concussi labant
Conuexa caeli; spissior densis coit
Caligo tenebris noxque se in noctem abdidit:
995
Fugit omne sidus. quidquid est, fratri precor
Natisque parcat, omnis in uile hoc caput
Abeat procella. Redde iam gnatos mihi!
Reddam, et tibi illos nullus eripiet dies.
Quis hic tumultus uiscera exagitat mea?
1000
Quid tremuit intus? sentio impatiens onus
Meumque gemitu non meo pectus gemit.
Adeste, nati, genitor infelix uocat,
Adeste. uisis fugiet hic uobis dolor. -
Vnde obloquuntur?
Expedi amplexus, pater;
1005
Venere. natos ecquid agnoscis tuos?
Agnosco fratrem. Sustines tantum nefas
Gestare, Tellus? non ad infernam Styga
Te nosque mergis rupta et ingenti uia
Ad chaos inane regna cum rege abripis?
1010
Non tota ab imo tecta conuellens solo
Vertis Mycenas? stare circa Tantalum
Vterque iam debuimus: hinc compagibus
Et hinc reuulsis, si quid infra Tartara est
Auosque nostros, hoc tuam immani sinu
1015
Demitte uallem, nosque defossos tege
Acheronte toto. noxiae supra caput
Animae uagentur nostrum et ardenti freto
Phlegethon harenas igneus totas agens
Exilia supra nostra uiolentus fluat -
1020
Immota tellus, pondus ignauum iaces?
Fugere superi.
Iam accipe hos potius libens
Diu expetitos: nulla per fratrem est mora;
Fruere, osculare, diuide amplexus tribus.
Hoc foedus? haec est gratia, haec fratris fides?
1025
Sic odia ponis? non peto, incolumis pater
Natos ut habeam; scelere quod saluo dari
Odioque possit, frater hoc fratrem rogo:
Sepelire liceat. redde quod cernas statim
Vri; nihil te genitor habiturus rogo,
1030
Sed perditurus.
Quidquid e natis tuis
Superest habes, quodcumque non superest habes.
Vtrumne saeuis pabulum alitibus iacent,
An beluis uorantur, an pascunt feras?
Epulatus ipse es impia natos dape.
1035
Hoc est deos quod puduit, hoc egit diem
Auersum in ortus. quas miser uoces dabo
Questusque quos? quae uerba sufficient mihi?
Abscisa cerno capita et auulsas manus
Et rupta fractis cruribus uestigia -
1040
Hoc est quod auidus capere non potuit pater.
Voluuntur intus uiscera et clusum nefas
Sine exitu luctatur et quaerit fugam:
Da, frater, ensem (sanguinis multum mei
Habet ille): ferro liberis detur uia.
1045
Negatur ensis? pectora inliso sonent
Contusa planctu - sustine, infelix, manum,
Parcamus umbris. tale quis uidit nefas?
Quis inhospitalis Caucasi rupem asperam
Heniochus habitans quisue Cecropiis metus
1050
Terris Procrustes? genitor en natos premo
Premorque natis - sceleris est aliquis modus.
Sceleri modus debetur ubi facias scelus,
Non ubi reponas. hoc quoque exiguum est mihi:
Ex uulnere ipso sanguinem calidum in tua
1055
Defundere ora debui, ut uiuentium
Biberes cruorem - uerba sunt irae data
Dum propero. ferro uulnera impresso dedi,
Cecidi ad aras, caede uotiua focos
Placaui, et artus, corpora exanima amputans,
1060
In parua carpsi frusta et haec feruentibus
Demersi aenis; illa lentis ignibus
Stillare iussi; membra neruosque abscidi
Viuentibus, gracilique traiectas ueru
Mugire fibras uidi et aggessi manu
1065
Mea ipse flammas - omnia haec melius pater
Fecisse potuit, cecidit in cassum dolor:
Scidit ore natos impio, sed nesciens,
Sed nescientes.
Clausa litoribus uagis
Audite maria, uos quoque audite hoc scelus,
1070
Quocumque, di, fugistis. audite inferi,
Audite terrae, Noxque Tartarea grauis
Et atra nube, uocibus nostris uaca
(Tibi sum relictus, sola tu miserum uides,
Tu quoque sine astris), uota non faciam improba.
1075
Pro me nihil precabor - et quid iam potest
Pro me esse? uobis uota prospicient mea.
Tu, summe caeli rector, aetheriae potens
Dominator aulae, nubibus totum horridis
Conuolue mundum, bella uentorum undique
1080
Committe et omni parte uiolentum intona,
Manuque non qua tecta et immeritas domos
Telo petis minore, sed qua montium
Tergemina moles cecidit et qui montibus
Stabant pares Gigantes, hac arma expedi
1085
Ignesque torque. uindica amissum diem,
Iaculare flammas, lumen ereptum polo
Fulminibus exple. causa, ne dubites diu,
Vtriusque mala sit; si minus, mala sit mea:
Me pete, trisulco flammeam telo facem
1090
Per pectus hoc transmitte - si gnatos pater
Humare et igni tradere extremo uolo,
Ego sum cremandus. si nihil superos mouet
Nullumque telis impios numen petit,
Aeterna nox permaneat et tenebris tegat
1095
Immensa longis scelera. nil, Titan, queror,
Si perseueras.
Nunc meas laudo manus,
Nunc parta uera est palma. perdideram scelus,
Nisi sic doleres. liberos nasci mihi
Nunc credo, castis nunc fidem reddi toris.
1100
Quid liberi meruere?
Quod fuerant tui.
Natos parenti
Fateor, et, quod me iuuat,
Certos.
Piorum praesides testor deos.
Quid? coniugales?
Scio quid queraris: scelere praerepto doles;
1105
Nec quod nefandas hauseris angit dapes:
Quod non pararis! fuerat hic animus tibi
Instruere similes inscio fratri cibos
Et adiuuante liberos matre aggredi
Similique leto sternere - hoc unum obstitit:
1110
Tuos putasti.
Vindices aderunt dei;
His puniendum uota te tradunt mea.
Te puniendum liberis trado tuis.