Iam fera Caesaribus Germania, totus ut orbis,
Victa potest flexo succubuisse genu,
Altaque uelentur fortasse Palatia sertis,
Turaque in igne sonent inficiantque diem,
5
Candidaque adducta collum percussa securi
Victima purpureo sanguine pulset humum,
Donaque amicorum templis promissa deorum
Reddere uictores Caesar uterque parent,
Et qui Caesareo iuuenes sub nomine crescunt,
10
Perpetuo terras ut domus illa regat.
Cumque bonis nuribus pro sospite Liuia nato
Munera det meritis, saepe datura, deis,
Et pariter matres et quae sine crimine castos
Perpetua seruant uirginitate focos;
15
Plebs pia cumque pia laetetur plebe senatus,
Paruaque cuius eram pars ego nuper eques.
Nos procul expulsos communia gaudia fallunt,
Famaque tam longe non nisi parua uenit.
Ergo omnis populus poterit spectare triumphos,
20
Cumque ducum titulis oppida capta leget,
Vinclaque captiua reges ceruice gerentes
Ante coronatos ire uidebit equos,
Et cernet uultus aliis pro tempore uersos,
Terribiles aliis immemoresque sui.
25
Quorum pars causas et res et nomina quaeret,
Pars referet, quamuis nouerit illa parum.
"Hic, qui Sidonio fulget sublimis in ostro,
Dux fuerat belli, proximus ille duci.
Hic, qui nunc in humo lumen miserabile fixit,
30
Non isto uultu, cum tulit arma, fuit.
Ille ferox et adhuc oculis hostilibus ardens
Hortator pugnae consiliumque fuit.
Perfidus hic nostros inclusit fraude locorum,
Squalida promissis qui tegit ora comis.
35
Illo, qui sequitur, dicunt mactata ministro
Saepe recusanti corpora capta deo.
Hic lacus, hi montes, haec tot castella, tot amnes
Plena ferae caedis, plena cruoris erant.
Drusus in his meruit quondam cognomina terris.
40
Quae bona progenies, digna parente, fuit.
Cornibus hic fractis uiridi male tectus ab ulua
Decolor ipse suo sanguine Rhenus erat.
Crinibus en etiam fertur Germania passis,
Et ducis inuicti sub pede maesta sedet,
45
Collaque Romanae praebens animosa securi
Vincula fert illa, qua tulit arma, manu."
Hos super in curru, Caesar, uictore ueheris
Purpureus populi rite per ora tui,
Quaque ibis, manibus circumplaudere tuorum,
50
Vndique iactato flore tegente uias.
Tempora Phoebea lauro cingetur "io"que
Miles "io" magna uoce "triumphe" canet.
Ipse sono plausuque simul fremituque canente
Quadriiugos cernes saepe resistere equos.
55
Inde petes arcem et delubra fauentia uotis,
Et dabitur merito laurea uota Ioui.
Haec ego summotus qua possum mente uidebo:
Erepti nobis ius habet illa loci:
Illa per immensas spatiatur libera terras,
60
In caelum celeri peruenit illa fuga;
Illa meos oculos mediam deducit in urbem,
Immunes tanti nec sinit esse boni;
Inuenietque animus, qua currus spectet eburnos;
Sic certe in patria per breue tempus ero.
65
Vera tamen capiet populus spectacula felix,
Laetaque erit praesens cum duce turba suo.
At mihi fingendo tantum longeque remotis
Auribus hic fructus percipiendus erit,
Atque procul Latio diuersum missus in orbem
70
Qui narret cupido, uix erit, ista mihi.
Is quoque iam serum referet ueteremque triumphum:
Quo tamen audiero tempore, laetus ero.
Illa dies ueniet, mea qua lugubria ponam,
Causaque priuata publica maior erit.