[Lemnias Hypsipyle, Bacchi genus, Aesone nato
Dicit, et in uerbis pars quota mentis erat.]
Litora Thessaliae reduci tetigisse carina
Diceris auratae uellere diues ouis
3
Gratulor incolumi, quantum sinis; hoc tamen ipsa
Debueram scripto certior esse tuo.
5
Nam ne pacta tibi praeter mea regna redires,
Cum cuperes, uentos non habuisse potes.
Quamlibet aduerso signetur epistula uento;
Hypsipyle missa digna salute fui.
Cur mihi fama prior de te quam littera uenit
10
Isse sacros Martis sub iuga panda boues,
Seminibus iactis segetes adolesse uirorum
Inque necem dextra non eguisse tua,
Peruigilem spolium pecudis seruasse draconem,
Rapta tamen forti uellera fulua manu?
15
Haec ego si possem timide credentibus "ista
Ipse mihi scripsit" dicere, quanta forem!
Quid queror officium lenti cessasse mariti?
Obsequium, maneo si tua, grande tuli.
Barbara narratur uenisse uenefica tecum,
20
In mihi promissi parte recepta tori.
Credula res amor est. Vtinam temeraria dicar
Criminibus falsis insimulasse uirum!
Nuper ab Haemoniis hospes mihi Thessalus oris
Venerat et tactum uix bene limen erat:
25
"Aesonides", dixi, quid agit meus?" Ille pudore
Haesit in opposita lumina fixus humo.
Protinus exilui tunicisque a pectore ruptis:
"Viuit? an, exclamo, me quoque fata uocant?
"Viuit" ait timidus; timidum iurare coegi;
30
Vix mihi teste deo credita uita tua est.
[Vtque animus rediit, tua facta requirere coepi.
Narrat aenipedes Martis arasse boues,
Vipereos dentes in humum pro semine iactos,
Et subito natos arma tulisse uiros;
35
Terrigenas populos ciuili Marte peremptos
Implesse aetatis fata diurna suae.
Deuictus serpens. Iterum, si uiuat Iason,
Quaerimus; alternant spesque timorque fidem.]
Singula dum narrat, studio cursuque loquendi
40
Detegit ingenio uulnera facta tuo.
Heu! ubi pacta fides? ubi conubialia iura
Faxque sub arsuros dignior ire rogos?
Non ego sum furto tibi cognita; pronuba Iuno
Adfuit et sertis tempora uinctus Hymen;
45
[At mihi nec Iuno, nec Hymen, sed tristis Erinys
Praetulit infaustas sanguinolenta faces.]
Quid mihi cum Minyis, quid cum Tritonide pinu?
Quid tibi cum patria, nauita Tiphy, mea?
Non erat hic aries uillo spectabilis aureo,
50
Nec senis Aeetae regia Lemnos erat.
Certa fui primo (sed me mala fata trahebant)
Hospita feminea pellere castra manu,
Lemniadesque uiros, nimium quoque, uincere norunt;
Milite tam forti uitta tuenda fuit.
55
Vrbe uirum ut uidi, tectoque animoque recepi.
Hic tibi bisque aestas bisque cucurrit hiemps.
Tertia messis erat, cum tu dare uela coactus
Implesti lacrimis talia uerba tuis:
"Abstrahor, Hypsipyle, sed (dent modo fata recursus!)
60
Vir tuus hinc abeo, uir tibi semper ero;
Quod tamen e nobis grauida celatur in aluo,
Viuat, et eiusdem simus uterque parens!"
Hactenus et lacrimis in falsa cadentibus ora
Cetera te memini non potuisse loqui.
65
Vltimus e sociis sacram conscendis in Argo.
Illa uolat; uentus concaua uela tenet;
[Caerula propulsae subducitur unda carinae;
Terra tibi, nobis aspiciuntur aquae.]
In latus omne patens turris circumspicit undas;
70
Huc feror et lacrimis osque sinusque madent.
Per lacrimas specto, cupidaeque fauentia menti
Longius adsueto lumina nostra uident.
Adde preces castas immixtaque uota timori,
Nunc quoque te saluo persoluenda mihi.
75
Vota ego persoluam? uotis Medea fruetur!
Cor dolet atque ira mixtus abundat amor.
Dona feram templis, uiuum quod Iasona perdo?
Hostia pro damnis concidat icta meis?
Non equidem secura fui semperque uerebar
80
Ne pater Argolica sumeret urbe nurum.
Argolidas timui; nocuit mihi barbara paelex.
Non exspectata uulnus ab hoste tuli.
Nec facie meritisque placet, sed carmina nouit
Diraque cantata pabula falce metit.
85
[Illa reluctantem cursu deducere Lunam
Nititur et tenebris abdere Solis equos;
Illa refrenat aquas obliquaque flumina sistit;
Illa loco siluas uiuaque saxa mouet;
Per tumulos errat passis discincta capillis
90
Certaque de tepidis colligit ossa rogis.
Deuouet absentis simulacraque cerea figit,
Et miserum tenuis in iecur urget acus,]
Et quae nescierim melius. Male quaeritur herbis
Moribus et forma conciliandus amor.
95
Hanc potes amplecti thalamoque relictus in uno
Impauidus somno nocte silente frui?
Scilicet ut tauros, ita te iuga ferre coegit,
Quaque feros anguis, te quoque mulcet ope.
Adde, quod ascribi factis procerumque tuisque
100
Se facit et titulo coniugis uxor obest.
Atque aliquis Peliae de partibus acta uenenis
Imputat et populum, qui sibi credat, habet:
"Non haec Aesonides, sed [filia] Phasias Aeetine
Aurea Phrixeae terga reuellit ouis."
105
Non probat Alcimede mater tua (consule matrem).
Non pater, a gelido cui uenit axe nurus;
Illa sibi Tanai Scythiaeque paludibus udae
Quaerat et a patria Phasidis usque uirum!
Mobilis Aesonide uernaque incertior aura,
110
Cur tua polliciti pondere uerba carent?
Vir meus hinc ieras, uir non meus inde redisti;
Sim reducis coniunx, sicut euntis eram!
Si te nobilitas generosaque nomina tangunt,
En, ego Minoo nata Thoante feror.
115
Bacchus auus; Bacchi coniunx redimita corona
Praeradiat stellis signa minora suis.
Dos tibi Lemnos erit, terra ingeniosa colenti;
Me quoque dotales inter habere potes.
Nunc etiam peperi; gratare ambobus, Iason.
120
Dulce mihi grauidae fecerat auctor onus.
Felix in numero quoque sum prolemque gemellam,
Pignora Lucina bina fauente dedi.
Si quaeris cui sint similes, cognosceris illis;
Fallere non norunt; cetera patris habent,
125
Legatos quos paene dedi pro matre ferendos;
Sed tenuit coeptas saeua nouerca uias.
Medeam timui; plus est Medea nouerca;
Medeae faciunt ad scelus omne manus.
Spargere quae fratris potuit lacerata per agros
130
Corpora, pignoribus parceret illa meis?
Hanc, hanc, o demens Colchisque ablate uenenis,
Diceris Hypsipyles praeposuisse toro!
Turpiter illa uirum cognouit adultera uirgo;
Me tibi teque mihi taeda pudica dedit.
135
Prodidit illa patrem; rapui de caede Thoanta.
Deseruit Colchos; me mea Lemnos habet.
Quid refert, scelerata piam si uincet et ipso
Crimine dotata est emeruitque uirum?
Lemniadum facinus culpo, non miror, Iason;
140
Quamlibet infirmis ipse dat arma dolor.
Dic age, si uentis, ut oportuit, actus iniquis
Intrasses portus tuque comesque meos
Obuiaque exissem fetu comitante gemello,
Hiscere nonne tibi terra roganda fuit?
145
Quo uultu natos, quo me, scelerate, uideres?
Perfidiae pretio qua nece dignus eras?
Ipse quidem per me tutus sospesque fuisses,
Non quia tu dignus, sed quia mitis ego;
Paelicis ipsa meos implessem sanguine uultus,
150
Quosque ueneficiis abstulit illa suis.
Medeae Medea forem. Quodsi quid ab alto
Iustus adest uotis Iuppiter ille meis,
Quod gemit Hypsipyle, lecti quoque subnuba nostri
Maereat et leges sentiat ipsa suas,
155
Vtque ego destituor coniunx materque duorum,
A totidem natis orba sit aque uiro;
Nec male parta diu teneat peiusque relinquat;
Exulet et toto quaerat in orbe fugam.
Quam fratri germana fuit miseroque parenti
160
Filia, tam natis, tam sit acerba uiro;
Cum mare, cum terras consumpserit, aera temptet:
Erret inops, exspes, caede cruenta sua.
Haec ego, coniugio fraudata Thoantias oro.
Viuite deuoto nuptaque uirque toro!