Intactis opulentior

Thesauris Arabum et diuitis Indiae

Caementis licet occupes

Terrenum omne tuis et mare publicum:

5

Si figit adamantinos

Summis uerticibus dira Necessitas

Clauos, non animum metu,

Non mortis laqueis expedies caput.

Campestres melius Scythae,

10

Quorum plaustra uagas rite trahunt domos,

Viuunt et rigidi Getae,

Inmetata quibus iugera liberas

Fruges et Cererem ferunt

Nec cultura placet longior annua

15

Defunctumque laboribus

Aequali recreat sorte uicarius.

Illic matre carentibus

Priuignis mulier temperat innocens

Nec dotata regit uirum

20

Coniunx nec nitido fidit adultero;

Dos est magna parentium

Virtus et metuens alterius uiri

Certo foedere castitas,

Et peccare nefas, aut pretium est mori.

25

O quisquis uolet inpias

Caedis et rabiem tollere ciuicam,

Si quaeret pater urbium

Subscribi statuis, indomitam audeat

Refrenare licentiam,

30

Clarus postgenitis, quatenus, heu nefas,

Virtutem incolumem odimus,

Sublatam ex oculis quaerimus inuidi.

Quid tristes querimoniae,

Si non supplicio culpa reciditur,

35

Quid leges sine moribus

Vanae proficiunt, si neque feruidis

Pars inclusa caloribus

Mundi nec Boreae finitimum latus

Durataeque solo niues

40

Mercatorem abigunt, horrida callidi

Vincunt aequora nauitae,

Magnum pauperies opprobrium iubet

Quiduis et facere et pati

Virtutisque uiam deserit arduae?

45

Vel nos in Capitolium,

Quo clamor uocat et turba fauentium,

Vel nos in mare proximum

Gemmas et lapides aurum et inutile,

Summi materiem mali,

50

Mittamus, scelerum si bene paenitet.

Eradenda cupidinis

Praui sunt elementa et tenerae nimis

Mentes asperioribus

Formandae studiis. nescit equo rudis

55

Haerere ingenuus puer

Venarique timet, ludere doctior,

Seu Graeco iubeas trocho

Seu malis uetita legibus alea,

Cum periura patris fides

60

Consortem socium fallat et hospites

Indignoque pecuniam

Heredi properet. scilicet inprobae

Crescunt diuitiae, tamen

Curtae nescio quid semper abest rei.