Sidera deinde canit, segetes et dona Lyaei
Et pecorum cultus, Hyblaei mella saporis.
Principio breuiter uentura uolumina dixit.
Intercidit opus coepitque referre secunda.
5
Arma uirumque canit mira uirtute potentem,
Iunonisque odio disiectas aequore puppes,
Hospitium Didus, classem sociosque receptos,
Vtque epulas inter casus regina requirat.
Conticuere omnes. Infandos ille labores
10
Deceptamque dolis Troiam patriaeque ruinas
Et casus Priami docet et flagrantia regna,
Ignibus e mediis raptum deque hoste parentem
Postquam res Asiae deceptaque Pergama dixit,
Tum, Polydore, tuos tumulos, tum Gnosia regna,
15
Andromachen Helenumque et uasta mole Cyclopas
Amissumque patrem Siculis narrauit in oris.
At regina graui Veneris iam carpitur igni.
Venatusque petit. capitur uenatibus ipsa
Et taedas, Hymenaee, tuas ad funera uertit,
20
Postquam Anchisiades fatorum est iussa secutus
Interea Aeneas pelagus iam classe tenebat.
Ludorumque patris tumulum celebrabat honore.
Puppibus ambustis fundauit moenia Acestae
Destituitque ratem media Palinurus in unda.
25
Sic lacrimans tandem Cumarum adlabitur oris
Descenditque domus Ditis comitante Sibylla.
Agnoscit Troas caesos, agnoscit Achiuos,
Et docet Anchises uenturam ad sidera prolem.
Tu quoque litoribus famam, Caieta, dedisti.
30
Impetrat Aeneas Latium regnumque Latini,
Foedus agens. saeuit Iuno bellumque lacessit
Finitimosque uiros Turnumque in proelia mittit.
Vt belli signum Turnus Mezentiaque arma
Conciuitque duces, tum moenia Pallantea
35
Aeneas adit Euandri socia agmina quaerens.
Arma Venus portat proprio Vulcania nato.
Atque ea diuersa dum parte. hic diua Cybebe
Puppes esse suas Nympharum numina iussit.
Euryali et Nisi caedes et fata canuntur,
40
Fecerit inclusus castris quae funera Turnus.
Panditur interea caelum coetusque deorum.
Iam redit Aeneas et Pallas sternitur acer.
Eripuit Iuno Turnum, Lausoque parentem
Adiecit comitem mortis Cythereia proles.
45
Oceano interea surgens Aurora uidebat
Mezenti ducis exuuias caesosque sodales
Et Latium proceres Diomedis dicta referre,
Tum qualis pugnae succedat Etrusca Camilla.
Turnus ut infractos hos uidit et undique caesos,
50
Vltro Anchisiaden bello per foedera poscit;
Quae Iuturna parat conuellere; set tamen armis
Occidit et pactum liquit cum coniuge regnum.