Si domini templum supplex peccator adisti,
Immo et custodem templi populique magistrum,
Quot sunt hic homines, tot Christi altaria uises:
Sed si conlatis iuuat indulgere loquellis,
5
Hic habitat tuus ille hospes, mea uiscera, Thesbon,
Cui fratrum ad requiem frondosae uitis in antro
Herbida caespitibus sunt structa sedilia uiuis.
Dic igitur, Salmon, quae rerum nunc tibi sors est,
Quis patriae status est, quid te delectat in illa?
10
Namque agris opibusque hominum terraeque colonis
Nunc primum inlaesae turbato foedere <pacis>
Barbarus incumbit: nec longa <in> saecula uitae
Nunc prosunt structae solido de marmore uillae
Absumptaeque omnes uana in proscaenia rupes.
15
At uero interior pestis bellumque profundum
Olim nos densa telorum nube fatigat
Saeuior et tanto <est quanto> est occultior hostis.
Et tamen heu si quid uastauit Sarmata, si quid
Vandalus incendit ueloxque abduxit Alanus,
20
Ambiguis spebus licet et conatibus aegris
Nitimur in quandam speciem reparare priorum.
Illa autem nostro quae sunt amissa periclo
Neclegimus longoque situ squalescere mentis
Ignaui patimur subiectaque colla catenis
25
Dedimus et manicis peccati praeda ligamur.
Ac prius est uitem purgare, abscidere sentes
Conuulsamue forem aut fractam renouare fenestram
Quem latos campos animae et praetoria cordis
Excolere et captae conlapsum mentis honorem.
30
Nil gladius, nil dira fames, nil denique morbi
Egerent: fuimus qui, nunc semper sumus isdem
Sub uitiis nullo culparum fine manentes.
Qui prius in noctem prandebat, nunc quoque potans
Continuat soles nullo discrimine lychnis.
35
Moechus erat Pedius: moechatur, durat in isdem
Leprae dum furuis; liuebat Polio: liuet;
Albus, cunctorum quondam captator honorum,
Orbis in excidio minus ambitione laborat?
Nil sanctum nobis nisi quaestus et illud honestum est,
40
Vtile quod fuerit, uitiisque uocabula recti
Indimus et parci cognomen sumit auarus.
At qui confessis uitiis et crimine aperto
Non potuere capi - uirtutis imagine ducti
Altius occulti fouerant uulneris ulcus -
45
Hos terrena trahit sapientia nescia ueri
Et miseros idem, qui decipit, incitat error.
Inquirunt causas rerum astrorumque meatus,
Quae sit forma poli, cur longo flumina cursu
Non pereant, latus iaceat quo limite pontus,
50
Quaeque deo tantum sunt nota, recondita cunctis
Scire uolunt heu pro<que> nefas et scire uidentur.
Ista quidem, Salmon, sunt nostri crimina sexus;
Sed leuis est uestra uitiorum morbus in urbe,
Si non feminei magis exarsere furores.
55
Ante diem, Thesbon, tenebris nox umida condet,
Quam possim mores huius percurrere turbae,
Quae, cum lege dei uiuant sub lege uirorum,
Pro pudor haud umquam sine nostro crimine peccant.
Nam nisi deliciis faciles traheremur earum,
60
Haut illas uitiis uellemus uiuere nostris;
Nec rigides auro uestes nec uellera Serum
Nec lapides, toto quos fert mercator ab orbe,
Fundorum pretiis emerent. suspiria maesti
Iungimus et uanas non est pudor addere curas,
65
Si grauis ignotis processit Lesbia gemmis
Et decies Passina nouo radiauit in ostro.
Iam si mutatis studeant occurrere formis
Atque uiris alios aliosque opponere uultus,
Nonne error noster? quid agant in corpore casto
70
Cerussa et minium centumque uenena colorum?
Mentis honor morumque decus sunt uincula sancti
Coniugii; si forma placet, uenientibus annis
Cedet amor: sola est senium quae nescit honestes.
Iam quod perpetuis discursibus omnia lustrant,
75
Quod pascunt, quod multa gerent, quod multa locuntur,
Non uitium nostrum est? Paulo et Solomone relicto
Aut Maro cantatur Phoenissa aut Naso Corinna.
Nonne cauis distent penetralia nostra theatris?
Accipiant plausus lyra Flacci et scaena Marulli.
80
Nos horum, nos causa sumus, nos turpiter istis
Nutrimenta damus flammis - culpetur honesti
Inproba nupta uiri nummo decerpere nummum? -
Nam sicut speculo referunt accepta tenaci
Ingenio similes morisque exempla secuntur.
85
Cur solida infelix damnatur femina culpa,
Cum placeat stolido coniunx uitiosa marito?
Vnus ubique hostis diffuso turbine saeuit:
Nec mirum est uinci belli terrore subactos.
Quod si correcti sanum saperemus et atris
90
Libera mens nebulis Christo purgata pateret,
Si falcem uerbi cordi inprimeremus et illinc
Vellemus ueterum uitiorum abscidere nodos,
Aduersus Christi famulos uis nulla ualeret,
Nec nos Riphaei prosterneret † omnia bellum,
95
Et qui nunc nostra grassantur clade superbi
Attamen in uestro populo non rara bonorum
Turba uiget multosque pios ecclesia nutrit.
Sunt plane insontes multi, pater optime, quorum
Esse uelim similis, nec desunt [solatia uitae],
100
Quos ad uictrices det sexus uterque coronas.
Ac si quid patriam commendat, si quid in illa est,
Quod iuuet, hoc unum est, haec sunt solacia uitae.
Nunc age, care pater, cupido mihi fare uicissim,
Qua te digna satis requies susceperit, ex quo
105
Te corde hinc gestans abii <ad> Tecumque resedi.
Non equidem inuitus recolam mea gaudia, Salmon,
Nec te tantorum indicio fraudabo bonorum:
Sed iam conclusi nos admonet hora diei
Surgere et ad sacros sanctorum occurrere coetus.
110
Crastina lux uerbis accedet libera nostris.