Ecce dies nobis anno reuoluta peracto
Illustrem reuehit Felicis nomine lucem.
Tempus erat laetis modo promere gaudia uerbis,
Anxia si laetas paterentur tempora uoces.
5
Sed tamen ista dies licet inter proelia nobis
Laetitiae pacisque dies erit; horrida longe
Bella fremant, nostris pax libera mentibus adsit.
Laetitiae dulcem non obliuiscitur usum
Mens assueta piis sua soluere pectora uotis
10
Et domino festis caste gaudere diebus.
Quare importunam quamuis sub tempore maesto
Pellite tristitiam; bona gaudia, dulcia uerba,
Omne pium laetumque die Felicis amemus,
Natali sine fine die, quia natus in ista est
15
Perpetuis Felix saeclis, qua corporis aeuum
Functus ad aeternam migrauit in aethera uitam.
Ergo metus abeant tristes redeantque refectis
Gaudia pectoribus; fugiant decet omnia sanctum
Maesta diem, tanti quem gloria confessoris
20
Insignem cunctis per tempora tota diebus
Elucere facit populisque frequentibus ornat.
Hunc ego, si Geticis agerem male subditus armis,
Inter et inmites celebrarem laetus Alanos,
Et si multiiugae premerent mea colla catenae,
25
Captiuis animum membris non iungeret hostis,
Pectore non uincto calcaret triste superba
Seruitium pietas. licet inter barbara uincla
Liber amor placitis caneret mea uota loquellis.
Nunc igitur quamuis uarias uaga fama per oras
30
Terrificis pauidas feriat rumoribus aures,
Nos tamen in domino stabilis fiducia Christo
Roboret et recto fixis pede mentibus armet,
Nec pauor ater in hanc obducat nubila lucem,
Quam deus aetherio Felicis honore serenat.
35
Legifer ut quondam Pharii tellure tyranni
Pascha sacrum Moyses prima sub lege dicauit
Sanctaque tunc Iudaea, domo licet impius illos
Maturare fugam ualida ui cogeret hostis,
Libertate tamen deuoti pectoris audax
40
Nec turbante metu iussum sollemne reliquit,
Sed trepidans fugiensque licet diuina peregit
Festa, salutifero laetis epulatus in agno
Coetibus et ficto Christi iam sanguine uictor,
Duxit ouans laetas uicto Pharaone choreas
45
(Inde fugae memores etiam nunc azyma sumunt
Iudaei solo retinentes nomine gentem,
Infermentatis pulsi quia panibus olim
Aegypto fecere fugam; paribus modo signis
Per patrios, sed iam per inania sabbata, ritus
50
Antiqui recolunt uestigia grata timoris;
Nam frustra ueterem uacua sub imagine legem
Exercent, uerum nobis quia pascha repleuit
Vnus pro cunctis patri datus hostia Christus,
Et quia corpus adest uitae, perit umbra figurae):
55
Sic igitur modo nos turbato in tempore laeti,
Mente pia festum dilecti martyris omnes
Collatis hilarae studiis pietatis agamus.
Forte magis pietas nobis dabit ista salutem,
Si nostras ideo libeat deponere curas,
60
Vt confessori laetantia corda feramus,
Cuius honore deus gaudet, quia martyr honorem
Contempsit proprium domini pro nomine Christi,
Vilior ipse sibi, ut Christo pretiosior esset.
Propterea tali placeat gaudere patrono
65
Natalemque diem sopiti pace beata
Martyris expositis laetantes ducere curis.
Hoc quoque deuotis aderit, si fortior extet
Nunc ad laetitiam affectus quam causa timoris
Ad consternandas obducto pectore mentes.
70
Credite non armis neque uiribus esse timendos
Allophylum populos, quos propter crimina nostra
Offensi mouet ira dei, ut formidine mortis
Excitet ad curam uitae torpentia corda
Ergo deum mitem saeuo timeamus in hoste,
75
Absit ut hoste metus, quem formidare meremur
Non metuendo deum; placida quem pace remissi
Neglegimus saltem ui compellente tremamus,
Placemus maerore humiles quem laeta ferentem
Spernimus ex ipsa mox prosperitate superbi.
80
Prisca retractemus sanctorum exempla parentum,
Qui merita immissis tolerantes uerbera bellis,
Non armis sibi nec muris capienda putabant
Praesidia. humanis opibus sperare salutem
Nulla salus. nec enim mortem mortalia pellent.
85
Ergo quibus curae tempus sit cura precandi
Caelestem dominum, quo maesta aut laeta parantur,
Qui solus praestare potest dicione superna,
Rursus ut exactis renouentur gaudia curis.
Hoc etenim regit et uariat deus arbiter usu
90
Res hominum, ut semper succedant nubila sudis
Atque iterum fugiant imbres redeunte sereno.
Quanta precum uirtus, quae sit medicina parenti
Flere deo, doceat luctu seruata Nineue
Et senis impensa Moysi prece uictus Amalec
95
Et maledictus Aman sanctae prece perditus Esther,
Qui bene poenarum uersa uice quae mala sanctis
Miscuerat solus bibit impius et cruce iusta,
Quam famulo domini praefixerat, ipse pependit.
Ergo fides innixa deo trepidantia firmet
100
Pectora et in maesto securum tempore tempus
Praesumat confisa deo, quia non metuendi
Causa timere deum, quem quisquis non timet unum
Omnia iure timet. fidant legionibus illi
Perfugioque parent reparatis moenia muris,
105
Nulla salutiferi quibus est fiducia Christi;
Nos crucis inuictae signum et confessio munit,
Armatique deo mentem non quaerimus arma
Corporis; et quamquam membris uideamur inermes,
Arma tamen gerimus, quibus et sub pace serena
110
Contra incorporeos animis decernimus hostes.
Nunc opus adiutore deo, solusque timendus,
Quo sine et arma cadunt, per quem firmantur et arma;
Ipse intra muros turris tibi, qui sine muris
Murus erit. recolamus abhinc signata sacratis
115
Gesta patrum libris, et perspice qui potiore
Praesidio fuerint, quos urbs circumdata magnis
Absque deo muris an quos sine moenibus urbis
Vallabat socio uirtus diuina fauore.
Illam dico urbem quam perdidit acer Iesus,
120
Mutatus proprium uirtutis nomine nomen,
Quam non militiae solito de more subegit,
Vt solitum est, longa dux obsidione laborans;
Verum ope diuina sacra per mysteria uibrans
Tela nec exercens tacitis exercitus armis
125
Lustrauit cessante manu septemque diebus
Septenos iterans sibi circa moenia gyros.
Obtinuit captos numeri uirtute potentis
Atque sacerdotum lituis clangore tremendo
Fulmineos superae tonitrus imitantibus irae.
130
Tunc qui diuitiis populus fidebat et urbe,
Interiit mixtis inter sua tecta sepulchris.
Sola Rahab meretrix, castam quae gessit iniqua
Gente fidem, non freta suis euadere muris,
Sed pietate dei meritum pietatis adepta est,
135
Qua famulis domini tuto fuit hospita tecto
Celatisque pie ciues illusit iniquos,
Fraude bona fallas, animo mentita fideli.
Hospitibus quia fida piis, infida profanis
Ciuibus extiterat, uitam patriamque domumque
140
Praelato contempta deo mos cuncta benigno
Repperit in domino; quae si posuisset in urbe
Praesidium, patriis cecidisset mixta ruinis
Indefensa deo; meretrix sed mystica Christum
Prouida pollutas empturum sanguine gentes,
145
Puniceo proprium signauit uellere tectum
Excepitque suam patria pereunte salutem,
Significans illos mundo labente tegendos,
Quos crucis inuictae signat cruor. hinc cape quantum
Ipse cruor ualeat, cuius saluabat imago.
150
Semper in omne bonum ualuit confidere Christo,
Credere cuncta deo uirtutum, ponere solum
Omnia summa deum; talis super omnia semper
Arma fides ualuit; tali puer ille pusillus
Robore grandis erat, qui spretis fortior armis
155
Perculit armatum silicis uirtute gigantem.
Arma fide semper, numquam cognouimus armis
Indiguisse fidem. rupit mare uirga fidelis,
Quod uacua arma fide cum principe mersit iniquo.
Femineas quoque personas uirtute uirili
160
Induit alma fides, mulier qua sancta peremit
Terribilem Sisaram transfixum tempora palo;
Terrentem magnos late populos Holofernem
Arte pudicitiae deceptum callida Iudith
Risit, in impuro quae non polluta cubili
165
Barbara truncato uictrix duce castra fugauit.
Nuda fides armata deo est; uirtute fidei
Fortior Ezechias paucis quam milibus ille
Sennacherib, cuius Babylon et opima Nineue
Regnum erat. Assyrias uires et Medica regna
170
Mouerat et magnis legionibus omnia circum
Regna terens sacram domini tendebat ad urbem
Atque unam tota bellorum mole petebat.
Dum parat hoc bellis retinentibus impia uota
Impediente deo, praemisit scripta superbis
175
Dura minis, quae sumpta dolens altaria coram
Intulit Ezechias domino, lacrimisque profusis
Dum recitat fera uerba lauans prostratus et orans
Atrata cum plebe, deum permouit, et una
Tam grauis exitii uictor prece perculit absens
180
Assyrios pugnante deo, compendia tanta
Promeritus, ne nosset eum quem uinceret hostem.
Nam post Ezechiae querulos trans sidera fletus
Et de corde humili missas super astra querellas
Voce pia impulsis summi patris auribus, altae
185
Vt patuere fores caeli, delabitur ales
Angelus halantem qua labitur aera ducens,
Armatus uerbi gladio ferit impia castra
Et sopitorum taciturna strage triumphans
Centum octoginta dedit uno milia leto,
190
Et nox una fuit tam magni conscia belli.
Mane minax rex surgit adhuc, et mox miser armis
Milite deleto uacuis fugit agmine raro,
Ezechiam fugiens alio procul orbe diremptum,
Cui modo praesenti fuerat sua uincla minatus.
195
Tunc uelut Ezechiae fuit interuentor Esaias,
Ad dominum nobis isto sit tempore Felix.
Iactemus nostras et transfundamus in istum
Curas atque metus. leuis illi sarcina nostrum
Pondus erit, quia quod paruis onus hoc leue magnis.
200
Sic deus ipse hominum gessit peccata nec hausit,
Et mortem passus non pertulit in cruce culpam.
Perdidit ille meam repararet ut in cruce uitam;
Ille reus factus, ne sim reus; inter iniquos
Condemnatus obit, nos ut discernat iniquis.
205
Morte pia dominus mihi mortuus, ut sibi uiuam
Et merear semper uiuentis uiuere uitam.
Sic potiora eius uenerando in corpore membra
Martyres, e quibus est insigni robore Felix
Inter diuini capitis sacra lumina fulgens,
210
Iure deo ualidi, quia Christo proxima passi.
Concurramus ad hunc spe conspirante patronum;
Suscipiet nostras placida pietate querellas,
Et dum natalem ipsius celebramus ouantes,
Ille preces nostras meritis pius adseret altis
215
Inque uicem flebit nobis, quia mente dicata
Nos laetamur ei. non est cura haec noua sanctis
Exorare deum pro peccatoribus aegris
Vique boni meriti meritum superare sinistrum.
Si legimus Moysen populo peccante precatum
220
Extinxisse graues aeterni uindicis iras,
Et cum Pentapolim perfunderet igneus imber,
Exiguam Segor Sodomis discernit iniquis
Lot fugiens castaque potens prece liberat urbem
Electamque domo sumit, quia sede pudica
225
Integer incestae permanserat incola terrae,
Permixtus Sodomae tectis sed moribus exter.
Quid loquar Eliae precibus clusum atque reclusum
Caelum et sanctiloquo sublimis in ore prophetae
Terrarum mansisse famem, rediisse salutem?
230
Vt quondam hos habuit uetus aetas, sic modo nostra
Felicem sortita salus petat omne quod audet
Quodque cupit tali speret confisa patrono.
Sancte deo dilecte, dei tu dextera, Felix,
Esto, precor, nobis tu munitissima turris.
235
Nam deus Abraham deus est tuus et deus Isac
Et deus Israel tuus est deus; ille Rubentis
Diuisor pelagi et dulcator fontis amari,
Ille dator mannae caelo, dator ortygis austro
Et sitientis humi percussa rupe rigator,
240
Ipse tuus deus est, qui per deserta sequentem
Praecessit populum et praetentam nocte dieque
Temporis alterna mutauit lege columnam
Quique quater denos inter deserta per annos,
Angelico plebem de caelis pane cibauit
245
Et rupta in fluuios sitientem cote refecit.
Posce, precor, placidum nostris accedere Christum
Partibus; ipse tuus deus est, quo fortis Iesus
Stare suis iussit solem lunamque triumphis,
Et tibi cum dominus Romani prospera regni
250
Adnuerit, famulis elementis praecipe, Felix,
Ad nostrum seruire bonum; procedat et astris
Stantibus aucta dies; stet sol tibi lunaque concors
Haereat obfixo suspendens sidera cursu,
Dum Romana suum capiat uictoria finem.
255
Sicut in Assyria Daniel Babylone leones
Effusa domuit uictor prece, sic tibi, Felix,
Effera barbaries Christo frangente dometur
Et tua captiui iaceant uestigia circum.
Sic aliquando ferae circum iacuere prophetam
260
Orantisque pedes linguis mulsere benignis,
Naturam mutante deo, ut damnaret acerba
Mente feros homines humana pace ferarum.
Sic et crudelem confudit flamma tyrannum
Sanctis spectantem pueris seruire caminos
265
Atque suos cantare reos, ardere ministros.
Quonam se miseri poterunt defendere reges,
Qui tam degeneres humanae mentis in illos
Saeuierint, quibus et feritas et flamma pepercit?
Sed uelut aeternos pueris recinentibus hymnos
270
Roscidus accensos discussit spiritus ignes,
Sic nobis placido Felicis gratia flatu
Aspirante deo bellorum temperet ignes
Ortaque Romuleis reprimens incendia terris
Sollicitos placida iam pace refrigeret aestus
275
Fessaque restinctis absoluat pectora curis.
Sed cur insipiens, tamquam tibi sim rudis hospes
Oblitusque tui, ueterum te posco parentum
Exemplis, ut opem tribuas in rebus egenis,
Quam tibi dante deo facies tu cedere nobis?
280
Sat mihi sunt, Felix, uirtutum exempla tuarum,
Nec tibi pauperior Christus caelestia fundit
Munera quam patribus, quorum generosa propago es.
Nam patriarcharum, Felix, et filius aeque
Stirpis apostolicae es, tanti non degener heres
285
Seminis; ut sanctae legis simul atque fidei
Confessor patriis uirtutibus aemula sanctus
Signa geris, nec, si species operum tibi dispar,
Non similis uirtus; diuersa est gratia uobis,
Gloria par, quoniam sanctis fons omnibus unus
290
Et regnum commune dei; non una prophetis
Martyribusque sacris opera, ut diuersa fuerunt
Tempora, nec coeunt signis distantia causis
Gesta; dei per dona sibi caelestia distant
Aequales meritis. si non eadem omnia Felix
295
Quae Daniel gessit uel pertulit et lacus istum
Non habuit nec terribiles cinxere leones:
Nec Daniel eadem pro nomine passus erili est,
Verbera uincla metus et noctem carceris atri,
Quae Felix horrenda tulit. qui rostra ferarum
300
Clausit adoranti faciens mansueta prophetae,
Qui fecit gelidos pueris orantibus ignes
Vmidaque in mediis dedit indumenta caminis,
Ipse dedit celso Felicem iure potentem
Pestiferis Satanae legionibus imperitare,
305
In quibus iste feras omnes compescit et ignes.
Nam quae non serpens, quae non hac belua turba est?
Denique de multis unum loquar, ut sit ab uno
Discere daemoniis sensus constare ferinos.
Quidam homo, non longum tempus, tam prodigiali
310
Daemone distentus fuit, ut iam non modo notos
Ille cibos hominum, uel si congesta daretur
Multa mensa dape, in facili consumeret haustu,
Verum et gallinas habitantum limine raptas,
Mox ut sustulerat, rabido discerperet ore
315
Et pluma incoctas non suffocante uoraret.
Quin et funeream saniem sitiebat et ossa
Lambebat, pecudum proiecta cadauera mandens,
Obscenus conuiua canum. hic modo daemone tanto
Sobrius ecce procul conductum exercet agellum
320
Et curante deo sancta Felicis in aula
Redditus ipse sibi claro satis indice monstrat
Felicem meritis et Christi nomine fortem
Immanes domitare feras et uincere flammas.
Dicite qui testes operum Felicis adestis,
325
Nonne feras ignesque domat, cum daemonas urget,
Qui uitiis animas et morbis corpora frangunt,
Qui desideriis hominem flammantibus urunt
Peccatisque uorant? istos cruciansque fugansque
Nonne feras ignesque domat? fremit igneus ultor
330
Agminis igniferi Felix flammamque nocentem
Opprimit igne dei; tenebrarum uincitur ignis
Luminis igne pio; daemon fugit, et deus intrat;
Et fit homo bene uersa domus, felicior aula,
Possessore deo taetrum infitiata colonum.
335
Candidus et medicans ignis deus; hoc meus igne
Feruet, ut incensum restinguat daemona, Felix
Laxatumque hominem flagrante refrigeret hoste.
Mira manus et uirga potens et celsa potestas
Intra unum mixtis inimico foedere corpus
340
Spiritibus Felix interuenit inter operta
Pectoris et tenues dirimit subtilior auras,
Daemone discernens animam, quo libera pulso
Mens hominem recipit. par hoc operi est opus illi,
Quo merram tristem sacri dulcedine ligni
345
In populi potus crucis immutauit imago.
Sic Felix pietate potens, quia nobilis altae
Confessor crucis est, ipsum quasi tristia merrae
Pocla hominem mutat. qui nunc inflatus acerbo
Daemone uipereum per spumea labra saporem,
350
Concussu laterum et singultu gutturis ampli
Saepius assiliens flatus ructabat amaros,
Iam totus uel solus homo in sua iura reuersus
Dulce sapit, sanum spirat placidumque profatur.
Ergo et Felicem uirtutis dextera cingit.
355
Inde potens uarias tenebrosi principis artes
Deuorat ut magicos Moseia uirga dracones.
Cernimus ecce pares domini caelestis adesse
Ad meritum Felicis opes, operum quoque formas
Congruere et quaecumque patres in corpore sancti
360
Ediderint documenta dei sine corpore uiuum
In Christo Felicem agere insignique potentem
Mente animam, positi dum corporis ossa quiescunt,
Ante diem reditus claris praetendere signis,
Qualem pro meritis sit gestatura coronam,
365
Cum steterit toto rediuiuus corpore Felix.
Omnes quisque suo radiabunt lumine sancti
Dissimili fulgore pares nec iudice Christo
Alter in alterius meriti dispendia crescent;
Christus erit cunctis regnum lux uita corona.
370
Cernite distinctos actu sed honore iugatos
Testamentorum ueterisque nouique magistros,
In quibus una dedit geminas sapientia leges.
Atque ita uirtutes uarias par gloria pensat.
Non Petrus irrupit uirga mare, sed neque Moyses
375
Aequoris incessit liquido; tamen unus utrique
Fulget honos, unus quoniam fuit auctor utrique
Scindere aquas uirga, pedibus calcare fluenta,
Qui deus est ueterum in sanctis, deus ipse nouorum;
Quo data lex domino est, ex ipso gratia uenit;
380
Ille deus Danielis et ille trium puerorum
Felicis deus ipse deus nec se minor ipse est
In sancto Felice deus, per quem bona dona
Et medicas exercet opes terraque marique.
Omni namque die testes sumus undique crebris
385
Coetibus aut sanos gratantia reddere uota
Aut aegros uarias petere ac sentire medellas.
Cernimus et multos peregrino a litore uectos
Ante sacram sancti prostratos martyris aulam,
Dum referunt grates, tolerata referre pericla,
390
Testantes ualidis collisa naue procellis
Se raptos miserante deo Felicis et ipsa
Educente manu maris emersisse profundo
Et desperatam placidos cepisse salutem,
Felicis meritis et aquas et cedere flammas.
395
Praeterita ut taceam meriti documenta potentis,
Nouimus experti, pauor e terrore recenti
Vibrat adhuc memores animos, recolentibus illa
Quae tulimus paene absumptis incendia tectis;
Quamlibet extinctae recalent uestigia flammae
400
Mentibus et magni cumulant Felicis amorem,
Quem prope corporeo praesentem uidimus actu
Obiectare manus flammis et nostra tueri
Limina iuncta suis, quae tamquam territa sancti
Obstantis facie prope tangens flamma pauebat
405
Pulsaque de nostri rapiendo culmine tecti,
Comminus in tuguri uicina strage perarsit.
Mira loquar, stetit immotus sine flatibus aether
Nec nemorum foliis ullum dedit aura tremorem,
Ne posset rapidus procedere longius ignis
410
Per contexta uolans sociarum tigna domorum,
Sed uentis deserta cadentibus ire negaret
Flamma et consumpto moreretur languida pastu.
Consimili modo nos, Felix, ope solue periclis,
Nec domibus nostris propient mala, pulsaque per te
415
Horrida sanguineo longe sonet ira flagello.
Illam etiam uirtutem arcendis indue bellis,
Qua male labentem uicinis montibus amnem,
Qui subitis aucto pluuiis torrente redundans,
Sic tua praecipitans in limina saepe ruebat,
420
Vt tectis coniuncta tuis habitacula uastis
Quassaret uiolentus aquis, ita flumine uerso
Fecisti mutare uias, ut nunc nouus illum
Alueus insolita ducat regione furentem
Nostraque longinquo uitantem tecta meatu:
425
Sic modo bellisono uenientes flumine pugnas
De nostris auerte locis. manus impia sacris
Finibus absistat, quibus est tua gratia uallum,
Atque tuam timeant hostes quasi daemones aulam,
Nec cruor haec uiolet quae flamma uel unda refugit.