O Nazarene, lux Bethlem, uerbum patris,

Quem partus alui uirginalis protulit,

Adesto castis, Christe, parsimoniis

Festumque nostrum rex serenus aspice,

5

Ieiuniorum dum litamus uictimam.

Nil hoc profecto purius mysterio,

Quo fibra cordis expiatur uiuidi,

Intemperata quo domantur uiscera,

Aruina putrem ne resudans crapulam

10

Obstrangulatae mentis ingenium premat.

Hinc subiugatur luxus et turpis gula,

Vini atque somni degener socordia,

Libido sordens, inuerecundus lepos;

Variaeque pestes languidorum sensuum

15

Parcam subactae disciplinam sentiunt.

Nam si licenter diffluens potu et cibo

Ieiuna rite membra non coerceas,

Sequitur frequenti marcida oblectamine

Scintilla mentis ut tepescat nobilis

20

Animusque pigris stertat ut praecordiis.

Frenentur ergo corporum cupidines

Detersa et intus emicet prudentia;

Sic excitato perspicax acumine

Liberque flatu laxiore spiritus

25

Rerum parentem rectius precabitur.

Helia tali creuit obseruantia,

Vetus sacerdos, ruris hospes aridi,

Fragore ab omni quem remotum et segregem

Spreuisse tradunt criminum frequentiam,

30

Casto fruentem syrtium silentio.

Sed mox in auras igneis iugalibus

Curruque raptus euolauit praepete,

Ne de propinquo sordium contagio

Dirus quietum mundus adflaret uirum

35

Olim probatis inclytum ieiuniis.

Non ante caeli principem septemplicis

Moses tremendi fidus interpres throni

Potuit uidere, quam decem recursibus

Quater uolutis sol peragrans sidera

40

Omni carentem cerneret substantia.

Victus precanti solus in lacrimis fuit;

Nam flendo pernox inrigatum puluerem

Humi madentis ore pressit cernuo,

Donec loquentis uoce perstrictus dei

45

Expauit ignem non ferendum uisibus.

Iohannis huius artis haud minus potens

Dei perennis praecucurrit filium,

Curuos uiarum qui retorsit tramites

Et flexuosa corrigens dispendia

50

Dedit sequendam calle recto lineam.

Hanc obsequellam praeparabat nuntius

Mox adfuturo construens iter deo,

Cliuosa planis, confragosa ut lenibus

Conuerterentur neue quidquam deuium

55

Inlapsa terris inueniret ueritas.

Non usitatis ortus hic natalibus;

Oblita lactis iam uieto in pectore

Matris tetendit serus infans ubera

Nec ante partu de senili effusus est

60

Quam praedicaret uirginem plenam deo.

Post in patentes ille solitudines

Amictus hirtis bestiarum pellibus

Saetisue tectus hispida et lanugine

Secessit horrens inquinari ac pollui

65

Contaminatis oppidorum moribus.

Illic dicata parcus abstinentia

Potum cibumque uir seuerae industriae

In usque serum respuebat uesperum,

Rarum locustis et fauorum agrestium

70

Liquore pastum corpori suetus dare.

Hortator ille primus et doctor nouae

Fuit salutis, nam sacrato in flumine

Veterum piatas lauit errorum notas,

Sed tincta postquam membra defaecauerat,

75

Caelo refulgens influebat spiritus.

Hoc ex lauacro labe dempta criminum

Ibant renati, non secus quam si rudis

Auri recocta uena pulchrum splendeat,

Micet metalli siue lux argentei

80

Sudum polito praenitens purgamine.

Referre prisci stemma nunc ieiunii

Libet fideli proditum uolumine,

Vt diruendae ciuitatis incolis

Fulmen benigni mansuefactum Patris

85

Pie repressis ignibus pepercerit.

Gens insolenti praepotens iactantia

Pollebat olim, quam fluentem nequiter

Corrupta uulgo soluerat lasciuia,

Et inde bruto contumax fastidio

90

Cultum superni neglegebat numinis.

Offensa tandem iugis indulgentiae

Censura iustis excitatur motibus,

Dextram perarmat rompheali incendio,

Nimbos crepantes et fragosos turbines

95

Vibrans tonantum nube flammarum quatit.

Sed paenitendi dum datur diecula,

Si forte uellent inprobam libidinem

Veteresque nugas condomare ac frangere,

Suspendit ictum terror exorabilis

100

Paulumque dicta substitit sententia.

Ionam profetam mitis ultor excitat

Poenae inminentis iret ut praenuntius;

Sed nosset ille qui minacem iudicem

Seruare malle quam ferire ac plectere,

105

Tectam latenter uertit in Tharsos fugam.

Celsam paratis pontibus scandit ratem,

Vdo reuincta fune puppis soluitur.

Itur per altum. Fit procellosum mare.

Tum causa tanti quaeritur periculi,

110

Sors in fugacem missa uatem decidit.

Iussus perire solus e cunctis reus,

Cuius uoluta crimen urna expresserat,

Praeceps rotatur et profundo inmergitur.

Exceptus inde beluinis faucibus

115

Alui capacis uiuus hauritue specu.

Transmissa raptim praeda cassos dentium

Eludit ictus incruentam transuolans

Inpune linguam, ne retentam mordicus

Offam molares dissecarent uuidi;

120

Os omne transit et palatum praeterit.

Ternis dierum ac noctium processibus

Mansit ferino deuoratus gutture,

Errabat illic per latebras uiscerum,

Ventris meandros circumibat tortiles

125

Anhelus extis intus aestuantibus.

Intactus exim tertiae noctis uice

Monstri uomentis pellitur singultibus,

Qua murmuranti fine fluctus frangitur

Salsosque candens spuma tundit pumices;

130

Ructatus exit seque seruatum stupet.

In Nineuitas se coactus percito

Gressu reflectit, quos ut increpauerat

Pudenda censor inputans opprobria

"Inpendet" inquit "ira summi uindicis

135

Vrbemque flamma mox cremabit, credite!"

Apicem deinceps ardui montis petit

Visurus inde conglobatum turbidae

Fumum ruinae cladis et dirae struem

Tectus flagellis multinodis germinis

140

Nato et repente perfruens umbraculo.

Sed maesta postquam ciuitas uulnus noui

Hausit doloris, heu, supremum palpitat;

Cursant per ampla congregatim moenia

Plebs et senatus, omnis aetas ciuium,

145

Pallens iuuentus, heiulantes feminae.

Placet frementem publicis ieiuniis

Placare Christum; mos edendi spernitur,

Glaucos amictus induit monilibus

Matrona demptis proque gemma et serico

150

Crinem fluentem sordidus spargit cinis.

Squalent recincta ueste pullati patres

Saetasque plangens turba sumit textiles,

Inpexa uillis uirgo bestialibus

Nigrante uultum contegit uelamine,

155

Iacens harenis et puer prouoluitur.

Rex ipse Coos aestuantem murices

Laenam reuulsa dissipabat fibula,

Gemmas uirentes et lapillos sutiles

Insigne frontis exuebat uinculum

160

Turpi capillos inpeditus puluere

Nullus bibendi, nemo uescendi memor,

Ieiuna mensas pubis omnis liquerat,

Quin et negato lacte uagientium

Fletu madescunt paruulorum cunulae,

165

Sucum papillae parca nutrix derogat.

Greges et ipsos claudit armentalium

Sollers uirorum cura, ne uagum pecus

Contingat ore rorulenta gramina,

Potum strepentis neue fontis hauriat;

170

Vacuis querellae personant praesepibus.

Mollitus his et talibus breuem deus

Iram refrenat temperans oraculum

Prosper sinistrum; prona nam clementia

Haud difficulter supplicem mortalium

175

Soluit reatum fitque fautrix flentium.

Sed cur uetustae gentis exemplum loquor,

Pridem caducis cum grauatus artubus

Hisus dicato corde ieiunauerit,

Praenuncupatus ore qui profetico

180

Emmanuel est siue "nobiscum deus"?

Qui corpus istud molle naturaliter

Captumque laxo sub uoluptatum iugo

Virtutis arta lege fecit liberum,

Emancipator seruientis plasmatis

185

Regnantis ante uictor et cupidinis.

Inhospitali namque secretus loco

Quinis diebus octies labentibus

Nullam ciborum uindicauit gratiam,

Firmans salubri scilicet ieiunio

190

Vas adpetendis inbecillum gaudiis.

Miratus hostis posse limum tabidum

Tantum laboris sustinere ac perpeti

Explorat arte sciscitator callida

Deusne membris sit receptus terreis,

195

Sed increpata fraude post tergum ruit.

Hoc nos sequamur quisque nunc pro uiribus

Quod consecrati tu magister dogmatis

Tuis dedisti, Christe, sectatoribus,

Vt, cum uorandi uicerit libidinem,

200

Late triumphet imperator spiritus.

Hoc est quod atri liuor hostis inuidet,

Mundi polique quod Gubernator probat,

Altaris aram quod facit placabilem,

Quod dormientis excitat cordis fidem,

205

Quod limat aegram pectorum rubiginem.

Perfusa non sic amne flamma extinguitur

Nec sic calente sole tabescunt niues,

Vt turbidarum scabra culparum seges

Vanescit almo trita sub ieiunio,

210

Si blanda semper misceatur largitas.

Est quippe et illud grande uirtutis genus:

Operire nudos, indigentes pascere,

Opem benignam ferre supplicantibus,

Vnam paremque sortis humanae uicem

215

Inter potentes atque egenos ducere.

Satis beatus quisque dextram porrigit

Laudis rapacem, prodigam pecuniae,

Cuius sinistra dulce factum nesciat.

Illum perennes protinus conplent opes

220

Ditatque fructus faenerantem centiplex.