Inuentor rutili, dux bone, luminis,
Qui certis uicibus tempora diuidis,
Merso sole chaos ingruit horridum,
Lucem redde tuis, Christe, fidelibus!
5
Quamuis innumero sidere regiam
Lunarique polum lampade pinxeris,
Incussu silicis lumina nos tamen
Monstras saxigeno semine quaerere,
Ne nesciret homo spem sibi luminis
10
In Christi solido corpore conditam,
Qui dici stabilem se uoluit petram,
Nostris igniculis unde genus uenit.
Pinguis quos olei rore madentibus
Lychnis aut facibus pascimus aridis,
15
Quin et fila fauis scirpea floreis
Presso melle prius conlita fingimus.
Viuax flamma uiget, seu caua testula
Sucum linteolo suggerit ebrio,
Seu pinus piceam fert alimoniam,
20
Seu ceram teretem stuppa calens bibit.
Nectar de liquido uertice feruidum
Guttatim lacrimis stillat olentibus,
Ambustum quoniam uis facit ignea
Imbrem de madido flere cacumine.
25
Splendent ergo tuis muneribus, pater,
Flammis nobilibus scilicet atria
Absentemque diem lux agit aemula,
Quam nox cum lacero uicta fugit peplo.
Sed quis non rapidi luminis arduam
30
Manantemque deo cernat originem?
Moses nempe deum spinifero in rubo
Vidit conspicuo lumine flammeum.
Felix qui meruit sentibus in sacris
Caelestis solii uisere principem,
35
Iussus nexa pedum uincula soluere
Ne sanctum inuolucris pollueret locum.
Hunc ignem populus sanguinis inclyti,
Maiorum meritis tutus et inpotens,
Suetus sub dominis uiuere barbaris
40
Iam liber sequitur longa per auia.
Qua gressum tulerant castraque caerulae
Noctis per medium concita mouerant,
Plebem peruigilem fulgore praeuio
Ducebat radius sole micantior.
45
Sed rex Niliaci litoris inuido
Feruens felle iubet praeualidam manum
In bellum rapidis ire cohortibus
Ferratasque acies clangere classicum.
Sumunt arma uiri seque minacibus
50
Accingunt gladiis, triste canit tuba;
Hic fidit iaculis, ille uolantia
Praefigit calamis spicula Gnosiis.
Densetur cuneis turba pedestribus,
Currus pars et equos et uolucres rotas
55
Conscendunt celeres signaque bellica
Praetendunt tumidis clara draconibus.
Hic iam seruitii nescia pristini
Gens Pelusiacis usta uaporibus
Tandem purpurei gurgitis hospita
60
Rubris litoribus fessa resederat.
Hostis dirus adest cum duce perfido,
Infert et ualidis proelia uiribus;
Moses porro suos in mare praecipit
Constans intrepidis tendere gressibus.
65
Praebent rupta locum stagna uiantibus,
Riparum in faciem peruia sistitur
Circumstans uitreis unda liquoribus,
Dum plebs sub bifido permeat aequore.
Pubes quin etiam decolor asperis
70
Inritata odiis rege sub inpio
Hebraeum sitiens fundere sanguinem
Audet se pelago credere concauo.
Ibant praecipiti turbine percita
Fluctus per medios agmina regia,
75
Sed confusa dehinc unda reuoluitur
In semet reuolans gurgite confluo.
Currus tunc et equos telaque naufraga
Ipsos et proceres et uaga corpora
Nigrorum uideas nare satellitum,
80
Arcis iustitium triste tyrannicae.
Quae tandem poterit lingua retexere
Laudes, Christe, tuas? qui domitam Pharon
Plagis multimodis cedere praesuli
Cogis iustitiae uindice dextera.
85
Qui pontum rabidis aestibus inuium
Persultare uetas, ut refluo in salo
Securus pateat te duce transitus
Et mox unda rapax ut uoret inpios.
Cui ieiuna eremi saxa loquacibus
90
Exundant scatebris, et latices nouos
Fundit scissa silex, quae sitientibus
Dat potum populis axe sub igneo.
Instar fellis aqua tristifico in lacu
Fit ligni uenia mel uelut Atticum;
95
Lignum est quo sapiunt aspera dulcius,
Nam praefixa cruci spes hominum uiget.
Inplet castra cibus tunc quoque ninguidus
Inlabens gelida grandine densius;
His mensas epulis hac dape construunt
100
Quam dat sidereo Christus ab aethere.
Nec non imbrifero uentus anhelitu
Crassa nube leues inuehit alites,
Quae, difflata in humum cum semel agmina
Fluxerunt, reduci non reuolant fuga.
105
Haec olim patribus praemia contulit
Insignis pietas numinis unici,
Cuius subsidio nos quoque uescimur
Pascentes dapibus pectora mysticis.
Fessos ille uocat per freta saeculi
110
Discissis populum turbinibus regens
Iactatasque animas mille laboribus
Iustorum in patriam scandere praecipit.
Illic purpureis tecta rosariis
Omnis flagrat humus caltaque pinguia
115
Et molles uiolas et tenues crocos
Fundit fonticulis uda fugacibus.
Illic et gracili balsama surculo
Desudata fluunt raraque cinnama
Spirant et folium fonte quod abdito
120
Praelambens fluuius portat in exitum.
Felices animae prata per herbida
Concentu pariles suaue sonantibus
Hymnorum modulis dulce canunt melos
Calcant et pedibus lilia candidis.
125
Sunt et spiritibus saepe nocentibus
Poenarum celebres sub Styge feriae
Illa nocte sacer qua rediit deus
Stagnis ad superos ex Acherunticis,
Non sicut tenebras de face fulgida
130
Surgens oceano lucifer inbuit,
Sed terris domini de cruce tristibus
Maior sole nouum restituens diem.
Marcent suppliciis tartara mitibus
Exultatque sui carceris otio
135
Vmbrarum populus liber ab ignibus
Nec feruent solito flumina sulpure.
Nos festis trahimus per pia gaudia
Noctem conciliis uotaque prospera
Certatim uigili congerimus prece
140
Extructoque agimus liba sacrario.
Pendent mobilibus lumina funibus,
Quae suffixa micant per laquearia,
Et de languidulis fota natatibus
Lucem perspicuo flamma iacit uitro.
145
Credas stelligeram desuper aream
Ornatam geminis stare trionibus
Et, qua bosforeum temo regit iugum,
Passim purpureos spargier hesperos.
O res digna, deus, quam tibi roscidae
150
Noctis principio grex tuus offerat,
Lucem qua tribuis nil pretiosius,
Lucem qua reliqua praemia cernimus!
Tu lux uera oculis, lux quoque sensibus,
Intus tu speculum, tu speculum foris;
155
Lumen quod famulans offero suscipe
Tinctum pacifici chrismatis unguine,
Per Christum genitum, summe pater, tuum,
In quo uisibilis stat tibi gloria,
Qui noster dominus, qui tuus unicus
160
Spirat de patrio corde paraclitum.
Per quem splendor honor laus sapientia
Maiestas bonitas et pietas tua
Regnum continuat numine triplici
Texens perpetuis saecula saeculis.