Lactantius *de passione domini


Quisquis ades mediique subis in limina templi,

Siste parum insontemque tuo pro crimine passum

Respice me, me conde animo, me pectore serua.

Ille ego qui casus hominum miseratus acerbos,

5

Huc ueni pacis promissae interpres et ampla

Communis culpae uenia: hic clarissima ab alto

Reddita lux terris, hic alma salutis imago,

Hic tibi sum requies, uia recta, redemptio uera,

Vexillumque dei signum et memorabile fati.

10

Te propter uitamque tuam sum uirginis aluum

Ingressus, sum factus homo atque horrentia passus

Funera, nec requiem terrarum in finibus usquam

Inueni, sed ubique minas et ubique labores.

Horrida prima mihi in terris magalia Iudae

15

Hospitia in partu sociaeque fuere parenti:

Hic mihi fusa dedit bruta inter inertia primum

Arida in angustis praesepibus herba cubile.

In Phariis primos uixi regionibus annos

Herodis regno profugus reliquosque reuersus

20

Iudaeam, semper ieiunia, semper et ipsam

Pauperiem extremam et rerum inferiora secutus,

Semper agens monitis humana salubribus almae

Ingenia ad studium probitatis, aperta salubri

Plurima doctrinae iniungens miracula. quare

25

Impia Hierusalem, rabidis exercita curis

Inuidiae saeuisque odiis et caeca furore

Insonti est poenis letalibus ausa cruentam

In cruce terribili mortem mihi quaerere. quae si

Latius ipse uelim distinguere sique per omnes

30

Ire iuuet gemitus mecum et sentire dolores,

Collige consilia insidiasue meique nefandum

Sanguinis innocui pretium et simulata clientis

Oscula et insultus et saeuae iurgia turbae.

Verbera praeterea et promptas ad crimina linguas

35

Fige animo et testes et caeci infanda Pilati

Iudicia ingentemque umeros et fessa prementem

Terga crucem atque graues horrenda ad funera gressus.

Nunc me, nunc uero desertum extrema secutum

Supplicia et dulci procul a genetrice leuatum

40

Vertice ad usque pedes me lustra: en aspice crines

Sanguine concretos et sanguinolenta sub ipsis

Colla comis spinisque caput crudelibus haustum,

Vndique diua pluens uiuum super ora cruorem.

Compressos speculare oculos et luce carentes

45

Afflictasque genas, arentem suspice linguam

Felle uenenatam et pallentes funere uultus.

Cerne manus clauis fixas tractosque lacertos

Atque ingens lateris uulnus, cerne inde fluorem

Sanguineum fossosque pedes artusque cruentos.

50

Flecte genu lignumque crucis uenerabile adora

Flebilis, innocuo terramque cruore madentem

Ore petens humili lacrimis suffunde subortis

Et me nonnumquam deuoto in corde meosque

Fer monitus. sectare meae uestigia uitae

55

Ipsaque supplicia inspiciens mortemque seueram,

Corporis innumeros memorans animique dolores.

Disce aduersa pati et propriae inuigilare saluti.

Haec monumenta tibi si quando in mente iuuabit

Voluere, si qua fides animo tibi forte meorum,

60

Debita si pietas et gratia digna laborum

Surget, erunt uerae stimuli uirtutis eruntque

Hostis in insidias clipei, quibus acer in omni

Tutus eris uictorque feres certamine palmam.

Haec monumenta tuos si labilis orbis amicos

65

Auertent sensus fugiente decoris ab umbra

Mundani, efficient ne spe captatus inani

Mobilis occiduis fortunae fidere rebus

Auseris aut uitae sperare fugacibus annis.

Sed te nimirum sic ista caduca uidentem

70

Saecula et exutum patriae melioris amore

Orbis opes rerumque usus et uota priorum

Moribus extollent sacris uitaeque beatae

Spe duras inter poenas te rore fouebunt

Caelesti pactique boni dulcedine pascent,

75

Purpuream donec post ultima fata relicto

Corpore sublimes animam reuocabit ad auras

Gratia magna dei. tunc omnem exuta laborem,

Angelicos tunc laeta choros aciesque beatas

Sanctorum inspiciens aeternae pacis amoena

80

Perpetuo felix mecum regnabit in aula.