Lucani proprium diem frequentet
Quisquis collibus Isthmiae Diones
Docto pectora concitatus oestro
Pendentis bibit ungulae liquorem.
5
Ipsi quos penes est honor canendi,
Vocalis citharae repertor Arcas
Er tu, Bassaridum rotator Euhan,
Et Paean et Hyantiae sorores,
Laetae purpureas nouate uittas,
10
Crinem comite, candidamque uestem
Perfundant hederae recentiores.
Docti largius euagentur amnes
Et plus, Aoniae, uirete, siluae,
Et, si qua pater aut diem recepit,
15
Sertis mollibus expleatur umbra.
Centum Thespiacis odora lucis
Stent altaria uictimaeque centum
Quas Dirce lauat aut alit Cithaeron.
Lucanum canimus, fauete linguis;
20
Vestra est ista dies, fauete, Musae,
Dum qui uos geminas tulit per artes,
Et uinctae pede uocis et solutae,
Romani colitur chori sacerdos.
Felix eu nimis et beata tellus,
25
Quae pronos Hyperionis meatus
Summis Oceani uides in undis
Stridoremque rotae cadentis audis;
Quae Tritonide fertiles Athenas
Vnctis, Baetica, prouocas trapetis:
30
Lucanum potes imputare terris.
Hoc plus quam Senecam dedisse mundo
Aut dulcem generasse Gallionem.
Attollat refluos in astra fontes
Graio nobilior Melete Baetis;
35
Baetim, Mantua, prouocare noli.
Natum protinus atque humum per ipsam
Primo murmure dulce uagientem
Blando Calliope sinu recepit
Tum primum posito remissa luctu
40
Longos Orpheos exuit dolores
Et dixit: "puer o dicate Musis,
Longaeuos cito transiture uates,
Non tu flumina nec greges ferarum
Nec plectro Geticas mouebis ornos,
45
Sed septem iuga Martiumque Thybrim
Et doctos equites et eloquente
Cantu purpureum trahes senatum.
Nocturnas alii Phrygum ruinas
Et tardi reduces uias Vlixis
50
Et puppem temerariam Mineruae
Trita uatibus orbita sequantur:
Tu carus Latio memorque gentis
Carmen fortior exseres togatum.
Ac primum teneris adhuc in annis
55
Ludes Hectora Thessalosque currus
Et supplex Priami potentis aurum,
Et sedes reserabis inferorum;
Ingratus Nero dulcibus theatris
Et noster tibi proferetur Orpheus.
60
Dices culminibus Remi uagantes
Infandos domini nocentis ignes.
Hinc castae titulum decusque Pollae
Iucunda dabis allocutione.
Mox coepta generosior iuuenta
65
Albos ossibus Italis Philippos
Et Pharsalica bella detonabis,
Quo fulmen ducis inter arma diui
Libertate grauem pia Catonem
Et gratum popularitate Magnum.
70
Tu Pelusiaci scelus Canopi
Deflebis pius et Pharo cruenta
Pompeio dabis altius sepulchrum.
Haec primo iuuenis canes sub aeuo
Ante annos Culicis Maroniani.
75
Cedet Musa rudis ferocis Enni
Et docti furor arduus Lucreti
Et qui per freta duxit Argonautas
Et qui corpora prima transfigurat
Quid? maius loquar: ipsa te Latinis
80
Aeneis uenerabitur canentem.
Nec solum dabo carminum nitorem
Sed taedis genialibus dicabo
Doctam atque ingenio tuo decoram,
Qualem blanda Venus daretque Iuno
85
Forma, simplicitate, comitate,
Censu, sanguine, gratia, decore,
Et uestros hymenaeon ante postes
Festis cantibus ipsa personabo.
O saeue nimium grauesque Parcae!
90
O numquam data longa fata summis!
Cur plus, ardua, casibus patetis?
Cur saeua uice magna non senescunt?
Sic natum Nasamonii Tonantis
Post ortus obitusque fulminatos
95
Angusto Babylon premit sepulchro;
Sic fixum Paridis manu trementis
Peliden Thetis horruit cadentem;
Sic ripis ego murmurantis Hebri
Non mutum caput Orpheos sequebar.
100
Sic et tu, rabidi nefas tyranni,
Iussus praecipitem subire Lethen,
Dum pugnas canis arduaque uoce
Das solacia grandibus sepulchris,
(O dirum scelus, o scelus!) tacebis."
105
Sic fata est leuiterque decidentes
Abrasit lacrimas nitente plectro.
At tu, seu rapidum poli per axem
Famae curribus arduis leuatus,
Qua surgunt animae potentiores,
110
Terras despicis et sepulchra rides;
Seu pacis merito nemus reclusi
Felix Elysii tenes in oris,
Quo Pharsalica turba congregatur,
Et te nobile carmen insonantem
115
Pompei comitantur et Catones
(Tu magna sacer et superbus umbra
Nescis Tartaron et procul nocentum
Audis uerbera pallidumque uisa
Matris lampade respicis Neronem);
120
Adsis lucidus et uocante Polla
Vnum, quaeso, diem deos silentum
Exores: solet hoc patere limen
Ad nuptas redeuntibus maritis.
Haec te non thiasis procax dolosis
125
Falsi numinis induit figura,
Ipsum sed colit et frequentat ipsum
Imis altius insitum medullis;
At solacia uana subministrat
Vultus, qui simili notatus auro
130
Stratis praenitet incubatque somno
Securae. procul hinc abite, Mortes:
Haec uitae genitalis est origo.
Cedat luctus atrox genisque manent
Iam dulces lacrimae, dolorque festus,
135
Quicquid fleuerat ante, nunc adoret.