Ouidius tristia 4, 1

Altre sezioni


Siqua meis fuerint, ut erunt, uitiosa libellis,

      Excusata suo tempore, lector, habe.

Exul eram, requiesque mihi, non fama petita est,

      Mens intenta suis ne foret usque malis.

5

Hoc est cur cantet uinctus quoque compede fossor,

      Indocili numero cum graue mollit opus.

Cantat et innitens limosae pronus harenae,

      Aduerso tardam qui trahit amne ratem

Quique refert pariter lentos ad pectora remos,

10

      In numerum pulsa brachia pulsat aqua.

Fessus ubi incubuit baculo saxoue resedit

      Pastor, harundineo carmine mulcet oues.

Cantantis pariter, pariter data pensa trahentis,

      Fallitur ancillae decipiturque labor.

15

Fertur et abducta Lyrneside tristis Achilles

      Haemonia curas attenuasse lyra.

Cum traheret siluas Orpheus et dura canendo

      Saxa, bis amissa coniuge maestus erat.

Me quoque Musa leuat Ponti loca iussa petentem:

20

      Sola comes nostrae perstitit illa fugae;

Sola nec insidias, Sinti nec militis ensem,

      Nec mare nec uentos barbariamque timet.

Scit quoque, cum perii, quis me deceperit error,

      Et culpam in facto, non scelus, esse meo,

25

Scilicet hoc ipso nunc aequa, quod offuit ante,

      Cum mecum iuncti criminis acta rea est.

Non equidem uellem, quoniam nocitura fuerunt,

      Pieridum sacris imposuisse manum.

Sed nunc quid faciam? uis me tenet ipsa sacrorum,

30

      Et carmen demens carmine laesus amo.

Sic noua Dulichio lotos gustata palato

      Illo, quo nocuit, grata sapore fuit.

Sentit amans sua damna fere, tamen haeret in illis,

      Materiam culpae persequiturque suae.

35

Nos quoque delectant, quamuis nocuere, libelli,

      Quodque mihi telum uulnera fecit, amo.

Forsitan hoc studium possit furor esse uideri,

      Sed quiddam furor hic utilitatis habet.

Semper in obtutu mentem uetat esse malorum,

40

      Praesentis casus immemoremque facit.

Vtque suum Bacche non sentit saucia uulnus,

      Dum stupet Idaeis exululata modis,

Sic ubi mota calent uiridi mea pectora thyrso,

      Altior humano spiritus ille malo est.

45

Ille nec exilium, Scythici nec litora ponti,

      Ille nec iratos sentit habere deos.

Vtque soporiferae biberem si pocula Lethes,

      Temporis aduersi sic mihi sensus abest.

Iure deas igitur ueneror mala nostra leuantes,

50

      Sollicitae comites ex Helicone fugae,

Et partim pelago partim uestigia terra

      Vel rate dignatas uel pede nostra sequi.

Sint, precor, haec saltem faciles mihi! namque deorum

      Cetera cum magno Caesare turba facit,

55

Meque tot aduersis cumulant, quot litus harenas,

      Quotque fretum pisces, ouaque piscis habet.

Vere prius flores, aestu numerabis aristas,

      Poma per autumnum frigoribusque niues,

Quam mala, quae toto patior iactatus in orbe,

60

      Dum miser Euxini litora laeua peto.

Nec tamen, ut ueni, leuior fortuna malorum est:

      Huc quoque sunt nostras fata secuta uias.

Hic quoque cognosco natalis stamina nostri,

      Stamina de nigro uellere facta mihi.

65

Vtque neque insidias capitisque pericula narrem,

      Vera quidem, ueri sed grauiora fide:

Viuere quam miserum est inter Bessosque Getasque

      Illum, qui populi semper in ore fuit!

Quam miserum est, porta uitam muroque tueri,

70

      Vixque sui tutum uiribus esse loci!

Aspera militiae iuuenis certamina fugi,

      Nec nisi lusura mouimus arma manu;

Nunc senior gladioque latus scutoque sinistram,

      Canitiem galeae subicioque meam.

75

Nam dedit e specula custos ubi signa tumultus,

      Induimus trepida protinus arma manu.

Hostis, habens arcus imbutaque tela uenenis,

      Saeuus anhelanti moenia lustrat equo;

Vtque rapax pecudem, quae se non texit ouili,

80

      Per sata per siluas fertque trahitque lupus:

Sic, siquem nondum portarum saepe receptum

      Barbarus in campis repperit hostis, habet:

Aut sequitur captus coniectaque uincula collo

      Accipit, aut telo uirus habente perit.

85

Hic ego sollicitae lateo nouus incola sedis:

      Heu nimium fati tempora longa mei!

Et tamen ad numeros antiquaque sacra reuerti

      Sustinet in tantis hospita Musa malis.

Sed neque cui recitem quisquam est mea Carmina, nec qui

90

      Auribus accipiat uerba Latina suis.

Ipse mihi (quid enim faciam?) scriboque legoque,

      Tutaque iudicio littera nostra suost.

Saepe tamen dixi "cui nunc haec cura laborat?

      An mea Sauromatae scripta Getaeque legent?"

95

Saepe etiam lacrimae me sunt scribente profusae,

      Vmidaque est fletu littera facta meo,

Corque uetusta meum, tamquam noua, uulnera nouit,

      Inque sinum maestae labitur imber aquae.

Cum uice mutata, qui sim fuerimque, recordor,

100

      Et, tulerit quo me casus et unde, subit,

Saepe manus demens, studiis irata sibique,

      Misit in arsuros carmina nostra focos.

Atque ita de multis quoniam non multa supersunt,

      Cum uenia facito, quisquis es, ista legas.

105

Tu quoque non melius, quam sunt mea tempora, carmen,

      Interdicta mihi, consule, Roma, boni.